Υγειονομική θωράκιση των νησιών: Ο ΠΙΣ παρουσιάζει ολοκληρωμένο σχέδιο για κίνητρα, στελέχωση και ισότιμη πρόσβαση

Με επίκεντρο τη νησιωτικότητα και τις υγειονομικές ανάγκες των άγονων και δυσπρόσιτων περιοχών, πραγματοποιήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2025 στη Ρόδο η Ολομέλεια των Προέδρων Ιατρικών Συλλόγων της χώρας από κοινού με το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ). Η συζήτηση επικεντρώθηκε στις ελλείψεις προσωπικού, στις ανισότητες πρόσβασης και στα κίνητρα που οφείλει να θεσπίσει η Πολιτεία για να εξασφαλιστεί η επαρκής και ποιοτική κάλυψη των νησιών και των ορεινών περιοχών.

Ρούλα Σκουρογιάννη

Ισχυρό μήνυμα από τη Ρόδο

Η συνεδρίαση είχε υψηλή θεσμική εκπροσώπηση: συμμετείχαν ο υφυπουργός Υγείας, Δημήτρης Βαρτζόπουλος, ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος, ο Δήμαρχος Ρόδου, Αλέξανδρος Κολιάδης, ο πρόεδρος της Επιτροπής Περιφερειών της Βουλής, Μάνος Κόνσολας, και βουλευτές από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, καθώς και εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης και των υγειονομικών φορέων.

Ο πρόεδρος του ΠΙΣ, Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, παρουσίασε εισήγηση για τη νησιωτικότητα και την αναγκαιότητα μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής για την υγειονομική κάλυψη των νησιών. Ακολούθησε γόνιμος διάλογος με όλους τους παριστάμενους φορείς και τους προέδρους των Ιατρικών Συλλόγων της χώρας.

Η εικόνα των υπηρεσιών υγείας στα νησιά

Σήμερα υπηρετούν στην Ελλάδα 68.752 ιατροί, όμως η κατανομή τους είναι άνιση:

• Μόλις 1,1% (769 γιατροί) υπηρετούν στα 12 κατοικήσιμα νησιά του Βορείου Αιγαίου.
• Στο Νότιο Αιγαίο (52 νησιά) υπηρετούν 1.309 γιατροί (1,9%).
• Στα Ιόνια Νησιά 1.038 γιατροί (1,5%).

Η υποστελέχωση οδηγεί σε οριακή λειτουργία νοσοκομείων και κέντρων υγείας, ενώ το υψηλό κόστος ζωής και οι ελλείψεις υποδομών αποθαρρύνουν νέους γιατρούς να επιλέξουν αυτές τις περιοχές.

Οι προτάσεις του ΠΙΣ

Ο ΠΙΣ διαμόρφωσε δέσμη προτάσεων που περιλαμβάνει:

1. Διοικητικές Παρεμβάσεις

• Νέα κατάταξη αγόνων περιοχών σε πέντε κατηγορίες (Άγονα 1, Άγονα 2, Νησιά 1, 2, 3) με αντίστοιχα διαβαθμισμένα κίνητρα.
• Ανασχεδιασμό της 2ης ΥΠΕ, ώστε να μην έχει παράλληλη ευθύνη για Πειραιά, Δυτική Αττική και Αιγαίο.
• Ενίσχυση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και των Κινητών Ομάδων Υγείας (ΚΟΜΥ).
• Προκήρυξη θέσεων ένα έτος πριν την αποχώρηση προσωπικού και ανοικτές διαδικασίες μέχρι την κάλυψη της θέσης.

2. Οικονομικά Κίνητρα

• Σημαντική αύξηση επιδόματος αγόνου (π.χ. 120% για νησιά που διαθέτουν μόνο ιατρείο).
• Φορολογικές ελαφρύνσεις και πλήρης αποζημίωση εφημεριών χωρίς πλαφόν.
• Εφάπαξ bonus εγκατάστασης και επιδότηση αγοράς κατοικίας έως 30% για όσους δεσμεύονται να παραμείνουν επί 12ετία.
• Δωρεάν ακτοπλοϊκά/αεροπορικά εισιτήρια τρεις φορές τον χρόνο για ιατρούς και οικογένεια.

3. Επιστημονικά Κίνητρα

• Δωρεάν πρόσβαση σε επιστημονικές βιβλιοθήκες, κάλυψη εξόδων για συνέδρια και απόσπαση για επιστημονική ενημέρωση.
• Προτεραιότητα σε μεταπτυχιακά προγράμματα, με σημαντικές εκπτώσεις και εκπαιδευτικές άδειες.

4. Μέτρα για Οικογένειες

• Συνυπηρέτηση συζύγων και προτεραιότητα προσλήψεων.
• Ευνοϊκές ρυθμίσεις εισαγωγής τέκνων στα ΑΕΙ για μικρά νησιά και παραμεθόριες περιοχές.
• Δομές φροντίδας παιδιών στο νοσοκομείο.

Προγράμματα και νέες ιδέες

• Adopt an island: Συνεργασία με διακεκριμένους Έλληνες της διασποράς για επιστημονική υποστήριξη εξ αποστάσεως.
• Εκπαίδευση στην επείγουσα ιατρική προσαρμοσμένη στις συνθήκες απομόνωσης.
• Δημιουργία προσωποπαγών τμημάτων υψηλής εξειδίκευσης για γιατρούς που θέλουν να εγκατασταθούν μόνιμα.

Διασύνδεση, πρόληψη και τηλεϊατρική

Ο ΠΙΣ ζητά:

• Ενιαία πρωτόκολλα διαχείρισης επειγόντων, πλήρη διασύνδεση πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας φροντίδας.
• Οργανωμένη προληπτική ιατρική, με τακτικές επισκέψεις ιατρών και κατάργηση ανεξέλεγκτης δράσης ΜΚΟ.
• Ενίσχυση τηλεϊατρικής με σαφές κανονιστικό πλαίσιο και δημιουργία Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας Νησιωτικής Ελλάδας.

Ενίσχυση ΕΚΑΒ και αεροδιακομιδών

Η πρόταση περιλαμβάνει νέες βάσεις σε Σύρο, Ρόδο και Βόρειο Αιγαίο, προκήρυξη θέσεων ιατρών για το Αιγαίο, μόνιμο προσωπικό σε όλες τις βάρδιες και υπαγωγή ασθενοφόρων στα Κέντρα Υγείας στα μικρά νησιά.

Η ιατρική κάλυψη των νησιών χαρακτηρίστηκε «εθνικό ζήτημα στρατηγικής σημασίας». Ο ΠΙΣ καλεί την Πολιτεία να υιοθετήσει το ολοκληρωμένο σχέδιο κινήτρων, ώστε να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση των νησιωτών σε υπηρεσίες υγείας και να μειωθούν οι ακριβές διακομιδές που συχνά αποτελούν τη μόνη λύση για επείγοντα περιστατικά.