Το παρασκήνιο της προκλητικής διείσδυσης της Τουρκίας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας- Η αναφορά που αναγνωρίζει ψευδοκράτος και τουρκολιβυκό μνημόνιο- “Συγγνώμη, λάθος”, μετά την παρέμβαση Μανιάτη

Επίσημη έκθεση της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας αναγνωρίζει τις τουρκικές αξιώσεις στην Κύπρο και το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Η έκθεση αποσύρθηκε μετά από παρέμβαση του ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ Γιάννη Μανιάτη, εγείρεται, ωστόσο, ερώτημα σχετικά με την καθυστερημένη αντίδραση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, καθώς η μελέτη ήταν αναρτημένη επί ένα μήνα.

Από την άλλη, είναι σαφές πώς στους κόλπους της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας έχουν βρει έδαφος οι ακραίες τουρκικές θέσεις, κι αυτό την ώρα που οι Βρυξέλλες και το ΝΑΤΟ πιέζουν για την αποδοχή της συμμετοχής της Τουρκίας στο SAFE και γενικότερα στην Ευρωπαϊκή ΚΟινή Άμυνα.

Η αναφορά που περιλαμβάνεται σε μελέτη του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) και δημοσιεύθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2025 εμφανίζει τα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου ως «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου» και αποδέχεται τα όρια της συμφωνίας για ΑΟΖ Τουρκίας και Λιβύης.

«Στην απόσυρση της απαράδεκτης έκθεσης και στη δημοσίευση, στη θέση της, απολογητικής επιστολής, προχώρησε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας (EDA)», σύμφωνα με ανακοίνωση του αντιπροέδρου της Ομάδας των Σοσιαλιστών και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΠΑΣΟΚ, Γιάννη Μανιάτη.

Ο κ. Μανιάτης είχε καταθέσει κατεπείγουσα σχετική ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ύπατη εκπρόσωπο Κάγια Κάλας.

Παρέμβαση Ανδρουλάκη

Ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ ανέφερε επιπλέον: «Χθες έκανε μία επίκαιρη ερώτηση ο ευρωβουλευτής μας, ο κ. Μανιάτης. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας έβγαλε μία μελέτη πριν από ένα μήνα όπου αναγνωρίζει Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου και το τουρκολιβυκό παράνομο σύμφωνο. Επί ένα μήνα, το υπουργείο Εξωτερικών δεν πήρε χαμπάρι και δεν υπήρξε καμία αντίδραση. Έκανε ερώτηση ο ευρωβουλευτής μας και κατέβηκε η μελέτη που αναφέρει όλα αυτά τα προσβλητικά για τη χώρα μας. Ρωτώ τον κ. Γεραπετρίτη, λειτουργεί το υπουργείο Εξωτερικών; Γιατί επί ένα μήνα δεν έκανε καμία ενέργεια; Το ΥΠΕΞ βρίσκεται σε πλήρη αποσάρθρωση».

Τι αναφέρει η μελέτη

Όπως αναφέρει στην ανακοίνωση του ο κ. Μανιάτης, στην επιστολή του ο Οργανισμός αναγνώρισε ότι στην έκθεσή του υπήρχαν «απαράδεκτες ανακρίβειες» και «λανθασμένες πληροφορίες» όπως είχε καταγγείλει ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ στην ερώτησή του. Ο Οργανισμός μάλιστα ενημέρωσε και το Κοινό Κέντρο Ερευνών, επίσης απέσυρε την εν λόγω έκθεση.

«Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός ζητά συγγνώμη για τη δημοσίευση της Έκθεσης χωρίς τον απαραίτητο έλεγχο και υπογραμμίζει ότι δεν εκφράζει τη θέση του σχετικά με τον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και την εδαφική ακεραιότητα των κρατών μελών» τονίζει επίσης στην ανακοίνωσή του.

Σε δήλωση του, ο κ. Μανιάτης επισημαίνει ότι «με δημόσια ανάρτησή του, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας (EDA) απολογείται, λυπάται και ζητά συγγνώμη για τις “εσφαλμένες πληροφορίες και απαράδεκτες ανακρίβειες”, που περιλαμβάνονται στην μελέτη του για την προστασία των κρίσιμων ευρωπαϊκών ενεργειακών υποδομών, αναφορικά με το τουρκολιβυκό μνημόνιο και τα κατεχόμενα. Η κατάθεση της κατεπείγουσας ερώτησής μας προς την Κάγια Κάλας για το απαράδεκτο περιεχόμενο της μελέτης, έφερε το επιθυμητό για την πατρίδα αποτέλεσμα».

Η ερώτηση Μανιάτη

Ζήτημα με τον χαρακτηρισμό του κατεχόμενου τμήματος της Κύπρου

Συγκεκριμένα, στη σελίδα 121 της έκθεσης γίνεται αναφορά στις ενεργειακές πηγές που έχουν ανακαλυφθεί εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ωστόσο, καταγγέλλεται ότι στο κείμενο, το παράνομα κατεχόμενο από την Τουρκία τμήμα της Κύπρου παρουσιάζεται ως «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου», χωρίς εισαγωγικά ή άλλη σημείωση που να καταδεικνύει ότι πρόκειται για μη αναγνωρισμένη οντότητα. Ο κ. Μανιάτης τονίζει ότι η συγκεκριμένη διατύπωση συνιστά, έμμεσα, μορφή αναγνώρισης του ψευδοκράτους, κάτι που αντίκειται στις πάγιες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΗΕ.

Αμφισβητούμενοι χάρτες και αποδοχή του τουρκολιβυκού συμφώνου

Η κριτική επεκτείνεται στον χάρτη αριθμός 37 της ίδιας έκθεσης, όπου υπάρχουν οπτικές αναφορές σε «διεκδικούμενη» ΑΟΖ του ψευδοκράτους, καθώς και πλήρης απεικόνιση των συνεπειών του τουρκολιβυκού συμφώνου για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών. Το σύμφωνο αυτό, που έχει απορριφθεί ως παράνομο και άκυρο από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με βάση το Διεθνές Δίκαιο, εμφανίζεται στον χάρτη χωρίς επισήμανση της ακυρότητάς του.

Τα ερωτήματα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και αντιπρόεδρος της ομάδας των Σοσιαλιστών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να απαντήσει σε τρία κομβικά ερωτήματα:

– Πώς επιτράπηκε η δημοσίευση μιας έκθεσης για τόσο κρίσιμο θέμα, χωρίς προηγούμενος έλεγχος της ακρίβειας των στοιχείων και της συμμόρφωσης προς το Διεθνές Δίκαιο;

– Τι μέτρα σκοπεύει να λάβει για την άμεση διόρθωση του περιεχομένου;

– Πώς θα διασφαλίσει ότι παρόμοιες παραλείψεις και ανακρίβειες δεν θα επαναληφθούν στο μέλλον;

Διπλωματικές και πολιτικές προεκτάσεις

Γνώστης της λειτουργίας των ευρωπαϊκών θεσμών ανέφερε στο Ertnews ότι “η υπόθεση αυτή προκαλεί την ανάγκη στενότερης εποπτείας των εκδόσεων που εκπονούνται από θεσμικές μονάδες της ΕΕ, ώστε να αποφεύγονται αστοχίες που δύνανται να επηρεάσουν την εξωτερική πολιτική της Ένωσης, ειδικά σε ευαίσθητες περιοχές όπως η Ανατολική Μεσόγειος”.

Η απάντηση της Επιτροπής αναμένεται με ενδιαφέρον, καθώς θα αποτελέσει ένδειξη της προσήλωσης της ΕΕ στη γραμμή της μη αναγνώρισης του ψευδοκράτους και της υπεράσπισης των κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών-μελών.