Η Χαμάς ποντάρει στον Τραμπ:Θα κρατήσει το Ισραήλ μακριά από τη Γάζα;

Η Χαμάς, που στο παρελθόν είχε χαρακτηρίσει τον Ντόναλντ Τραμπ ρατσιστή και τα σχέδιά του «συνταγή για χάος», φαίνεται τώρα να βλέπει μια διαφορετική προοπτική. Ένα τηλεφώνημα τον προηγούμενο μήνα έδωσε στην οργάνωση την εντύπωση ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ μπορεί να ασκήσει πίεση στο Ισραήλ για μια ειρηνευτική συμφωνία, ακόμη και αν η Χαμάς παραδώσει τους ομήρους που αποτελούν το κύριο διαπραγματευτικό της χαρτί, όπως ανέφεραν δύο Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι.

Στην τηλεφωνική επικοινωνία, που είχε προκαλέσει ευρεία δημοσιότητα, ο Τραμπ έβαλε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να ζητήσει συγγνώμη από τον πρωθυπουργό του Κατάρ για την ισραηλινή αεροπορική επιδρομή σε συγκρότημα κατοικιών στη Ντόχα, όπου διέμεναν ηγετικά στελέχη της Χαμάς. Η χειρονομία αυτή, σύμφωνα με το Reuters, ενίσχυσε την πεποίθηση της οργάνωσης ότι ο Τραμπ είναι ικανός να αντισταθεί στον Νετανιάχου και ότι παίρνει στα σοβαρά την ανάγκη να τερματιστεί η σύγκρουση στη Γάζα.

Μετά την υπογραφή της εκεχειρίας που μεσολάβησε ο Τραμπ, η Χαμάς δείχνει ακόμη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη σε έναν άνθρωπο που μόλις φέτος είχε προτείνει την εκδίωξη των Παλαιστινίων από τη Γάζα και την ανοικοδόμησή της υπό αμερικανικό έλεγχο. Σύμφωνα με τη συμφωνία που τέθηκε σε ισχύ, η Χαμάς συμφώνησε να παραδώσει τους ομήρους χωρίς να εξασφαλιστεί πλήρης αποχώρηση του Ισραήλ — ένα ριψοκίνδυνο στοίχημα, όπως παραδέχονται Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι.

Ένας αξιωματούχος της Χαμάς παραδέχεται ότι οι ηγέτες της γνωρίζουν πως το ρίσκο τους θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ, φοβούμενοι ότι το Ισραήλ μπορεί να ξαναρχίσει τις στρατιωτικές του επιχειρήσεις μετά την απελευθέρωση των ομήρων, όπως είχε συμβεί μετά την κατάπαυση πυρός τον Ιανουάριο. Παρ’ όλα αυτά, η παρουσία των εξ απορρήτων του Τραμπ και ισχυρών περιφερειακών παραγόντων στο Σαρμ ελ-Σέιχ, όπου διεξήχθησαν οι έμμεσες συνομιλίες, καθησύχασε τη Χαμάς αρκετά ώστε να δεχθεί την κατάπαυση πυρός, παρά τα ανοιχτά ζητήματα όπως η προώθηση ενός παλαιστινιακού κράτους.

Η επιρροή του Τραμπ έγινε εμφανής στο συνεδριακό κέντρο, με τον ίδιο να τηλεφωνεί προσωπικά τρεις φορές και τους συνεργάτες του — Τζάρεντ Κούσνερ και Στιβ Γουίτκοφ — να κινούνται συνεχώς μεταξύ των διαπραγματευτών του Ισραήλ και του Κατάρ. Παρά τη δυνατότητα να ανοίξει τον δρόμο για το τέλος του πολέμου που ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου 2023, δεν υπάρχει βεβαιότητα ότι τα υπόλοιπα σημεία του σχεδίου Τραμπ για τη Γάζα θα εφαρμοστούν.

Η χειριστική προσέγγιση του Τραμπ τόσο στις επιθέσεις στο Κατάρ όσο και στην κατάπαυση πυρός με το Ιράν τον Ιούνιο, έδωσε στην Χαμάς εμπιστοσύνη ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν θα επέτρεπε στο Ισραήλ να συνεχίσει τις μάχες μετά την απελευθέρωση των ομήρων. Οι συνομιλίες, που περιελάμβαναν πέντε Παλαιστίνιους αξιωματούχους, δύο Αμερικανούς και άλλες πηγές, επικεντρώθηκαν στην πίεση προς τον Νετανιάχου για αποδοχή πλαισίου κατάπαυσης πυρός, αξιοποιώντας την οργή του Τραμπ για την επίθεση στο Κατάρ.

Η δημόσια δέσμευση του Τραμπ ότι τέτοιες επιθέσεις δεν θα επαναληφθούν ενίσχυσε την αξιοπιστία του, τόσο στα μάτια της Χαμάς όσο και άλλων περιφερειακών δυνάμεων. Όπως δήλωσε Παλαιστίνιος αξιωματούχος, «Παρόλο που έχει μία θεατρικότητα, κάνει ό,τι λέει». Η Χαμάς διαπίστωσε ότι η κράτηση ομήρων πλέον υπονόμευε τη διεθνή υποστήριξη και ότι χωρίς αυτούς το Ισραήλ δεν θα είχε λόγο να ξεκινήσει ξανά τις επιχειρήσεις.

Ωστόσο, η συμφωνία δεν συνοδεύεται από γραπτές εγγυήσεις για την εφαρμογή της πρώτης φάσης, η οποία περιλαμβάνει απελευθέρωση ομήρων, μερική αποχώρηση Ισραηλινών και διακοπή των εχθροπραξιών. Αντί για αυτό, η Χαμάς δέχθηκε προφορικές διαβεβαιώσεις από τις ΗΠΑ, την Αίγυπτο, το Κατάρ και την Τουρκία ότι ο Τραμπ θα διασφαλίσει την τήρηση της συμφωνίας.

Η Χαμάς, αν και αναγνωρίζει ότι το ρίσκο της μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ, εκτιμά ότι η τρέχουσα δυναμική διαφέρει από την προηγούμενη κατάπαυση πυρός, με ισχυρή πίεση από περιφερειακούς και διεθνείς παράγοντες, και με τον Τραμπ να προετοιμάζει επίσκεψη στη Μέση Ανατολή για μια «περιήγηση νίκης», που θα ενισχύσει περαιτέρω την τήρηση της συμφωνίας.