Ουκρανία: Κρίσιμο σταυροδρόμι-Ανταλλαγή ιδεών ΗΠΑ–Ρωσίας, πίεση από Στάρμερ–Μακρόν και σχέδια για δύναμη ειρήνης

Σε μια περίοδο όπου η διπλωματία μοιάζει εξαντλημένη και η ουκρανική κρίση απειλεί να εξελιχθεί σε μόνιμο ευρωπαϊκό πρόβλημα, η πρόσφατη συνάντηση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο με τον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ στη Μαλαισία φέρνει στο τραπέζι μια μικρή αλλά σημαντική είδηση: την ανταλλαγή νέων ιδεών για πιθανές συνομιλίες ειρήνης. Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε μια στιγμή που το Κίεβο δέχεται βαριές ρωσικές επιθέσεις, η Δύση εντείνει τις κυρώσεις και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι καλεί για περισσότερη διεθνή πίεση, ενώ παράλληλα ηγέτες όπως ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ανακοινώνουν έτοιμα σχέδια για τη δημιουργία διεθνούς δύναμης ειρήνης.

Σπύρος Σιδέρης

Η εικόνα είναι πολύπλοκη, με τις εξελίξεις να αγγίζουν ταυτόχρονα τα πεδία της ασφάλειας, της διπλωματίας και της οικονομίας.

ΗΠΑ–Ρωσία: Νέες ιδέες αλλά όχι συμφωνία

Ο Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε μετά τη συνάντησή του με τον Σεργκέι Λαβρόφ στο περιθώριο της συνόδου της ASEAN στη Μαλαισία ότι οι δύο πλευρές αντάλλαξαν νέες ιδέες για το μέλλον των συνομιλιών.

Ο Αμερικανός υπουργός μετέφερε στον Ρώσο ομόλογό του την απογοήτευση του Ντόναλντ Τραμπ για την έλλειψη προόδου και σημείωσε πως η πρόταση του Λαβρόφ «δεν εγγυάται άμεσα την ειρήνη, αλλά ίσως ανοίξει ένα μονοπάτι».

Παρά την ειλικρινή ανταλλαγή απόψεων, όπως ανέφερε το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών, η απόσταση για μια ουσιαστική συμφωνία παραμένει μεγάλη.

Σφοδρές επιθέσεις στο Κίεβο και δυτικές αντιδράσεις

Λίγες ώρες πριν από τη συνάντηση, η Μόσχα εξαπέλυσε μαζική αεροπορική επίθεση στο Κίεβο, σκοτώνοντας δύο ανθρώπους και τραυματίζοντας 22.

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι μίλησε για «καθαρή τρομοκρατία» και κάλεσε τη Δύση για νέες κυρώσεις.

Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Αντρίι Σίμπιχα ζήτησε να σταματήσει η χρηματοδότηση της ρωσικής πολεμικής μηχανής, λέγοντας: «Μην μένετε αμέτοχοι όσο η Ρωσία τρομοκρατεί τον ουκρανικό λαό».

Στάρμερ–Μακρόν: Συντονισμός και δύναμη ειρήνης

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ηγήθηκαν τηλεδιάσκεψης από το αρχηγείο του ΝΑΤΟ στο Northwood, τονίζοντας την ανάγκη για συντονισμένη διεθνή πίεση ώστε να καθίσει ο Βλαντίμιρ Πούτιν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ο Στάρμερ δήλωσε ότι «αυτός ο συντονισμένος μηχανισμός θα κάνει τη διαφορά», ενώ ο Μακρόν υπογράμμισε ότι «χρειαζόμαστε κάτι νέο για να εντείνουμε την πίεση».

Κεντρικό σημείο ήταν η ανακοίνωση ότι τα σχέδια για τη δημιουργία δύναμης διατήρησης της ειρήνης είναι έτοιμα.

Ο Μακρόν ανέφερε ότι μπορούν να ξεκινήσουν «μέσα σε ώρες από την επίτευξη εκεχειρίας», ενώ ο Στάρμερ έκανε λόγο για «ώριμα σχέδια με μακροπρόθεσμο ορίζοντα».

Στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχαν η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, οι Αμερικανοί γερουσιαστές Λίντσεϊ Γκρέιαμ και Ρίτσαρντ Μπλούμενταλ, αλλά και ο ίδιος ο Ζελένσκι.

Ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε: «Η Ρωσία μπλοκάρει κάθε προσπάθεια ειρήνης», και κάλεσε για άμεσες επενδύσεις στην άμυνα.

Η ανοικοδόμηση στο επίκεντρο

Παράλληλα, στη Ρώμη πραγματοποιήθηκε διεθνές συνέδριο για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, με συμμετοχή 15 ηγετών, ανάμεσά τους η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς.

Ο Μερτς δήλωσε ότι βρίσκεται σε συνεννόηση με τον Ντόναλντ Τραμπ για την παροχή νέων αμυντικών συστημάτων. Ο Ζελένσκι, από την πλευρά του, τόνισε ότι «πρέπει να σταματήσουμε τα ρωσικά drones και πυραύλους. Αυτό σημαίνει περισσότερα συστήματα αεράμυνας και επενδύσεις».

Μπορεί οι νέες ιδέες του Λαβρόφ, οι πρωτοβουλίες του Στάρμερ και του Μακρόν, και οι εκκλήσεις του Ζελένσκι να συγκροτούν ένα τοπίο συνεχών διεθνών ζυμώσεων ωστόσο το μεγάλο ερώτημα είναι αν η διεθνής κοινότητα μπορεί να μετατρέψει τις δηλώσεις σε πράξεις και αν το 2024 θα είναι η χρονιά που θα ανοίξει, έστω και διστακτικά, ένα παράθυρο για την ειρήνη.