Ουκρανία: Οι λεπτομέρειες του σκανδάλου Energoatom- Στο μάτι του κυκλώνα ο Ζελένσκι

Ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα διαφθοράς των τελευταίων ετών έχει προκαλέσει πολιτικό σεισμό στο Κίεβο, φέρνοντας σε εξαιρετικά δύσκολη θέση τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι — τον άνθρωπο που εξελέγη το 2019 με τη δέσμευση να «καθαρίσει» το κράτος και να κλείσει τα μέτωπα που άνοιξε ο πόλεμος.

Ο Ουκρανός πρόεδρος είχε υποσχεθεί δύο πράγματα: τερματισμό του πολέμου και πάταξη της διαφθοράς, όμως σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπος με αποκαλύψεις που ρίχνουν βαριά σκιά πάνω στο προεδρικό του αφήγημα.

Το σκάνδαλο που αφορά την κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας «Energoatom» εξελίσσεται σε πολιτική καταιγίδα. Σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές, μια εγκληματική οργάνωση με επικεφαλής τον Τιμούρ Μίντιτς, στενό φίλο και επιχειρηματικό συνεργάτη του Ζελένσκι, υπεξαίρεσε και ξέπλυνε περίπου 100 εκατ. δολάρια, μέσα από ένα δίκτυο παράνομων συναλλαγών και εικονικών συμβάσεων.

Δύο υπουργοί υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους, μετά από απαίτηση του προέδρου, ενώ ο πρωθυπουργός ζήτησε επίσημα την επιβολή κυρώσεων στον Μίντιτς. Ο τελευταίος, σύμφωνα με το NABU (Εθνικό Γραφείο Καταπολέμησης της Διαφθοράς), διέφυγε από την Ουκρανία λίγες ώρες πριν γίνει έρευνα στο σπίτι του.

Οι αποκαλύψεις που έφεραν τη χώρα σε σοκ

Καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας, το NABU δημοσιεύει σταδιακά ηχογραφήσεις τηλεφωνικών συνομιλιών, που αποκαλύπτουν τον ωμό τρόπο λειτουργίας του κυκλώματος:

• Συζητήσεις για μίζες 10%-15%,
• Πληρωμές εκατομμυρίων σε μετρητά,
• Μεταφορές χρημάτων σε θήκες υπολογιστών,
• Σχέσεις αξιωματούχων με παρατσούκλια όπως «Τσε Γκεβάρα» και «Κάρλσον».

Μία ηχογράφηση αναφέρεται σε αγορά ακινήτου 6 εκατ. δολαρίων στην Ελβετία, ενώ σε άλλη δύο φωνές συζητούν πώς θα μεταφέρουν το «κουτί» με τα χρήματα.

Η «αναπνοή» του σκανδάλου στο σβέρκο του Ζελένσκι

Μέχρι στιγμής, δεν προκύπτει άμεση εμπλοκή του προέδρου. Ο ίδιος δηλώνει πως στηρίζει «κάθε έρευνα» των υπηρεσιών.

Όμως οι αποκαλύψεις τον φέρνουν πολιτικά στο επίκεντρο, καθώς:

• το καλοκαίρι είχε επιχειρήσει να περιορίσει την ανεξαρτησία των αντιδιαφθορικών υπηρεσιών,
• υπήρξαν μεγάλες διαδηλώσεις στο Κίεβο εναντίον αυτής της κίνησης,
• οι υπηρεσίες πληροφοριών που υπάγονται στον ίδιο φέρονται να στοχοποίησαν ερευνητές του NABU.

Την ίδια στιγμή, εκατομμύρια Ουκρανοί ζουν με καθημερινές διακοπές ρεύματος, ενώ οι ρωσικές επιθέσεις καταστρέφουν συνεχώς ενεργειακές υποδομές.

Το γεγονός ότι η εταιρεία που προσπαθεί «να κρατήσει τα φώτα αναμμένα» εμπλέκεται σε υπεξαιρέσεις, έχει εξοργίσει την κοινή γνώμη.

Αυξανόμενη πίεση από αντιπολίτευση και διεθνείς εταίρους

Η Ευρωπαϊκή Αλληλεγγύη ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης, αν και η πρωτοβουλία δεν έχει πιθανότητες να περάσει, λόγω της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας του Ζελένσκι.

Παράλληλα, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών κάλεσε την Ουκρανία να δώσει «αποφασιστική μάχη κατά της διαφθοράς». Παρά τις ανησυχίες, διαβεβαίωσε πως η δυτική βοήθεια προς την Ουκρανία θα συνεχιστεί.

Το «υπουργικό συμβούλιο του Μίντιτς»

Ουκρανικά ΜΜΕ αποκαλύπτουν ότι ο Μίντιτς είχε εξελιχθεί σε παρασκηνιακό κεντρικό παίκτη, ο οποίος φέρεται να πρότεινε ο ίδιος υποψηφίους υπουργούς. Σύμφωνα με την Ukrainska Pravda, η επιρροή του ήταν τόσο ισχυρή, ώστε μέλη της αντιπολίτευσης μιλούν για «κυβέρνηση Μίντιτς».

Η υπηρεσία κατά της διαφθοράς περιγράφει ένα σχέδιο όπου ένας πολιτικά συνδεδεμένος «παρατηρητής» συνωμοτεί με στελέχη κρατικών εταιρειών για να αποσπά κέρδη — κάτι που, όπως φαίνεται, συνέβαινε στην «Energoatom».

Απόπειρα παρέμβασης στην έρευνα

Όπως αποκαλύπτεται:

• η ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών (SBU) συνέλαβε ερευνητές του NABU,
• υποστήριξε ότι «Ρώσοι κατάσκοποι» είχαν διεισδύσει στην έρευνα,
• την επόμενη μέρα η προεδρία προώθησε νόμο που μείωνε τις εξουσίες του NABU.

Οι κινήσεις αυτές πυροδότησαν την κατηγορία ότι ο Ζελένσκι προσπάθησε να μπλοκάρει την έρευνα, κάτι που ο ίδιος αρνείται.