Βεγγάζη-Διπλωματική κρίση με ΕΕ: Το αίτημα Χαφτάρ, η άρνηση Μπρούνερ και το ναυάγιο της επίσκεψης

Ένα έντονο διπλωματικό επεισόδιο σημειώθηκε στη Βεγγάζη της Λιβύης, όταν αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία συμμετείχαν ο Έλληνας υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Θάνος Πλεύρης, οι ομόλογοί του από την Ιταλία και τη Μάλτα, καθώς και ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ, κηρύχθηκαν ανεπιθύμητοι και εξαναγκάστηκαν σε αποχώρηση.

Η αποστολή είχε προηγουμένως επισκεφθεί την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση της Τρίπολης, γεγονός που φαίνεται να πυροδότησε την έντονη αντίδραση του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ και της ανεπίσημης κυβέρνησης της Ανατολικής Λιβύης.

Η άφιξη στη Βεγγάζη και η απρόσμενη εξέλιξη

Τα αεροσκάφη με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους προσγειώθηκαν κανονικά στο διεθνές αεροδρόμιο Μπενίνα και οι επιβάτες οδηγήθηκαν στον VIP χώρο, σύμφωνα με το διπλωματικό πρωτόκολλο.

Όμως, εκεί ήρθαν αντιμέτωποι με μια απροσδόκητη άρνηση συνάντησης εκ μέρους του Χαφτάρ, ο οποίος έθεσε ως όρο τη συμμετοχή σύσσωμης της κυβέρνησης της Βεγγάζης στη συνάντηση.

Ο Επίτροπος Μπρούνερ αντέδρασε άμεσα, δηλώνοντας ότι η εντολή του αφορά αποκλειστικά συνάντηση με τον Χαφτάρ και μόνο για ζητήματα μεταναστευτικής πολιτικής, δεδομένου ότι η κυβέρνηση της Βεγγάζης δεν αναγνωρίζεται ούτε από την Ε.Ε. ούτε από τον ΟΗΕ.

Διπλωματική ρήξη και αποχώρηση της αντιπροσωπείας

Η επιμονή του Μπρούνερ οδήγησε σε κατάρρευση των συνομιλιών, με αποτέλεσμα την έκδοση επίσημης ανακοίνωσης από την κυβέρνηση της Βεγγάζης, στην οποία οι Ευρωπαίοι χαρακτηρίζονται «ανεπιθύμητα πρόσωπα» (personae non gratae) και καλούνται να εγκαταλείψουν άμεσα τη χώρα.

Στην ίδια ανακοίνωση, οι τοπικές αρχές κατηγόρησαν τα μέλη της ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας για παραβίαση των λιβυκών διαδικασιών εισόδου και παραμονής διπλωματών, επισημαίνοντας ότι δεν τηρήθηκαν οι κανόνες που επιβάλλονται από τις σχετικές αποφάσεις της λιβυκής διοίκησης.

Η επιστροφή Πλεύρη στην Αθήνα και το ραντεβού με τον Πρωθυπουργό

Ο Θάνος Πλεύρης επέστρεψε εσπευσμένα στην Ελλάδα λίγο μετά τις 19:00 το απόγευμα της Δευτέρας, προκειμένου να ενημερώσει τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για τις εξελίξεις. Οι δύο άνδρες αναμένεται να συναντηθούν το πρωί της Τρίτης στο Μέγαρο Μαξίμου, με το ζήτημα της αποτυχημένης συνάντησης στη Βεγγάζη να τίθεται στο επίκεντρο των συζητήσεων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική πλευρά εκτιμά ότι η στάση του Χαφτάρ ήταν «προαποφασισμένη» και ενορχηστρωμένη, γεγονός που δίνει πλέον πολιτικό έρεισμα στην Αθήνα να υποστηρίξει σθεναρότερη στάση στο μεταναστευτικό σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η σημασία της κρίσης – πολιτικό και γεωπολιτικό βάθος

Το διπλωματικό αυτό επεισόδιο αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς:

• Αναδεικνύει τα προβλήματα εσωτερικής νομιμοποίησης στη Λιβύη, μια χώρα χωρισμένη μεταξύ της κυβέρνησης της Τρίπολης (αναγνωρισμένη διεθνώς) και της κυβέρνησης της Βεγγάζης (υποστηριζόμενη από τον Χαφτάρ).
• Φέρνει στο προσκήνιο τη δυσκολία της Ε.Ε. να διαπραγματευτεί ενιαία στρατηγική για τη μεταναστευτική πολιτική σε χώρες διχασμένες από εμφύλιες διαμάχες.
• Ενισχύει την ελληνική επιχειρηματολογία για την ανάγκη πιο αυστηρής και ρεαλιστικής γραμμής στο μεταναστευτικό.

Αναμένεται με ενδιαφέρον η επίσημη αντίδραση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς η συγκεκριμένη αποστολή είχε τη θεσμική σφραγίδα της Κομισιόν και εκπροσωπούσε τα συλλογικά ευρωπαϊκά συμφέροντα στο ευαίσθητο μέτωπο της Μεσογειακής διαχείρισης προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών.