Κύμα ακαδημαϊκού μποϊκοτάζ κατά του Ισραήλ: Δεκάδες πανεπιστήμια διακόπτουν συνεργασίες λόγω Γάζας (λίστα)

Μια διεθνής ακαδημαϊκή αντίδραση βρίσκεται σε εξέλιξη, καθώς πανεπιστήμια και επιστημονικοί φορείς ανά τον κόσμο διακόπτουν τη συνεργασία τους με ισραηλινά ιδρύματα, καταγγέλλοντας συνενοχή στα εγκλήματα της κυβέρνησης Νετανιάχου εναντίον των Παλαιστινίων στη Γάζα.

Όπως γράφει ο Guardian, πανεπιστήμια στη Βραζιλία, τη Νορβηγία, το Βέλγιο, την Ισπανία και την Ιρλανδία ανακοίνωσαν ότι τερματίζουν κάθε συνεργασία με ισραηλινά ιδρύματα, ενώ το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ έκοψε το πρόγραμμα ανταλλαγών με το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο Ιερουσαλήμ. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση Κοινωνικών Ανθρωπολόγων ανακοίνωσε ότι δεν θα συνεργάζεται πλέον με ισραηλινά πανεπιστήμια.

Αντίθετα, σε Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία οι αντιδράσεις είναι πιο περιορισμένες. Η Ένωση Πανεπιστημίων Ηνωμένου Βασιλείου (UUK) απέρριψε το μποϊκοτάζ επικαλούμενη την «ελεύθερη ανταλλαγή ιδεών», ενώ και η Royal Society τάχθηκε κατά.

Ο νομπελίστας Βένκι Ραμακρίσναν δήλωσε ότι το γενικό μποϊκοτάζ «τιμωρεί και ακαδημαϊκούς που αντιτίθενται στον Νετανιάχου», ενώ ο Ισραηλινός ιστορικός Ιλάν Πάπε υποστήριξε ότι τα περισσότερα ιδρύματα συνεργάζονται με τον στρατό και την αστυνομία, επομένως «δεν μένουν αμέτοχα».

Ο Βρετανο-Παλαιστίνιος χειρουργός και πρύτανης του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης, Γκασάν Άμπου-Σίττα, σημείωσε πως πολλοί ερευνητές στη Βρετανία αποφεύγουν ανεπίσημα τις συνεργασίες με Ισραηλινούς, παρά την αντίθεση των πανεπιστημιακών διοικήσεων.

Η κατάσταση δημιουργεί ανησυχία και στο εσωτερικό του Ισραήλ, καθώς τα πανεπιστήμια βασίζονται σε ευρωπαϊκές και αμερικανικές συνεργασίες. Από το 2021, το Ισραήλ έχει λάβει 875,9 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα Horizon Europe, όμως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει μερική αναστολή συμμετοχής.

Το 2025 μόλις 10 από τους 478 νέους ερευνητές που έλαβαν ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις βρίσκονται σε ισραηλινά ιδρύματα, έναντι 30 το προηγούμενο έτος, γεγονός που τροφοδοτεί φόβους για μαζική φυγή επιστημόνων, κυρίως στον τομέα της ιατρικής.

Η ισραηλινή κυβέρνηση έχει ήδη διαθέσει 22 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση του μποϊκοτάζ, όμως οι αναλυτές προειδοποιούν ότι αν οι αποκοπές συνεχιστούν, τα πλήγματα στην ακαδημαϊκή κοινότητα της χώρας θα είναι βαθιά και μακροπρόθεσμα.

Η λίστα με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα:

Federal University of Ceará (Βραζιλία): Ακύρωσε σύνοδο καινοτομίας με ισραηλινό πανεπιστήμιο.

Trinity College Dublin (Ιρλανδία): Διέκοψε δεσμούς με ισραηλινά ιδρύματα το καλοκαίρι.

University of Amsterdam (Ολλανδία): Τερμάτισε πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών με το Hebrew University of Jerusalem.

Πανεπιστήμια σε Νορβηγία, Βέλγιο και Ισπανία: Αρκετά από αυτά έκοψαν δεσμούς με ισραηλινά ιδρύματα.

European Association of Social Anthropologists: Δηλώνει ότι δεν θα συνεργάζεται με ισραηλινά πανεπιστήμια και ενθαρρύνει τα μέλη της να κάνουν το ίδιο.