Χρ. Ροζάκης: Οι κρυφές αδυναμίες της ελληνικής πρωτοβουλίας για την Ανατολική Μεσόγειο

Η πρωτοβουλία για την Ανατολική Μεσόγειο της κυβέρνησης της ΝΔ με άφησε με αμφίθυμα συναισθήματα. Από τη μια μεριά πρέπει να τη χαιρετίσουμε ως ένα κίνημα συμφιλίωσης και διαλόγου με τα παράκτια κράτη της Ανατολικής Μεσογείου. Από την άλλη υπάρχουν ερωτηματικά για την αποτελεσματικότητά της, όσον αφορά ιδιαίτερα την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών σε αυτήν την περιοχή.

Του Χρήστου Ροζάκη

Εξηγούμαι: Η πρωτοβουλία αφορά πέντε θέματα στην ημερήσια διάταξη. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η προστασία του περιβάλλοντος και η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο. Απευθύνεται, για συμμετοχή σε αυτήν, σε πέντε κράτη της περιοχής: Στην Τουρκία, στη Δημοκρατία της Κύπρου, στην Αίγυπτο και στη Λιβύη.

Πρώτη παρατήρηση: Έχουν αποκλειστεί από τη συμμετοχή τρία άλλα κράτη που συνιστούν, κι αυτά τμήμα των παράκτιων κρατών της Α. Μεσογείου: Η Συρία, ο Λίβανος και το Ισραήλ. Γιατί αυτή η διάκριση;

Δεύτερον και σημαντικότερο: Η πρόταση για αυτή τη σύναξη, η οποία προφανώς έγινε για να προλάβει ανάλογη πρόταση-πρωτοβουλία των ΗΠΑ, στο κυριότερο για εμάς σκέλος της, δηλαδή την οριοθέτηση των περιοχών σε αυτήν τη θάλασσα, πάσχει από μια εναρκτήρια ανισορροπία, που μπορεί να καταδείξει τις σχετικές αδυναμίες της ελληνικής θέσης: Τρία από τα πέντε κράτη που προσκλήθηκαν ( η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Λιβύη) έχουν ταχθεί εναντίον των ελληνικών διεκδικήσεων στη θάλασσα αυτήν.

Η Τουρκία, εξ ορισμού, έχει ταχθεί κατά της άποψης ότι μπορεί ένα μικρό νησιωτικό σύμπλεγμα, όπως τα νησιά του Καστελόριζου να αποδίδουν υφαλοκρηπίδα η οποία να εφάπτεται με τα όρια της ΑΟΖ της Κύπρου. Η Αίγυπτος, παρά τις φιλικές σχέσεις της με τη χώρα μας, τάχθηκε σαφώς κατά της οριοθέτησης που προτείνει ο Χωροταξικός σχεδιασμός μας ο οποίος υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και η Λιβύη, η οποία προφανώς θα εκπροσωπείται από τη φιλοτουρκική κυβέρνηση, η οποία είναι η επίσημη κυβέρνηση του κράτους, είναι πλέον ή βέβαιον πως θα υποστηρίξει τις απόψεις της γείτονος.

Αυτό σημαίνει ότι κατερχόμαστε στο πεδίο με έναν μόνον υποστηρικτή στον άγονο αυτόν αγώνα, τη Δημοκρατία της Κύπρου.

Τι επιδιώκουμε με αυτή τη συνάντηση, αφού τα καλύτερα των αποτελεσμάτων τα οποία πρέπει να περιμένουμε αναφορικά με την οριοθέτηση, θα είναι μια επιταγή της πλειοψηφίας να επιτύχουμε διμερή οριοθέτηση με την Τουρκία, και μετά να επιστρέψουμε στο τραπέζι της πολυμερούς αυτής σύναξης για να επιλύσουμε τα ζητήματα οριοθέτησης με τα υπόλοιπα κράτη;

Στο μεταξύ, όμως, οι συζητήσεις που θα έχουν προηγηθεί θα έχουν φανερώσει την αδύνατη θέση μας σχετικά με τις διεκδικήσεις μας στην περιοχή, κάτι που θα ενισχύσει τις τουρκικές θέσεις. Εκτός κι αν η ελληνική κυβέρνηση επιθυμεί να έχει τέτοιες αρνητικές διαπιστώσεις, προκειμένου να χαράξει μια πιο ρεαλιστική θέση στο τμήμα αυτό της Μεσογείου.

Τρίτη και τελευταία επιφύλαξη: Αφορά την περίπτωση συμμετοχής της λεγόμενης Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου, κάτι που αναμφίβολα θα επιδιώξει η Τουρκία για να δεχθεί τη συμμετοχή της λεγόμενης από αυτήν Ελληνοκυπριακής διοίκησης στη σύναξη. Αυτό, είναι ένα από τα μυστήρια πώς θα επιλυθεί.

Και η απλή συμμετοχή μιας μη αναγνωρισμένης διεθνώς οντότητας σημαίνει την επικρότησή της από τους άλλους συμμετέχοντες, άρα την αναγνώριση της. Η Ελλάδα και, φυσικά, η Δημοκρατία της Κύπρου αρνούνται κατηγορηματικά να συμβάλουν σε μια ενέργεια που είναι βέβαιο ότι θα αναβαθμίσει τη θέση της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, και μάλιστα σε μια εποχή που η θεωρία των δυο κρατών στην Κύπρο αποτελεί το επικρατέστερο αφήγημα στην Τουρκία. Η θέση αυτή δε μπορεί να γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης ούτε από την Ελλάδα, ούτε από την Κύπρο. Συνεπώς η συμμετοχή της τελευταίας σε αυτήν τη σύναξη κινείται επί ξηρού ακμής.

Οι λόγοι αυτοί δικαιολογούν την αμφιθυμία ενός προσώπου που πάντοτε πίστευε ότι ο διάλογος είναι η καλύτερη αντιμετώπιση στα διεθνή ζητήματα. Και παρά το γεγονός ότι το ζήτημα των οριοθετήσεων των θαλασσίων ζωνών είναι το πιο καίριο, για εμάς, θέμα, η πιθανότητα να έχει επιτυχία αυτό το ζήτημα είναι μηδαμινή. Κατά συνέπεια, αυτό δικαιολογεί την αρνητική οπτική μου στην πρωτοβουλία που αναλήφθηκε από τον κ. Μητσοτάκη, εκτός κι αν υπάρχουν μυστικές εκδοχές που δεν κοινοποιήθηκαν και ο Πρωθυπουργός έχει έναν άσσο στο μανίκι του που δε θέλει να μας δείξει.

Πηγή: KREPORT