Πακιστάν: Πρωτοποριακή απόφαση για τη βούληση ανήλικης που ήθελε να παραμείνει παντρεμένη

Το Ανώτατο Δικαστήριο (IHC) του Ισλαμαμπάντ επέτρεψε σε μία ανήλικη το δικαίωμα όπως ήθελε να παραμείνει με τον σύζυγό της, αλλά ταυτόχρονα προέτρεψε την κυβέρνηση να βελτιώσει τις αντιφάσεις που παρατηρούνται στη νομοθεσία και να ενισχύσει τις εγγυήσεις για την προστασία ανηλίκων.

Σύμφωνα με το pakistantoday.com.pk, το δικαστήριο συνεδρίασε τον Ιούλιο αλλά λεπτομέρειες της απόφασης έγιναν γνωστές σήμερα. Η υπόθεση τέθηκε ενώπιον του δικαστή Μωχάμετ Αζάμ Κχαν από τον Μωχάμετ Ριάζ ο οποίος αμφισβήτησε μια απόφαση που εκδόθηκε από περιφερειακό δικαστή στις 23 Ιουνίου.

Σύμφωνα με τα έγγραφα που υποβλήθηκαν, ο γάμος τελέστηκε στις 30 Μαΐου 2025. Το ένα πιστοποιητικό που κατατέθηκε έλεγε πως το κορίτσι ήταν σχεδόν 18 ετών και το άλλο, που καταχωρήθηκε ήταν μόλις 15 κατά τη στιγμή της τέλεσης του γάμου. Η οικογένεια του κοριτσιού, παρότι η ίδια ήθελε τον άντρα της, αρνιόταν πεισματικά αυτόν τον γάμο.

Ο δικαστής Κχαν σημείωσε ότι το δικαστήριο δεν μπορούσε να προσδιορίσει οριστικά την ηλικία του κοριτσιού, αλλά σημείωσε ότι είχε φτάσει στην εφηβεία και έδωσε ελεύθερα τη συγκατάθεσή της. Το δικαστήριο της έδωσε ελευθερία κινήσεων για να ζήσει με τον άντρα της.

Κατά την εμφάνισή της στο δικαστήριο στις 11 Ιουλίου, το κορίτσι επιβεβαίωσε ότι είχε παντρευτεί με δική της επιλογή, εξέφρασε την επιθυμία της να παραμείνει με τον σύζυγό της κι αρνήθηκε να επιστρέψει στους γονείς της. Διατήρησε αυτή τη θέση ακόμη και κατά τη διάρκεια της παραμονής της στο Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων του Ισλαμαμπάντ.

Ο δικαστής Κχαν παρατήρησε ότι το πρωτοβάθμιο δικαστήριο είχε παραβλέψει τους κινδύνους για τη «ζωή, την τιμή και την αξιοπρέπειά» της σε περίπτωση που επέστρεφε στην οικογένειά της παρά τη θέλησή της.

Η απόφαση ανέλυσε προσεκτικά το παράδοξο μεταξύ των αρχών της Σαρία και του νομοθετικού πλαισίου. Επισήμανε ότι, ενώ ο ισλαμικός νόμος δεν καθιστά τους γάμους ανηλίκων άκυρους. Οι ποινικοί κώδικες του Πακιστάν, όμως, αντιμετωπίζουν τέτοιες ενώσεις ως αξιόποινες και αντίθετες προς τη δημόσια τάξη, ιδίως όταν επηρεάζουν τη σωματική, συναισθηματική ή εκπαιδευτική ανάπτυξη των ανηλίκων.

Ο δικαστής Καν δήλωσε ότι αυτή η ασυνέπεια «κινδυνεύει να ματαιώσει τον ίδιο τον στόχο του νόμου», ο οποίος αποσκοπεί στην αποτροπή των παιδικών γάμων. Η απόφαση εξέτασε επίσης εάν ο γάμος παιδιών θα μπορούσε να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του βιασμού βάσει των άρθρων 375 και 377Α του Ποινικού Κώδικα του Πακιστάν.

Ο δικαστής Κχαν αναφέρθηκε στο θέμα του βιασμού αλλά σημείωσε πως ο συγκεκριμένος γάμος είχε το «στοιχείο της νόμιμης σχέσης και της συναίνεσης εντός του γάμου».

Η δικηγόρος της κοπέλας, Σουμαΐλα Ραφίκ Αουάν βασίστηκε σε προηγούμενες αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου για να υποστηρίξει ότι ο γάμος ήταν έγκυρος βάσει του Διατάγματος περί Οικογενειακού Δικαίου των Μουσουλμάνων του 1961. Οι δικηγόροι που εκπροσωπούσαν τους εναγόμενους διαφώνησαν, επισημαίνοντας μια απόφαση του IHC του 2022 που έκρινε τους γάμους που αφορούσαν ανηλίκους άκυρους εξαρχής βάσει του Νόμου περί Περιορισμού Γάμου Παιδιών του 1929.

Ο Δικαστής Κχαν, ωστόσο, τόνισε ότι ο πρόσφατα ψηφισθείς Νόμος περί Περιορισμού Γάμων Παιδιών του Ισλαμαμπάντ του 2025 (ICMRA) αύξησε την ηλικία γάμου για τα κορίτσια στα 18 έτη, αλλά δεν ακύρωσε τους γάμους ανηλίκων. Αντίθετα, προέβλεψε τιμωρία για τη σύναψη, τον προγραμματισμό ή την τέλεση τέτοιων γαμήλιων δεσμών.
Η απόφαση επέστησε την προσοχή στις διαφορές στους νόμους μεταξύ των επαρχιών, με την Σιντ και την Περιφέρεια της Πρωτεύουσας του Ισλαμαμπάντ να ορίζουν τα 18 χρόνια ως το νόμιμο ελάχιστο όριο, ενώ άλλες επαρχίες διατηρούν τα 16 χρόνια. Ο δικαστής κάλεσε την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να άρει αυτές τις ασυνέπειες και να υιοθετήσει μια σαφή νομοθετική στάση για να διασφαλίσει την προστασία των ανηλίκων.

Το ανώτατο δικαστήριο εξέδωσε μια σειρά συστάσεων για την κάλυψη των κενών στην επιβολή του νόμου στο Πακιστάν. Συμβούλεψε την κυβέρνηση να ξεκινήσει εκστρατείες ευαισθητοποίησης που απευθύνονται σε πολίτες, δημόσιους υπαλλήλους και ληξίαρχους της Νίκα, ώστε να επισημανθούν οι επιβλαβείς συνέπειες και οι ποινικές επιπτώσεις των παιδικών γάμων.

Η απόφαση έδωσε εντολή στις περιφερειακές διοικήσεις να διασφαλίσουν ότι οι ληξίαρχοι είναι εκπαιδευμένοι και προειδοποιήθηκαν να μην τελούν γάμους ανηλίκων. Συνέστησε ακόμη περαιτέρω τη σύνδεση της καταχώρισης γέννησης με την έκδοση πιστοποιητικών γάμου, χρησιμοποιώντας τη βάση δεδομένων για την επαλήθευση των ηλικιών πριν από την καταχώριση των συμβολαίων.

Τόνισε επίσης ότι τα οικογενειακά δικαστήρια, τα δικαστήρια κηδεμονίας και τα δικαστήρια που ασκούν δικαιοδοσία βάσει του Άρθρου 491 πρέπει να περιλαμβάνουν υπαλλήλους Προστασίας Παιδιών για τη διεξαγωγή αξιολογήσεων ευημερίας. Αυτές οι εκθέσεις, δήλωσε ο Δικαστής Κχαν θα πρέπει να καθοδηγούν τις αποφάσεις σχετικά με την επιμέλεια, τη φροντίδα και την οικογενειακή κατάσταση.

Η δικαστική απόφαση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ανήλικοι πρέπει να αναγνωρίζονται ως «άτομα που φέρουν δικαιώματα» των οποίων η ευημερία θα πρέπει να καθοδηγεί τα δικαστικά αποτελέσματα. Αντίγραφα της απόφασης εστάλησαν στα υπουργεία Δικαιοσύνης, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Εσωτερικών, στην Επιτροπή Νόμου και Δικαιοσύνης του Πακιστάν, στον επικεφαλής επίτροπο του Ισλαμαμπάντ, Νάντρα, στο Συμβούλιο Ισλαμικής Ιδεολογίας και σε όλους τους περιφερειακούς και συνεδριακούς δικαστές.