Από την κρίση στην ανασυγκρότηση: το αφήγημα για το μέλλον των νοσοκομείων

Έως σήμερα Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας καλεί τα στελέχη του ΕΣΥ σε ενημερωτική διημερίδα στην Εθνική Πινακοθήκη, με αντικείμενο τις προκλήσεις και τις προτεραιότητες των νοσοκομείων της χώρας. Κατά την έναρξη της διήμερης εκδήλωσης, απηύθυναν χαιρετισμούς, με βαρυσήμαντα μηνύματα, ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, ο υφυπουργός Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους, οι Γενικές Γραμματείς, Λίλιαν Βιλδιρίδη και Χριστίνα Κράββαρη, καθώς και ο Γενικός Γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού, Άρης Αγγελής.

Η σύνθεση των παρευρισκομένων —διοικητές και υποδιοικητές των Υγειονομικών Περιφερειών, των νοσοκομείων, εκπρόσωποι ΕΚΑΒ, ΕΚΕΑ, ΚΕΤΕΚΝΥ, ΟΔΙΠΥ και φορέων ΠΦΥ— υπογραμμίζει τη βαρύτητα της διάσκεψης.

Άδωνις Γεωργιάδης: Ισορροπία ανάμεσα σε προϋπολογισμούς και ανθρώπινες ζωές

Ο υπουργός Υγείας επέλεξε να ανοίξει τη διήμερη συζήτηση με έναν συμβολικό και συναισθηματικό τόνο: «Έναν άνθρωπο παραπάνω να θεραπεύσουμε, για εμάς αυτό είναι μεγάλη εθνική επιτυχία». Στο πλαίσιο αυτό, τόνισε ότι η φροντίδα του ασθενή θα πρέπει να υπερτερεί έναντι οποιουδήποτε οικονομικού ή γραφειοκρατικού πλαισίου: «Αν πρέπει να επιλέξουμε μεταξύ προϋπολογισμού και χειρουργείου, προηγείται το χειρουργείο».

Παράλληλα, χαρακτήρισε σαν «κατόρθωμα» το γεγονός ότι το 2024 ήταν η πρώτη χρονιά κατά την οποία το Υπουργείο δεν ζήτησε έκτακτη χρηματοδότηση από το υπουργείο Οικονομικών για να καλύψει ελλείψεις του προϋπολογισμού του ΕΣΥ, κάτι που χαρακτήρισε «μεγάλη επιτυχία». Για το 2025 διατύπωσε την προσδοκία ότι θα επαναληφθεί η ίδια ολοκλήρωση χωρίς έκτακτη επιχορήγηση.

Ωστόσο, ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι η «πειθαρχία στον προϋπολογισμό» δεν θα γίνει σε βάρος της φροντίδας των ασθενών. «Δεν είμαστε λογιστήριο, είμαστε υπουργείο Υγείας», τόνισε, και υπογράμμισε ότι το ΕΣΥ δεν είναι ούτε διαλυμένο ούτε καταρρέει: έχει προβλήματα, αλλά και «αρκετές συγκλονιστικά καλές στιγμές», όπως η διάσωση παιδιού που υπέστη θερμοπληξία στο Μέτσοβο.

Από την αυστηρότητα στην κινητικότητα – διαφάνεια και έλεγχοι

Στο πλαίσιο της ίδιας ομιλίας, ο υπουργός έστειλε σαφή μηνύματα στην ηγεσία των νοσοκομείων:

• Η φαρμακευτική δαπάνη θα ελέγχεται πιο αυστηρά, παρά το γεγονός ότι η πληρωμή των φαρμάκων έχει κεντρικοποιηθεί στην ΕΚΑΠΥ.
• Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση θα επεκταθεί σύντομα και στα νοσοκομεία, καθιστώντας ορατή τη δραστηριότητα κάθε γιατρού.
• Ο έλεγχος της δαπάνης θα αποτελεί βασικό δείκτη αξιολόγησης των διοικήσεων. «Δεν μου αρέσει να παίρνω εύκολα κεφάλια», είπε, «αλλά όποιος δεν κάνει τη δουλειά του θα φύγει».
• Οι διοικητές καλούνται να έχουν «ανοιχτά τηλέφωνα» — δηλαδή συνεχή διαθεσιμότητα και απευθείας επαφή με το Υπουργείο.

Δεν έλειπαν και οι αναφορές στον έλεγχο των ατιμολόγητων δαπανών, ένα ζήτημα που, όπως επεσήμανε, έχει ήδη μειωθεί, ενώ όποιον εντοπιστεί με «υψηλά ατιμολόγητα» ενδέχεται να μην βρίσκεται πλέον στη θέση του.

Στρατηγικός σχεδιασμός και προκλήσεις

Ο Γενικός Γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού, Άρης Αγγελής, κατέγραψε τις μακροχρόνιες προκλήσεις: γήρανση του πληθυσμού, άνοδος των χρόνιων νοσημάτων, ελλείψεις σε προσωπικό και τεχνολογικό εξοπλισμό. Τόνισε ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει προβλήματα που δεν είναι αποκλειστικά ελληνικά, αλλά κοινά σε πολλά εθνικά συστήματα υγείας. Υπό αυτή την οπτική, ανέφερε ότι το 2024 τα νοσοκομεία δέχθηκαν πάνω από 11,8 εκατομμύρια περιστατικά εξωτερικών και επειγόντων εξετάσεων.

Η Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας, Χριστίνα Κράββαρη, ανέλαβε να επεκτείνει τη συζήτηση πέρα από τα νοσοκομεία: η δημόσια υγεία, είπε, δεν είναι απλώς διαχείριση νόσων, αλλά ολοκληρωμένη πολιτική πρόληψης, επιτήρησης μεταδοτικών νοσημάτων, αντιμετώπισης εξαρτήσεων και ενίσχυσης της πρωτοβάθμιας φροντίδας.

Η πολιτική διάσταση των αριθμών

Σε μια περίοδο που η πίεση στη χρηματοδότηση και τη διαχείριση των νοσοκομείων έχει ενταθεί, η διημερίδα επιχειρεί να δώσει στίγμα μιας κυβερνητικής στρατηγικής που θέτει στο επίκεντρο τον ασθενή, αλλά δεν αποφεύγει τον λόγο της διαφάνειας και της λογοδοσίας.

Οι στόχοι που θέτουν οι πολιτικές ηγεσίες —έλεγχος δαπανών, αξιολόγηση, ηλεκτρονική διαχείριση— είναι φιλόδοξοι και απαιτούν ρήξεις σε παγιωμένες νοοτροπίες. Για να μην μείνουν στα λόγια, θα απαιτηθεί συνέπεια, εργαλεία, και —κυρίως— συλλογική στάση από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.