Ουκρανία: Κρίσιμες συνομιλίες Γουίτκοφ με Ζελένσκι και Ευρωπαίους-Τα σημεία τριβής της διαπραγμάτευσης

Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, μεταβαίνει στην Ευρώπη για συναντήσεις με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και Ευρωπαίους ηγέτες το Σαββατοκύριακο στο Βερολίνο.Την πληροφορία μετέδωσε αρχικά η Wall Street Journal και επιβεβαίωσε αργότερα το AFP.

Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ, είχαν ήδη προγραμματίσει συνάντηση τη Δευτέρα, σύμφωνα με τον επικεφαλής εκπρόσωπο του Μερτς, Στέφαν Κορνέλιους.

Μετά τη συνάντησή του την Πέμπτη με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, ο καγκελάριος της Γερμανίας απηύθυνε πρόσκληση στις ΗΠΑ να συμμετάσχουν στις συνομιλίες που θα διεξαχθούν τη Δευτέρα στο Βερολίνο, στο πλαίσιο των διπλωματικών προσπαθειών για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, ο οποίος ξέσπασε πριν από σχεδόν τέσσερα χρόνια με την εισβολή ρωσικών στρατευμάτων στη χώρα.

Η απόφαση του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να στείλει τον ειδικό απεσταλμένο του στο Βερολίνο καταδεικνύει την βούληση της Ουάσινγκτον να γεφυρώσει τις εναπομείνασες διαφορές μεταξύ Κιέβου και Μόσχας σχετικά με τους όρους του προτεινόμενου ειρηνευτικού σχεδίου. Την Πέμπτη, ο Τραμπ είχε καταστήσει σαφές πως θα έστελνε αξιωματούχο στη συνάντηση μόνον εφόσον πίστευε πως υπήρχε πρόοδος στις ειρηνευτικές συνομιλίες.

Τα ουκρανικά εδάφη βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων μεταξύ Ουάσιγκτον, Κιέβου και Μόσχας, καθώς οι διαπραγματευτές εργάζονται πάνω σε μια ειρηνευτική πρόταση 20 σημείων. Η Ρωσία επιμένει στην απόσυρση των δυνάμεών της Ουκρανίας από τα ανατολικά εδάφη στην περιοχή του Ντονμπάς, τα οποία περιλαμβάνουν περιοχές των περιοχών Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ που δεν ελέγχει ο ρωσικός στρατός.

Ο Ζελένσκι δήλωσε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι οι ΗΠΑ έχουν συζητήσει το ενδεχόμενο μετατροπής της περιοχής σε «ελεύθερη οικονομική ζώνη» ή «αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη» υπό ειδική διοίκηση.

Υπό εξέταση παραμένει το εάν οι περιοχές αυτές θα αναγνωριστούν de facto ως ρωσικές μαζί με την κατεχόμενη χερσόνησο της Κριμαίας. Άλλα σημεία τριβής αφορούν τις εγγυήσεις ασφαλείας που επιθυμεί να λάβει το Κίεβο ώστε να διασφαλιστεί ότι η Μόσχα δεν θα εισβάλει ξανά στην Ουκρανία και την τύχη περίπου 200 δισ. δολαρίων σε παγωμένα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας.

Ευρωπαίοι και Ουκρανοί ζητούν εγγυήσεις ασφαλείας

Οι Ευρωπαίοι και οι Ουκρανοί ζητούν από τις ΗΠΑ να τους δώσουν εγγυήσεις ασφαλείας πριν από οποιαδήποτε διαπραγμάτευση για τα εδάφη της ανατολικής Ουκρανίας που έχει καταλάβει η Ρωσία, ανέφερε χθες βράδυ η γαλλική προεδρία.

«Οι προσδοκίες των Ευρωπαίων από τους Αμερικανούς (…) μπορεί να μοιάζουν με αυτό που, με κάποια ευκολία, αποκαλούμε Άρθρο 5» του ΝΑΤΟ, «δηλαδή, μια αμερικανική εγγύηση ασφαλείας για εκείνους που συμμετέχουν στη Συμμαχία των Προθύμων», ανέφερε ένας σύμβουλος της γαλλικής προεδρίας.

Ο Γάλλος αξιωματούχος σημείωσε ότι θα πρέπει να υπάρξει «πλήρης διαφάνεια για τις εγγυήσεις ασφαλείας» που θα μπορούσαν να δώσουν οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί στους Ουκρανούς πριν από οποιαδήποτε διευθέτηση του εδαφικού ζητήματος.

Οι Ουκρανοί δεν έχουν κάνει «καμία συμφωνία» για το εδαφικό και «δεν σκέφτονται να κάνουν σήμερα συμφωνία», επέμεινε η γαλλική προεδρία, σχολιάζοντας δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία το Κίεβο είναι ανοιχτό σε μια πιθανή αποστρατιωτικοποίηση των εδαφών που ελέγχει ακόμη (στο Ντονμπάς) και οι Ρώσοι τα διεκδικούν. «Οι Ουκρανοί δεν έχουν κάνει συμφωνία για τα εδάφη, δεν συζητούν σήμερα συμφωνία για τα εδάφη, δεν συζητούν αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη», επέμεινε ο σύμβουλος του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν.

Σύμφωνα με την πηγή αυτήν, η Ουκρανία, οι ΗΠΑ και οι ευρωπαϊκές δυνάμεις ακόμη εργάζονται για την εξεύρεση μιας κοινής θέσης γύρω από το περίγραμμα μιας ειρηνευτικής συμφωνίας -που θα περιλαμβάνει και τις εγγυήσεις ασφαλείας- η οποία θα προωθηθεί στη Ρωσία. «Στόχος μας είναι να έχουμε μια κοινή βάση, ισχυρή για διαπραγμάτευση. Αυτό το κοινό έδαφος πρέπει να ενώνει τους Ουκρανούς, τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους. Θα πρέπει να μας επιτρέπει να κάνουμε μια διαπραγματευτική πρόταση, μια ισχυρή ειρηνευτική πρόταση που θα σέβεται το διεθνές δίκαιο και τα συμφέροντα της Ουκρανίας, μια προσφορά που οι Αμερικανοί διαπραγματευτείς θα είναι πρόθυμοι να την προωθήσουν στους Ρώσους», πρόσθεσε.

Ο σύμβουλος του Μακρόν σημείωσε ότι προς το παρόν δεν υπάρχει κάποιο κοινό κείμενο αλλά οι συζητήσεις θα συνεχιστούν τις επόμενες ημέρες, τηλεφωνικά και δια ζώσης. Δεν διευκρίνισε αν η Ουάσινγκτον έχει θέσει κάποια διορία.

Επ’ αόριστον πάγωμα των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων

Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν χθες να παγώσουν επ’ αόριστον τα περιουσιακά στοιχεία της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας που βρίσκονται στην Ευρώπη, απομακρύνοντας ένα μεγάλο εμπόδιο ώστε να χρησιμοποιηθούν τα κεφάλαια για την άμυνα της Ουκρανίας έναντι της Μόσχας.

Η ΕΕ θέλει να συνεχιστεί η χρηματοδότηση της Ουκρανίας καθώς θεωρεί τη ρωσική εισβολή ως απειλή στη δική της ασφάλεια. Για να γίνει αυτό, οι χώρες της ΕΕ σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν ορισμένα από τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια. Ένα μεγάλο βήμα, στο οποίο συμφώνησαν σήμερα, είναι να παγώσουν περιουσιακά στοιχεία ύψους 210 δισεκ. ευρώ για όσο διάστημα χρειαστεί, αντί να ψηφίζουν κάθε έξι μήνες για να παρατείνουν το πάγωμά τους.

Απομακρύνεται έτσι ο κίνδυνος η Ουγγαρία και η Σλοβακία, που διατηρούν καλύτερες σχέσεις με τη Μόσχα, σε σύγκριση με άλλες χώρες, να αρνηθούν κάποια στιγμή να ανανεώσουν το πάγωμα, αναγκάζοντας την ΕΕ να επιστρέψει τα χρήματα στη Ρωσία.

Το επ’ αόριστον πάγωμα των κεφαλαίων αναμένεται επίσης ότι θα πείσει το Βέλγιο, που μέχρι τώρα εξέφραζε αντιρρήσεις, να στηρίξει το σχέδιο της ΕΕ ώστε να χρησιμοποιηθούν τα ρωσικά χρήματα για τη χορήγηση ενός δανείου ύψους έως και 165 δισεκ. ευρώ στην Ουκρανία, για να καλύψει τις ανάγκες του προϋπολογισμού και της άμυνάς της το 2026 και το 2027. Το δάνειο θα αποπληρωθεί από την Ουκρανία μόνο όταν η Ρωσία καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αναμένεται ότι θα οριστικοποιήσουν τις λεπτομέρειες αυτού του δανείου και θα επιλύσουν άλλα σχετικά προβλήματα στη σύνοδο κορυφής της 18ης Δεκεμβρίου.