Αναδιαμόρφωση της ΠΦΥ: Οι ΚΟΜΥ και η τηλεϊατρική επανακαθορίζουν την πρόσβαση στην υγεία

Με στόχο τη γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα σε αστικά κέντρα και απομακρυσμένες περιοχές, το υπουργείο Υγείας ενεργοποιεί από τον Σεπτέμβριο του 2025 ένα πυκνό δίκτυο 175 Κινητών Ομάδων Υγείας (ΚΟΜΥ), σε συνδυασμό με την επέκταση του Εθνικού Δικτύου Τηλεϊατρικής και Κατ’ Οίκον Παρακολούθησης.

Επανεγγράφοντας τον υγειονομικό χάρτη της χώρας

Όπως δηλώνει η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, πρόκειται για «ποιοτική μεταρρύθμιση με καθολική στόχευση», καθώς αποσκοπεί στην ενίσχυση της ισότιμης πρόσβασης στις υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας, ανεξαρτήτως γεωγραφικής θέσης.

Η λειτουργική αναβάθμιση της ΠΦΥ

Οι ΚΟΜΥ αποτελούν ένα νέο, συμπληρωματικό εργαλείο παροχής υπηρεσιών ΠΦΥ. Από την πιλοτική εφαρμογή τους τον Φεβρουάριο του 2025 έως τα μέσα Ιουλίου, πάνω από 2.000 πολίτες σε 75 γεωγραφικά διάσπαρτες περιοχές της χώρας υποβλήθηκαν σε διαγνωστικό έλεγχο. Οι μονάδες στελεχώνονται από ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων (γενικής ιατρικής, καρδιολογίας, πνευμονολογίας, ακτινολογίας), νοσηλευτές και λοιπό προσωπικό, λειτουργώντας με βάση ένα πρωτόκολλο ενιαίας ιατρικής αξιολόγησης.

Οι παρεμβάσεις αυτές δεν είναι εφάπαξ. Όπως υπογραμμίζει η κα Αγαπηδάκη, οι ΚΟΜΥ έχουν κυκλικό χαρακτήρα, με προγραμματισμένες επισκέψεις ανά τακτά διαστήματα για διαχρονική παρακολούθηση των αναγκών κάθε τοπικού πληθυσμού. Η στόχευση αφορά, κυρίως, πληθυσμούς που διαβιούν σε περιοχές υγειονομικά «υποεξυπηρετούμενες» ή εντελώς εκτός του δικτύου σταθερών δημόσιων δομών υγείας.

Φουρνά Ευρυτανίας: Κλινική εφαρμογή της τηλεϊατρικής

Η αποστολή των ΚΟΜΥ στη Φουρνά Ευρυτανίας λειτούργησε ως δοκιμαστικό πεδίο για την κλινική εφαρμογή τηλεϊατρικής υψηλής διασύνδεσης. Χάρη στη δυνατότητα real-time ιατρικής παρακολούθησης, οι κάτοικοι ενός απομονωμένου χωριού, 40 χλμ από το Καρπενήσι, εξετάστηκαν από ειδικούς που βρίσκονταν στην Αττική, στο Κέντρο Υγείας Κερατσινίου.

Διενεργήθηκαν διαγνωστικές εξετάσεις, όπως ηλεκτροκαρδιογραφήματα, υπερηχογραφήματα και σπιρομετρήσεις. Σε αρκετές περιπτώσεις, καταγράφηκαν «σιωπηρές» υποτροπές χρόνιων νοσημάτων, που δεν είχαν εκδηλωθεί συμπτωματικά, οδηγώντας σε έγκαιρη τροποποίηση των θεραπευτικών σχημάτων. Παράλληλα, υγειονομικό προσωπικό πραγματοποίησε κατ’ οίκον επισκέψεις, αποτυπώνοντας με ακρίβεια τις λειτουργικές προκλήσεις της ΠΦΥ σε γερασμένους πληθυσμούς με περιορισμένη κινητικότητα.

Η στρατηγική της εξ αποστάσεως φροντίδας υγείας

Σε στενή συνέργεια με τις ΚΟΜΥ, το Εθνικό Δίκτυο Τηλεϊατρικής και Κατ’ Οίκον Παρακολούθησης ενισχύεται θεσμικά και επιχειρησιακά. Ήδη έχουν εγκατασταθεί 279 Σταθμοί Τηλεϊατρικής Ιατρού-Ασθενούς και 35 Ιατρού-Συμβούλου, ενώ 3.000 συστήματα τηλεπαρακολούθησης έχουν παραληφθεί. Η λειτουργία τους καθιστά δυνατή την παρακολούθηση και την παρέμβαση ακόμη και σε επείγουσες καταστάσεις από απόσταση, χωρίς τη φυσική παρουσία του ιατρού.

Η πιλοτική εφαρμογή του μοντέλου στις Οινούσσες ανέδειξε την προστιθέμενη αξία του: εντοπίστηκαν 123 περιστατικά με ανάγκη οδοντιατρικής παρέμβασης και περισσότερα από 200 άτομα ωφελήθηκαν από εξειδικευμένες υπηρεσίες διαφόρων ειδικοτήτων (πνευμονολόγος, οφθαλμίατρος, δερματολόγος κ.ά.), με παρεμβάσεις εντός εξαημέρου.

Η πολιτική προτεραιότητα της καθολικής κάλυψης

Η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, τοποθετεί τις ΚΟΜΥ και το Δίκτυο Τηλεϊατρικής στο επίκεντρο της κυβερνητικής στρατηγικής για τη δημόσια υγεία. Όπως δηλώνει, «η φροντίδα υγείας φτάνει πλέον και στο πιο απομακρυσμένο σπίτι. Δίνουμε λύσεις στα σημαντικά ζητήματα, όπως η πρόσβαση στις υπηρεσίες ΠΦΥ και η υποστήριξη των χρονίως πασχόντων, ώστε να πάψει η περιφέρεια να αποτελεί παράγοντα αποκλεισμού».

Το πολιτικό διακύβευμα είναι διττό: αφενός η έμπρακτη εξίσωση των πολιτών ανεξαρτήτως γεωγραφικής θέσης, αφετέρου η ενίσχυση της εμπιστοσύνης προς το κράτος πρόνοιας, το οποίο εμφανίζεται παρόν σε τομείς κρίσιμους για την κοινωνική συνοχή.

Η ψηφιακή τεχνολογία ως εργαλείο υγειονομικής ισότητας

Η στρατηγική του υπουργείου Υγείας για την ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας στη δημόσια φροντίδα αποσκοπεί όχι μόνο στη βελτίωση της ποιότητας και της προσβασιμότητας, αλλά και στη δημοσιονομική εξοικονόμηση, μειώνοντας τις περιττές μετακινήσεις, τις εισαγωγές και τις επιπλοκές λόγω καθυστερημένης διάγνωσης.

Η τηλεϊατρική δεν αντικαθιστά τον θεράποντα ιατρό. Ενισχύει, όμως, τη δικτύωση μεταξύ τοπικών και κεντρικών μονάδων υγείας και εισάγει νέα εργαλεία διαχείρισης χρόνιων ασθενειών. Όπως επισημαίνει η κα Αγαπηδάκη, «η ψηφιακή ιατρική γίνεται καταλύτης για την άρση των δομικών ανισοτήτων, προσφέροντας στους πολίτες πραγματική εγγύτητα με το σύστημα υγείας».