Politico: Αιφνιδιασμός στην Ευρώπη με το σχέδιο Τραμπ για Ουκρανία-Ο ρόλος Γουίτκοφ

Ένα 28-σημείων σχέδιο, το οποίο συντάχθηκε με τη συμβολή της Ρωσίας, αποτελεί τη νέα προσπάθεια του Λευκού Οίκου να τερματίσει τις συγκρούσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Οι σύμμαχοι των ΗΠΑ και Ουκρανοί αξιωματούχοι προσπαθούσαν την Τετάρτη να αποκρυπτογραφήσουν τους όρους της πρότασης ειρήνης της κυβέρνησης Τραμπ, εκφράζοντας ανησυχίες πως οι ΗΠΑ ενδέχεται να υποχωρήσουν στις απαιτήσεις της Μόσχας προκειμένου να λήξει ο πόλεμος.

Καθώς Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι αναζητούσαν διευκρινίσεις, τόνιζαν ότι πολλά σημεία του σχεδίου παραμένουν ρευστά, όπως ο ρόλος του NATO και πιθανές εδαφικές παραχωρήσεις της Ουκρανίας προς τη Ρωσία.

Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για την ειρήνη, Στιβ Γουίτκοφ, που λειτουργεί ως διαμεσολαβητής με τη Μόσχα, ξεκίνησε αυτή την πρωτοβουλία στα τέλη του περασμένου μήνα, όταν συναντήθηκε στο Μαϊάμι με τον Ρώσο απεσταλμένο Κιρίλ Ντμιτρίεφ, σύμφωνα με πληροφορίες, την ίδια στιγμή που τα σχέδια του προέδρου Τραμπ για συνάντηση με τον πρόεδρο Πούτιν κατέρρευσαν.

Ανησυχίες σε Ευρώπη και Ουκρανία για το σχέδιο

Οι Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αιφνιδιάστηκαν όταν έγινε γνωστό το σχέδιο του Γουίτκοφ, γεγονός που ενόχλησε ιδιαίτερα καθώς πίστευαν ότι ο Τραμπ είχε αρχίσει να αντιλαμβάνεται την αδιαλλαξία του Πούτιν για μια συμφωνία.

Το εν λόγω σχέδιο, όπως πρώτο αποκάλυψε το Axios, προβλέπει σημαντικές παραχωρήσεις από την πλευρά της Ουκρανίας, όπως περιορισμούς στις στρατιωτικές της δυνατότητες και παραχώρηση μεγάλων εδαφικών εκτάσεων. Ωστόσο, τονίζεται πως οι όροι παραμένουν διαπραγματεύσιμοι.

Ένα ζήτημα που ακόμα εξετάζουν οι Αμερικανοί αξιωματούχοι είναι αν και πώς θα αναφερθεί το NATO στη συμφωνία. Η συζήτηση αυτή δεν είχε δημοσιοποιηθεί μέχρι τώρα.

Η Ουκρανία επιδιώκει ένταξη στο NATO ως εγγύηση ασφάλειας έναντι μελλοντικής ρωσικής εισβολής. Ενώ ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες το στηρίζουν, οι ΗΠΑ το απορρίπτουν και η Μόσχα απαιτεί επίμονα να μην ενταχθεί το Κίεβο στη συμμαχία.

Αντιδράσεις στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες

Ο Λευκός Οίκος αρνήθηκε να σχολιάσει λεπτομέρειες του σχεδίου ή πώς αυτό καταρτίστηκε. Στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αξιωματούχοι προσπαθούσαν να κατανοήσουν ένα σχέδιο με ελάχιστες πληροφορίες.

«Δεν έχουμε ενημερωθεί σχετικά», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Γιόχαν Βάντεπουλ. «Υπάρχουν συνεχιζόμενες προσπάθειες όλων των διεθνών εταίρων για να πειστεί ο Πούτιν να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».

Πρόσθεσε: «Υποστηρίζουμε κάθε προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση. Εστιάζουμε στη στήριξη της Ουκρανίας για να καταστήσουμε σαφές στον Πούτιν ότι δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική από τη διαπραγμάτευση».

Αμερικανικές πιέσεις και νέες αποστολές στην Ουκρανία

Οι απαιτήσεις της Ρωσίας φαίνεται να επαναλαμβάνουν προτάσεις που είχε ήδη απορρίψει ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο, όπως η περαιτέρω εδαφική κυριαρχία της Μόσχας στην ανατολική Ουκρανία και η εγκατάλειψη από το Κίεβο κάθε εγγύησης ασφάλειας από τη Δύση.

Ο υπουργός Στρατού Νταν Ντρίσκολ, μαζί με ανώτατους στρατιωτικούς αξιωματούχους, στάλθηκαν εκτάκτως στο Κίεβο αυτή την εβδομάδα για να συζητήσουν το σχέδιο με τους Ουκρανούς. Το ταξίδι οργανώθηκε γρήγορα μετά από συνάντηση στον Λευκό Οίκο, όπου ο Τραμπ όρισε τον Ντρίσκολ ως απεσταλμένο προς τον πρόεδρο Ζελένσκι για το ζήτημα αυτό.

Μετά τις συναντήσεις στην ουκρανική πρωτεύουσα, ο Ντρίσκολ θα ενημερώσει τους συμμάχους του NATO σχετικά με το σχέδιο και τις αμερικανικές προθέσεις για τη συνέχεια.

Διαφωνίες εντός και εκτός Λευκού Οίκου

Ο Λευκός Οίκος εμφανίζεται αισιόδοξος για την πρόοδο του σχεδίου. Ανώτερος αξιωματούχος δήλωσε πως ενδέχεται να υπάρξει συμφωνία-πλαίσιο για τον τερματισμό της σύγκρουσης έως τα τέλη του μήνα ή ακόμη και μέσα στην εβδομάδα. Έτερος αξιωματούχος σημείωσε ότι απαιτείται ευελιξία και από τις δύο πλευρές.

Η ουκρανική κυβέρνηση δεν έχει σχολιάσει δημόσια το σχέδιο. Ωστόσο, ο επικεφαλής του γραφείου του Ζελένσκι, Αντρίι Γερμάκ, δήλωσε πως βρίσκεται σε «διαρκή επικοινωνία» με την ομάδα Τραμπ, συμπεριλαμβανομένου του Γουίτκοφ, και θα συνεργαστεί με τις ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου «και την εξασφάλιση δίκαιης και διαρκούς ειρήνης».

Eπιφυλακτικότητα σε Βρετανία και Ευρώπη για τις ρωσοαμερικανικές επαφές

Η υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Γιεβέτ Κούπερ επισήμανε ότι ο Πούτιν έχει απορρίψει όλες τις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες του Τραμπ μέχρι σήμερα, επιλέγοντας αντίθετα την κλιμάκωση των συγκρούσεων. Για αυτόν τον λόγο η ευρωπαϊκή στρατηγική επικεντρώνεται στην άσκηση πίεσης μέσω κυρώσεων και στήριξης προς την Ουκρανία ώστε να επιστρέψει η Μόσχα στις διαπραγματεύσεις.

Bρετανός διπλωμάτης ανέφερε ότι το Λονδίνο δεν έχει ενημερωθεί επίσημα για τις προτάσεις παρά τη στενή σχέση συνεργασίας μεταξύ των συμβούλων ασφαλείας. Άλλος Βρετανός αξιωματούχος υποβάθμισε τη σοβαρότητα του σχεδίου.

Kριτική στον τρόπο δράσης του Γουίτκοφ – Aποστάσεις από τους Ευρωπαίους

Eδώ και μήνες οι Ευρωπαίοι αλλά και οι Ουκρανοί αντιμετωπίζουν με επιφυλακτικότητα τον τρόπο που χειρίζεται ο Γουίτκοφ τη διένεξη. Κάποιοι θεωρούν πως η τάση του να ενεργεί μόνος συνέβαλε στην αποτυχία προηγούμενων προσπαθειών ειρήνης της κυβέρνησης Τραμπ καθώς συχνά δεν συμβουλεύεται τους συμμάχους ή δεν είναι πλήρως ενημερωμένος – κάτι που εκμεταλλεύεται η Ρωσία.

Eυρωπαίος αξιωματούχος άμυνας σχολίασε: «Οι Ρώσοι έχουν ταυτοποιήσει τον Γουίτκοφ ως πρόθυμο διαμεσολαβητή των συμφερόντων τους». Τόνισε επίσης ότι οι Ευρωπαίοι δεν έχουν ενημερωθεί σχετικά με το σχέδιο. «Στον Λευκό Οίκο υπάρχει μια τάση να θεωρούν τους Ευρωπαίους ‘αντιδραστικούς’ στη διαδικασία ειρήνευσης» πρόσθεσε χαρακτηριστικά.

Aνώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου απέρριψε τις ανησυχίες περί μονομερούς συνεργασίας με τη Μόσχα μέσω Γουίτκοφ, λέγοντας ότι η Ρωσία θα πρέπει να θέλει συνομιλίες με την Ουάσιγκτον για τον τερματισμό του πολέμου.

Aβεβαιότητα για τη διαδικασία κατάρτισης του σχεδίου – Kύμα κυρώσεων στη Μόσχα

Kρεμλίνο υποβάθμισε τη σημασία της νέας πρότασης. O εκπρόσωπος του Πούτιν Dmitri Peskov, δήλωσε ότι «δεν υπάρχει τίποτα νέο σε σχέση με όσα συζητήθηκαν στο Άνκορατζ», αναφερόμενος στη σύνοδο κορυφής Αλάσκας μεταξύ Τραμπ και Πούτιν τον Αύγουστο.

Eίναι ασαφές πόσο εκτεταμένη ήταν η προεργασία γι’ αυτό το σχέδιο ειρήνης. Πολλοί αρμόδιοι σε Λευκό Οίκο και Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν είχαν ενημερωθεί ούτε συμμετείχαν στη νέα πρωτοβουλία Γουίτκοφ, σύμφωνα με πηγές κοντά στις διαπραγματεύσεις.

Aναφέρεται πως υπήρξε «μηδενικός συντονισμός μεταξύ υπηρεσιών» όσον αφορά το σχέδιο αυτό. O Λευκός Οίκος δεν απάντησε άμεσα αν ακολουθήθηκαν οι προβλεπόμενες διαδικασίες διακυβερνητικού συντονισμού που απαιτούνται σε τέτοιες περιπτώσεις.

Eπιμονή Τραμπ σε επαφή με τη Μόσχα – Κυρώσεις μετά από απογοητευτικές συνομιλίες

Aπό την ανάληψη καθηκόντων τον Ιανουάριο, ο Τραμπ και οι στενοί συνεργάτες του επιδίωξαν επανειλημμένα σοβαρές συνομιλίες με τη Ρωσία για τον τερματισμό της σύγκρουσης. Ωστόσο, μήνες υψηλόβαθμων επαφών – συμπεριλαμβανομένης της συνόδου στην Αλάσκα – άφησαν την αμερικανική πλευρά απογοητευμένη χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Mόλις τον Οκτώβριο ο Τραμπ επέβαλε κυρώσεις στις δύο μεγαλύτερες ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες αφού απέτυχαν τα σχέδια νέας συνάντησης στη Βουδαπέστη με τον Πούτιν.

Tεχνική συνεργασία ΗΠΑ-Ουκρανίας στα drones – O ρόλος Ντρίσκολ

O Νταν Ντρίσκολ είχε ήδη συνεργαστεί στενά με τους Ουκρανούς στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας στα drones – θέμα που αποτελεί επίσης αντικείμενο των φετινών συνομιλιών. O Τραμπ φέρεται να αποκαλεί τον Ντρίσκολ «ο άνθρωπος μου στα drones», έχοντας εκτιμήσει ιδιαίτερα τις μεταρρυθμίσεις που προώθησε στο σύστημα εξοπλισμών αλλά και τις δημόσιες παρεμβάσεις του υπέρ των αλλαγών αυτών.

Diana Nerozzi και Nette Nöstlinger συνέβαλαν στο ρεπορτάζ.

Διαβάστε το αρχικό άρθρο εδώ.