Ο “μπαμπάς” Τραμπ και η… δουλοπρέπεια-Πόσο μπορούν όμως να διατηρήσουν την ενότητα στο ΝΑΤΟ;
Δεν υπήρξε ίχνος διακριτικότητας στη “στρατηγική” του ΝΑΤΟ να κρατήσει τον Τραμπ στο πλευρό του. Οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ προεξάρχοντος του ΓΓ Ρούτε έβαλαν τα δυνατά τους για να κρατήσουν τον Ντόναλντ Τραμπ ευχαριστημένο ώστε να διατηρήσει την ενότητα της συμμαχίας στη σύνοδο κορυφής της Χάγης. Γενναιόδωροι έπαινοι, αντιγραφή συνθημάτων του, υποτέλεια…. Το σχέδιο πέτυχε, αν και απέφυγε σε μεγάλο βαθμό τα δύσκολα θέματα ζωτικής σημασίας για το ΝΑΤΟ, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, η στρατηγική της Ρωσίας και η πιθανή μείωση των αμερικανικών στρατευμάτων στην Ευρώπη. Αργά ή γρήγορα, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να τα αντιμετωπίσει και αυτά.
Oπως είχε σχεδιαστεί από τον επικεφαλής του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, τα κύρια αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής ήταν η δέσμευση των συμμάχων να ανταποκριθούν στο αίτημα του Τραμπ να δαπανήσουν το 5% του ΑΕΠ για την άμυνα – μεγάλη αύξηση σε σχέση με τον τρέχοντα στόχο του 2% – και η ανανεωμένη δέσμευση των ΗΠΑ στο σύμφωνο αμοιβαίας άμυνας του ΝΑΤΟ.
Αυτό απέχει πολύ από την κατάσταση, όπως είχε πριν από κάποιους μήνες, όταν οι διατλαντικές σχέσεις ήταν σε τέτοιο βαθμό τεταμένες, ώστε ο Φρίντριχ Μερτς, σημερινός καγκελάριος της Γερμανίας, αναρωτήθηκε ανοιχτά μετά την εκλογική του νίκη αν το ΝΑΤΟ θα υπήρχε στην τρέχουσα μορφή του μέχρι τη σύνοδο κορυφής της Χάγης.
Ο Ρούτε χρησιμοποίησε κομπλιμέντα σε μήνυμα προς τον Αμερικανό πρόεδρο, το οποίο εκείνος δημοσιοποίησε, καθώς πετούσε προς τη Χάγη.
«Θα πετύχετε κάτι που Κανένας Αμερικανός πρόεδρος δεν κατάφερε εδώ και δεκαετίες», ανέφερε ο πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας στο μήνυμά του, γράφοντας κάποια από τα λόγια του με κεφαλαία γράμματα, όπως ο Τραμπ.
«Η Ευρώπη θα πληρώσει σε ΜΕΓΑΛΟ βαθμό, όπως πρέπει, και θα είναι δική σας νίκη», πρόσθεσε.
Λίγο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, σε άλλο «δείγμα» φιλίας προς τον Τραμπ, ο Ρούτε αντέδρασε στα σχόλια του προέδρου των ΗΠΑ με τα οποία επέπληττε το Ιράν και το Ισραήλ, λέγοντας ότι «ο μπαμπάς πρέπει κάποιες φορές να χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα».
- Στο πλαίσιο της «επίθεσης γοητείας» στη Χάγη, ο Τραμπ είχε τη σπάνια τιμή να διανυκτερεύσει στο περίτεχνο βασιλικό παλάτι της Ολλανδίας πριν από τη Σύνοδο Κορυφής.
Ο βασιλιάς παρέθεσε γεύμα τριών πιάτων για τους ηγέτες, το οποίο ετοίμασαν 20 σεφ και σερβίρισαν 18 υπηρέτες στην μπαρόκ αίθουσα «Orange Hall» του 17ου αιώνα στο παλάτι.
Στην αρχή της Συνόδου Κορυφής, ηγέτες του ΝΑΤΟ έκαναν ουρά για να επαινέσουν τον Τραμπ. Ο Λιθουανός πρόεδρος Γκιτάνας Ναουσέντα πρότεινε η συμμαχία να υιοθετήσει το σύνθημα «Make NATO Great Again» (Κάντε το ΝΑΤΟ ξανά μεγάλο).
Ο Ρούτε φρόντισε η Σύνοδος Κορυφής να είναι σύντομη και λιτή, ελαχιστοποιώντας τους κινδύνους τυχόν εκρήξεων του Τραμπ.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι έπρεπε να αρκεστεί σε μία θέση στο δείπνο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής αντί για μία θέση στην κύρια συνάντηση, αν και είχε τετ-α-τετ με τον Τραμπ.
Δυσαρέσκεια
Αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξέφρασαν κατ’ ιδίαν τη δυσαρέσκειά τους για την κολακεία και την δουλοπρέπεια που επέδειξαν κορυφαίοι αξιωματούχοι προς τον πρόεδρο Τραμπ, αναφέρει το Politico.
Ως παράδειγμα, αναφέρει τα λόγια του Γενικού Γραμματέα της Συμμαχίας Ρούτε, ο οποίος αποκάλεσε τον Τραμπ «μπαμπά». «Ο κόσμος είναι πολύ μπερδεμένος. Ναι, συνολικά η σύνοδος κορυφής ήταν επιτυχημένη. Αλλά η κολακεία ήταν σαφώς υπερβολική», δήλωσε ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος, ο οποίος ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, είναι γνωστό ότι αποκάλεσε τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ «μπαμπά» όταν μιλούσε για τις προσπάθειές του να επιλύσει τη σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ. «Μερικές φορές ο μπαμπάς πρέπει να χρησιμοποιεί σκληρή γλώσσα για να το σταματήσει», αναφέρει το δημοσίευμα, απαντώντας στην αξιολόγηση του Τραμπ για την ανταλλαγή πυραυλικών επιθέσεων μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι «το Ισραήλ και το Ιράν πολεμούν για τόσο καιρό που δεν ξέρουν πια τι στο καλό κάνουν». Τον τελευταίο καιρό, ο Τραμπ δεν μασάει τα λόγια του και εκμεταλλεύεται στο έπακρο τη θέση του.
Αξιολογώντας την κατάσταση στην Ουκρανία, ο πρόεδρος των ΗΠΑ αποκάλεσε το Κίεβο και τη Μόσχα δύο παιδιά που τσακώνονται άγρια σε ένα πάρκο και είναι δύσκολο να τα χωρίσεις.
«Ξέρετε, χθες, όταν μιλούσα με τον Πρόεδρο Πούτιν, του έκανα αυτήν την αναλογία. Μερικές φορές, και αυτό μπορεί να ακούγεται απαισιόδοξο, αλλά μερικές φορές δύο παιδιά τσακώνονται μανιωδώς στο πάρκο, μισούν το ένα το άλλο, δεν θέλουν να σταματήσουν. Προσπαθείς να τα χωρίσεις και δεν σε αφήνουν να τα σταματήσεις. Και μετά ίσως είναι καλύτερο να τα αφήσεις να τσακωθούν για λίγο πριν τα χωρίσεις εσύ. Έκανα αυτήν την αναλογία στον Πούτιν. Είπα: “Κύριε Πρόεδρε, ίσως χρειαστεί να συνεχίσετε να τσακώνεστε και να υποφέρετε επειδή και οι δύο πλευρές υποφέρουν πριν μπορέσετε να τις σταματήσετε”. Είναι μια γνώριμη κατάσταση: δύο άνθρωποι τσακώνονται, τσακώνονται και μερικές φορές τους δίνεται λίγος χρόνος πριν παρέμβουν. Συμβαίνει στο χόκεϊ, στον αθλητισμό, οι διαιτητές αφήνουν τους παίκτες να παλέψουν για λίγο και μετά τους χωρίζουν”, είπε ο Τραμπ.
Η στάση απέναντι στη Ρωσία
Η τελική δήλωση της Συνόδου περιορίστηκε σε πέντε παραγράφους, έναντι 38 πέρυσι, στην Ουάσιγκτον.
Δεν περιγράφει ρητά τη στρατιωτική δράση της Ρωσίας στην Ουκρανία ως πόλεμο ή εισβολή, ούτε επαναλαμβάνει ή επιβεβαιώνει την προηγούμενη δέσμευση ότι η Ουκρανία θα ενταχθεί κάποια μέρα στη συμμαχία.
Εστιάζοντας στην επιβεβαίωση των δεσμεύσεων προς το ΝΑΤΟ και στη νέα δέσμευση για τις δαπάνες, η δήλωση γεφύρωσε τις σημαντικές διαφορές μεταξύ της Ουάσιγκτον και πολλών Ευρωπαίων συμμάχων απέναντι στη Ρωσία και την Ουκρανία.
Προς δυσαρέσκεια πολλών Ευρωπαίων, ο Τραμπ έχει υιοθετήσει συμβιβαστική στάση απέναντι στη Μόσχα και είναι λιγότερο υποστηρικτικός προς το Κίεβο σε σχέση με τον προκάτοχό του Τζο Μπάιντεν, καθώς επιδιώκει να τερματίσει τον πόλεμο.
«Μια σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ που ουσιαστικά αγνοεί τον πόλεμο, ο οποίος εξακολουθεί να μαίνεται στην Ουκρανία πρέπει να μας ανησυχεί όλους», σχολίασε η Τζούλιαν Σμιθ, πρέσβης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν.
Ο Πέτερ Μπάτορ, πρώην πρέσβης της Σλοβακίας στο ΝΑΤΟ, σχολίασε επίσης: «Μόλις χάσαμε μια ευκαιρία να στείλουμε στρατηγικό μήνυμα στον ηγέτη του Κρεμλίνου. Και αυτό θα μας κοστίσει στην ασφάλειά μας».
Τι περιμένουν οι Ευρωπαίοι
Όπως αναφέρει το Reuters oι αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ θα «ζυγίσουν» αν ο νέος ενθουσιασμός του Τραμπ για τη συμμαχία σηματοδοτεί την αναθεώρηση της στρατιωτικής στάσης των ΗΠΑ, καθώς η Ευρώπη βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις αμερικανικές δυνάμεις για την ασφάλειά της.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δηλώνουν αποφασισμένοι να αναλάβουν μεγαλύτερο μέρος αυτής της ευθύνης, αλλά επιθυμούν να διασφαλίσουν ότι οποιαδήποτε μετάβαση θα γίνει με ομαλό και σταδιακό τρόπο.
«Μπορείς να νιώσεις την ανησυχία όταν μιλάς με ανώτερους Ευρωπαίους αξιωματούχους», δήλωσε η Οάνα Λουνγκέσκου, διακεκριμένη ερευνήτρια στο RUSI και πρώην εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ.
«Οι περισσότεροι αναμένουν ότι το Πεντάγωνο θα αρχίσει να αποσύρει στρατεύματα και δυνάμεις της, αλλά κανείς δεν ξέρει πόσα και πόσο σύντομα», πρόσθεσε η ίδια.