Μητσοτάκης-Ευρωπαϊκό Συμβούλιο: Επαναβεβαίωση αποφάσεων για τουρκολιβυκό, συνδρομή για μεταναστευτικό-Στασιμότητα στα ελληνοτουρκικά  

Θέματα ευρωπαϊκής άμυνας και ασφάλειας, το μεταναστευτικό, η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ σε ένα αβέβαιο παγκόσμιο περιβάλλον, αλλά και οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και στο ουκρανικό περιλαμβάνονται στην ατζέντα της σημερινής συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις Βρυξέλλες, στην οποία θα λάβει μέρος ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο Έλληνας πρωθυπουργός θα προσέλθει στην Σύνοδο Κορυφής έχοντας προαναγγείλει όμως εμφατικά ότι θα θέσει και το ζήτημα της Λιβύης τόσο σε σχέση με το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, όσο και με την αύξηση των μεταναστευτικών ροών από τη χώρα αυτή προς την Κρήτη.

Απόστολος Χονδρόπουλος

Ο κ. Μητσοτάκης γνωστοποίησε χθες Τετάρτη από την Χάγη ότι θα ζητήσει να συμπεριληφθούν στα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αυτούσια όσα είχαν αποφασιστεί στην Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου 2019 για το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, ότι δεν αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και κατά συνέπεια δεν μπορεί να παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα.

Στα Συμπεράσματα εκείνης της Συνόδου αναφέρεται ότι “το μνημόνιο συνεννόησης Τουρκίας-Λιβύης για την οριοθέτηση περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συνάδει με το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομες συνέπειες για τρίτα κράτη”.

Η επικαιροποίηση της ευρωπαϊκής θέσης  αναμένεται να γίνει στην σκιά μίας σειράς πρόσφατων αιφνιδιαστικών κινήσεων εκ μέρους των αρχών της Ανατολικής και της Δυτικής Λιβύης και της αντίδρασης για τον ελληνικό διαγωνισμό για τα οικόπεδα νοτίως της Κρήτης που έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον και της αμερικανικής Chevron.

«Θεωρώ σημαντικό αυτή η επανάληψη να γίνει με τρόπο απολύτως σαφή προς τη Λιβύη σε αυτή τη χρονική συγκυρία», τόνισε χθες  ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εκπέμποντας μήνυμα αποφασιστικότητας απέναντι σε προκλητικές ενέργειες της γειτονικής χώρας.

Λίγο μετά τη χθεσινή Σύνοδο του ΝΑΤΟ έγινε γνωστή και η είδηση του μνημονίου συνεργασίας που υπέγραψαν οι εταιρείες πετρελαίου Λιβύης και Τουρκίας  για έρευνα σε τέσσερα θαλάσσια οικόπεδα της Λιβύης.  Σύμφωνα με πηγές του ελληνικού ΥΠΕΞ, εκ πρώτης όψεως φαίνεται- βάσει χάρτη που έγινε γνωστός από λιβυκής πλευράς – ότι  κινείται νοτίως της μέσης γραμμής και δεν δημιουργεί ζήτημα σε σχέση με τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.

Σε κάθε περίπτωση όμως η εξέλιξη αυτή, που καταδεικνύει και την προσέγγιση των αρχών της Λιβύης με την Άγκυρα, αυξάνει την εγρήγορση από ελληνικής πλευράς και η Αθήνα εξέπεμψε άμεσα σαφές μήνυμα πως η Ελλάδα δεν θα δεχθεί καμία παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων.

Η δεύτερη διάσταση  αφορά στις μεταναστευτικές ροές από την Λιβύη που η Αθήνα επιχειρεί να αντιμετωπίσει με πρωτοβουλίες προς τρεις κατευθύνσεις: Με την συνδρομή των πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού που θα αποσταλούν έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης, μέσω των διπλωματικών επαφών του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη ο οποίος θα επισκεφθεί το προσεχές διάστημα και την Λιβύη, καθώς και με πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

 Ο κ. Μητσοτάκης επικοινώνησε ο ίδιος με την  Πρόεδρο της Κομισιόν την περασμένη Κυριακή, την επόμενη ημέρα η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έστειλε στους ηγέτες των χωρών μελών επιστολή για το μεταναστευτικό,  όπου αναφέρεται συγκεκριμένα και στα προβλήματα που έχουν προκύψει στη Λιβύη, ενώ επαφές  με Ευρωπαίους ομολόγους του, καθώς και με αρμόδιους επιτρόπους  έχει και ο Γ. Γεραπετρίτης.

Ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε από την Χάγη πως  η Ελλάδα επιδιώκει συνεργασία με τις λιβυκές αρχές, ξεκαθάρισε ωστόσο ότι «θα χρησιμοποιήσει τα μέσα τα οποία έχει στη διάθεσή της για να μπορέσει να κάνει εξαιρετικά δύσκολη τη ζωή στους διακινητές οι οποίοι θέλουν να μεταφέρουν κατατρεγμένους ανθρώπους στην Κρήτη» και να στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι ” εμείς δεν είμαστε εδώ «ξέφραγο αμπέλι». “Και ο λύκος δεν μπορεί να χαίρεται στην αναμπουμπούλα, επειδή έχουμε μια ευρύτερη αναταραχή στην περιοχή”, όπως είπε χαρακτηριστικά.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης διαμήνυσε από την πλευρά του ότι “δεν  μπορεί η Ελλάδα να ανεχτεί καταρχάς αυτή την εργαλείοποίηση από την Λιβύη και σίγουρα δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος μόνη της”.

 “Άρα η συνολική διαχείριση που πρέπει να γίνει και με τις δύο πλευρές της Λιβύης, πρέπει να είναι μία διαχείριση η οποία δεν θα έχει μόνο την ελληνική σφραγίδα, αλλά θα έχει την ευρωπαϊκή σφραγίδα”, πρόσθεσε.

Όσον αφορά την συζήτηση για τα θέματα ευρωπαϊκής άμυνας και ασφάλειας και με φόντο το υφιστάμενο τουρκικό ενδιαφέρον, ο Έλληνας πρωθυπουργός αναμένεται να επαναλάβει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι όποιος θα ήθελε να έχει πρόσβαση στην ευρωπαϊκή χρηματοδότηση θα πρέπει να βρίσκεται σε ευθυγράμμιση με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας της ΕΕ.

• Στην Χάγη οι Κυριάκος Μητσοτάκης και Ταγίπ Ερντογάν δεν είχαν κανονική συνάντηση όπως στις δύο προηγούμενες Συνόδους Κορυφής του ΝΑΤΟ, αλλά ένα δεκάλεπτο τετ α τετ, από το οποίο δεν προέκυψε κάτι νεότερο περί ημερομηνίας διεξαγωγής του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας -Τουρκίας.

Η σύντομη αυτή συνάντηση φαίνεται πως έγινε πρωτίστως για να μην δημιουργηθεί η αίσθηση ότι δεν υφίστανται οι δίαυλοι επικοινωνίας σε ανώτατο επίπεδο που έχουν αποκατασταθεί την τελευταία διετία. 

Είναι όμως ξεκάθαρη πλέον η κατάσταση στασιμότητας που έχει επέλθει στον ελληνοτουρκικό διάλογο ως αποτέλεσμα της διαρκούς προσπάθειας της τουρκικής πλευράς να διατηρεί στο προσκήνιο την αναθεωρητική της ατζέντα. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες παραμένει άγνωστο εάν το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, που εκκρεμεί από τις αρχές του χρόνου, θα γίνει τελικά μέσα στο καλοκαίρι ή θα φθάσει να παραπεμφθεί πλέον από φθινόπωρο.

Ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης είπε για την σύντομη συνομιλία που είχε με τον κ. Ερντογάν ότι «θέσαμε τα θέματα τα οποία έπρεπε να θέσουμε και είμαστε σε αναμονή εξεύρεσης μιας ημερομηνίας η οποία θα βολεύει και τις δύο πλευρές για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, οπότε θα έχουμε την ευκαιρία να πούμε και πολλά περισσότερα δημόσια».

Στην συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν επίσης για την κατάσταση στη Μολδαβία και τα Δυτικά Βαλκάνια, ενώ θα αναφερθούν και σε θέματα εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ και ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων.

Το πρωί της Πέμπτης ο Έλληνας πρωθυπουργός θα συμμετάσχει και στη σύνοδο των ηγετών του ΕΛΚ.