Λιβύη: Τι αναμένει η Αθήνα από τη συνάντηση Γεραπετρίτη-Χαφτάρ στη Βεγγάζη-Ο ρόλος του Καΐρου

Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σήμερα Κυριακή μεταβαίνει στη Λιβύη όπου καταρχήν θα συναντηθεί στη Βεγγάζη με τον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, τον οποίο θα προσπαθήσει να πείσει να μην κυρώσει και η Βουλή το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Στις 15 Ιουλίου ο κ. Γεραπετρίτης θα επισκεφθεί και την Τρίπολη, όπου θα προσπαθήσει να ανοίξει διαύλους με την τουρκόφιλη κυβέρνηση.

Αρχικά ήταν προγραμματισμένες διαδοχικές συναντήσεις, ωστόσο λόγω εσωτερικών διεργασιών στη Λιβύη, η κυβέρνηση της Τρίπολης ζήτησε την τελευταία στιγμή να οριστεί άλλη ημερομηνία για την επίσκεψη. Κάτι που ίσως είναι και θετικό, καθώς τα μηνύματα που θα εκπέμψουν οι επαφές με τον στρατηγό Χαφτάρ θα επηρεάσουν τις συνομιλίες που θα έχει τη μεθεπόμενη Τρίτη στην Τρίπολη ο ΥΠΕΞ.

Ο υπουργός Εξωτερικών σήμερα Κυριακή θα συναντηθεί στη Βεγγάζη με τον στρατηγό Χαφτάρ, καθώς ο πρόεδρος της Βουλής θα απουσιάζει. Ο διοικητής του Εθνικού Στρατού της Λιβύης (Libyan National Army – LNA), που έχει διπλή υπηκοότητα (λιβυκή και αμερικανική), είναι ο ισχυρός άνδρας της Ανατολικής Λιβύης και πλέον από κόκκινο πανί που ήταν για τη διεθνή κοινότητα έχει καταστεί συνομιλητής των Αμερικανών, των Ευρωπαίων, των Ρώσων και φυσικά των Τούρκων ισορροπώντας με επιτυχία σε ένα παζάρι εξασφάλισης ανταλλαγμάτων.

Και στα δυό κέντρα εξουσίας της αφρικανικής χώρας ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών θα μεταφέρει την πρόσκληση της Αθήνας για συνομιλίες για τον καθορισμό θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης ή και για προσφυγή στη Χάγη. Το επιχείρημα της ελληνικής πλευράς είναι πως αντί η Λιβύη να επενδύει σε ένα μνημόνιο με την Τουρκία το οποίο ουδείς άλλος αναγνωρίζει, θα μπορούσε να συμφωνήσει με μία χώρα μέλος της ΕΕ και να φέρει δυτικές επενδύσεις.

Ο στόχος της Αθήνας είναι να διασκεδαστούν οι εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια όπου οι σχέσεις με τη Βεγγάζη ήταν σχεδόν ανύπαρκτες, να υπάρξουν κίνητρα στο μέτρο των δυνατοτήτων της Ελλάδας και ταυτόχρονα να προβληθεί η σημασία της αποφυγής προκλητικών κινήσεων που θα οδηγήσουν σε ρήξη των σχέσεων με την Ε.Ε.

Πάντως, παρά τις περί του αντιθέτου πληροφορίες, μέχρι στιγμής δεν έχει προωθηθεί στη Βουλή η επικύρωση του Τουρκολιβυκού Μνημονίου. Ο στρατηγός Χαφτάρ ήταν από τους πρώτους που τάχθηκαν εναντίον του μνημονίου αποδίδοντάς το στον εκβιασμό της Αγκυρας προς την τότε κυβέρνηση της Τρίπολης του Φαγές Αλ Σάρατζ προκειμένου να προσφερθεί η τουρκική στρατιωτική βοήθεια, η οποία και διέκοψε την προέλασή του προς την Τρίπολη στις αρχές του 2019.

Ο Χάφταρ ο οποίος πρόσφατα έχει κάνει φιλοτουρική στροφή συναντήθηκε πρόσφατα και με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι. Η συνάντηση αυτή αρχικά προκάλεσε σενάρια, καθώς δεν είχε γίνει γνωστό το περιεχόμενο της. Όμως πηγές από το Κάιρο στη συνέχεια αποκάλυψαν ότι η αιγυπτιακή κυβέρνηση ζήτησε από τις ΗΠΑ να μεσολαβήσουν στον Χάφταρ προκειμένου να μην κυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο η Βουλή της Λιβύης. Διότι η Αίγυπτος έχει συμφωνία μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ με την Ελλάδα και το κυριότερο, δεν θέλει να δει την επιρροή της Τουρκίας στη γειτονιά της να αυξάνεται.

Το ζήτημα έθεσε και ο Αλ Σίσι στη συνάντηση, αλλά δεν έπεισε τον Λίβυο στρατάρχη, για αυτό και απευθύνθηκε στις ΗΠΑ. Και δεδομένου ότι η Αίγυπτος έχει κομβικό ρόλο στο σχεδιασμό των ΗΠΑ για την περιοχή, δεν αποκλείεται μία αμερικανική παρέμβαση, παρά τον εναγκαλισμό Τραμπ- Ερντογάν. Εξάλλου, δύο αμερικανικές εταιρείες, η Chevron και η Exxon, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για έρευνες σε ελληνικά θαλάσσια οικόπεδα και δεν θα ήθελαν εντάσεις στην περιοχή.

Η Αίγυπτος, η οποία ήταν από τις πρώτες χώρες που καταδίκασαν το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο το 2019, όχι μόνο λόγω της παρατυπίας στη διαδικασία υπογραφής του, αλλά και για λόγους ουσίας, αντέδρασε έντονα όταν η Τρίπολη επιχείρησε πριν από έναν χρόνο να επιβάλει μεταξύ των δύο χωρών θαλάσσια οριοθέτηση βασισμένη στη γραμμή του μνημονίου, η οποία επικαλύπτει μέρος της αιγυπτιακής ΑΟΖ. Και τώρα, η πρώτη εικόνα από τα οικόπεδα που προσφέρει η Τρίπολη στην τουρκική εταιρεία TPAO αφορά ακριβώς αυτή την περιοχή.

παράλληλα την Τρίτη 8 Ιουλίου τη Λιβύη θα επισκεφθεί και ο Ευρωπαίος επίτροπος Μετανάστευσης Μάγκνους Μπρούνερ συνοδευόμενος από το νέο υπουργό Μετανάστευσης Θάνο Πλεύρη και τους ομολόγους του της Ιταλίας και της Μάλτας.

Ο Ευρωπαίος επίτροπος και οι τρεις υπουργοί θα ζητήσουν από τις αρχές και στη δυτική και στην ανατολική Λιβύη να συνεργαστούν με την ΕΕ για να μειωθούν οι μεταναστευτικές ροές. Ροές που προέρχονται από χώρες της Αφρικής όπως η Σομαλία, από τη Μέση Ανατολή, αλλά και την Αίγυπτο, η οποία θα κληθεί να συνεργαστεί περισσότερο για επιστροφές.