Γρίφος η κινητικότητα αμερικανικών βομβαρδιστικών που μπορούν να διαλύσουν πυρηνικά-Οι εξελίξεις στο μέτωπο Ισραήλ-Ιράν

Σε μια μετακίνηση που εγείρει νέα ερωτήματα για τις στρατιωτικές προθέσεις των ΗΠΑ, οκτώ βομβαρδιστικά stealth B-2 απογειώθηκαν το Σάββατο 21 Ιουνίου από την αεροπορική βάση Whiteman στο Μιζούρι, με τελικό προορισμό – σύμφωνα με αντικρουόμενες πληροφορίες – είτε την αμερικανική βάση στο Γκουάμ, είτε τη στρατηγική βάση του Ντιέγκο Γκαρσία στον Ινδικό Ωκεανό.

Ειδικότερα, το Fox News μετέδωσε ότι τα αεροσκάφη κατευθύνονται προς τη βάση στο Γκουάμ, ωστόσο το εξειδικευμένο ukdefencejournal.org.uk αναφέρει ότι τα B-2 μετακινούνται στο Ντιέγκο Γκαρσία, αναδεικνύοντας έτσι τη γεωστρατηγική σημασία της περιοχής.

Δεδομένα από flight trackers εμφανίζουν δύο σμήνη αεροπορικών τάνκερ, καθένα με τέσσερα αεροσκάφη ανεφοδιασμού, να συνδέονται με τα βομβαρδιστικά πάνω από τον εναέριο χώρο του Κάνσας, σε ένα σύνθετο επιχειρησιακό σενάριο μεγάλης εμβέλειας.

Η μετακίνηση εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο αναδιάταξης των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή, όπου τις τελευταίες εβδομάδες σημειώνεται έντονη κινητικότητα:

• Δεκάδες πολεμικά αεροσκάφη, μεταξύ των οποίων μαχητικά, ιπτάμενα τάνκερ και αεροσκάφη επιτήρησης
• Δύο αεροπλανοφόρα του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ με πλήρη συνοδευτική δύναμη
• Αυξημένη παρουσία σε στρατηγικά σημεία της ευρύτερης περιοχής

Το B-2 Spirit, κορυφαίο βομβαρδιστικό stealth της USAF, διαθέτει δυνατότητες μεταφοράς βαρέων όπλων ακριβείας, συμπεριλαμβανομένων βομβών τύπου GBU-57 (Massive Ordnance Penetrator) που είναι σχεδιασμένες για καταστροφή βαθιά υπόγειων οχυρωμένων εγκαταστάσεων.

Στο επίκεντρο των σεναρίων βρίσκεται το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, με έμφαση στο υπόγειο συγκρότημα του Φόρντο, το οποίο θεωρείται σχεδόν άτρωτο σε συμβατική επίθεση. Η πιθανότητα στοχευμένης επιχείρησης σε περίπτωση κλιμάκωσης, παραμένει αντικείμενο στρατιωτικής και διπλωματικής ανάλυσης.

Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος θα πρέπει να αποφασίσει εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να συμμετάσχουν σε πόλεμο με το Ιράν, αναμένεται να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο σήμερα.

Τι μπορεί να κάνει η βόμβα GBU-57

Τα βομβαρδιστικά stealth μπορούν να μεταφέρουν τη βόμβα GBU-57, γνωστή και ως Massive Ordnance Penetrator (MOP).

Η απόσταση από το Γκουάμ έως το Ιράν είναι περίπου 6.000 χλμ. Η βόμβα ζυγίζει περίπου 13,6 τόνους και είναι κατασκευασμένη από κράμα χάλυβα υψηλής πυκνότητας. Έχει σχεδιαστεί για να διεισδύει σε βράχο ή πετρώδες έδαφος σε βάθος περίπου 60 μέτρων πριν εκραγεί.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα χρειαστούν αρκετά χτυπήματα στην ίδια τοποθεσία για να υπάρξει ρεαλιστική πιθανότητα διείσδυσης σε έναν οχυρωμένο στόχο.

Ισραήλ: Ισχυρίζεται ότι απέτρεψε τρομοκρατικό χτύπημα του Ιράν στην Κύπρο

Στη δημοσιοποίηση σοβαρών καταγγελιών για απόπειρα τρομοκρατικής επίθεσης κατά Ισραηλινών πολιτών στην Κύπρο, προχώρησε ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Γκίντεον Σάαρ, κατηγορώντας άμεσα το Ιράν για την οργάνωση της ενέργειας.

Σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Σάαρ τόνισε πως η επίθεση απετράπη χάρη στη στενή συνεργασία των κυπριακών και ισραηλινών υπηρεσιών ασφαλείας, εκφράζοντας παράλληλα την ευγνωμοσύνη της ισραηλινής κυβέρνησης προς τις αρχές της Κύπρου.

Στην ανάρτησή του ο Γκίντεον Σάαρ γράφει ότι:

«Το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης – ο τρομοκρατικός βραχίονας του ιρανικού καθεστώτος – προσπάθησε να πραγματοποιήσει επίθεση εναντίον Ισραηλινών πολιτών στην Κύπρο.

Χάρη στη δραστηριότητα των κυπριακών αρχών ασφαλείας, σε συνεργασία με τις ισραηλινές υπηρεσίες ασφαλείας, η τρομοκρατική επίθεση αποτράπηκε.

Το Ισραήλ ευχαριστεί την Κύπρο για τις γρήγορες και αποτελεσματικές ενέργειές της.

Το ιρανικό εγκληματικό καθεστώς στοχεύει σκόπιμα ισραηλινούς πολίτες τόσο στο Ισραήλ όσο και στο εξωτερικό.

Το Ισραήλ θα συνεχίσει να ενεργεί για να απομακρύνει την υπαρξιακή απειλή που συνιστά το ιρανικό τρομοκρατικό καθεστώς».

Εν τω μεταξύ, οι κυπριακές Αρχές επιβεβαίωσαν ότι συνέλαβαν έναν Βρετανό ως ύποπτο για αδικήματα που σχετίζονται με την τρομοκρατία και την κατασκοπεία.

Τα μέσα ενημέρωσης στην Κύπρο ανέφεραν ότι ο ύποπτος παρακολουθούσε τη βρετανική στρατιωτική βάση στο Ακρωτήρι, καθώς και κυπριακή βάση, από τα μέσα Απριλίου.

Δεν είναι γνωστό προς το παρόν αν ο άνδρας συνδέεται με τη συνωμοσία που αποκάλυψε ο Ισραηλινός υπουργός.

Nέα ισραηλινά χτυπήματα στα πυρηνικά του Ιράν

Νέο κύμα αεροπορικών επιδρομών εξαπέλυσαν τα ισραηλινά μαχητικά, βάζοντας στο στόχαστρο μονάδα κατασκευής όπλων, αλλά και την πυρηνική εγκατάσταση στο Ισφαχάν.

Σύμφωνα με τον υπουργό Άμυνας του Ισραήλ, νεκρός έπεσε ο Ιρανός διοικητής που χρηματοδότησε τη Χαμάς πριν τη σφαγή της 7ης Οκτωβρίου.

Πεζεσκιάν: Θα απαντήσουμε σφοδρά στις συνεχόμενες ισραηλινές επιθέσεις

Το Ιράν θα δώσει «ακόμη πιο σφοδρή απάντηση» στην συνέχιση της ισραηλινής επίθεσης, προειδοποίησε ο πρόεδρος του Ιράν, Μασούντ Πεζεσκιάν.

«Η απάντησή μας στην συνέχιση της επίθεσης του σιωνιστικού καθεστώτος θα είναι ακόμη πιο σφοδρή», δήλωσε ο Ιρανός πρόεδρος κατά την διάρκεια τηλεφωνικής του συνομιλίας με τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, μετέδωσε τοπ πρακτορείο ειδήσεων IRNA.

Κατά το ίδιο τηλεφώνημα, ο πρόεδρος του Ιράν δήλωσε ότι η Τεχεράνη θα αρνηθεί να σταματήσει τις πυρηνικές της δραστηριότητες «υπό οποιεσδήποτε συνθήκες».

«Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε και να συνεργασθούμε για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης στον τομέα των ειρηνικών πυρηνικών δραστηριοτήτων, ωστόσο δεν συμφωνούμε να περιορίσουμε στο μηδέν τις πυρηνικές μας δραστηριότητες υπό οποιεσδήποτε συνθήκες», προειδοποίησε ο Μασούντ Πεζεσκιάν.

Axios: Παρασκηνιακή πρωτοβουλία Τραμπ-Ερντογάν για συνάντηση ΗΠΑ-Ιράν- Γιατί ναυάγησε

Σε ναυάγιο της ύστατης στιγμής οδηγήθηκε παρασκηνιακή διπλωματική πρωτοβουλία που είχε αναλάβει ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με στόχο την πραγματοποίηση απευθείας συνάντησης μεταξύ Αμερικανών και Ιρανών αξιωματούχων στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ του Axios.

Η προσπάθεια κατέρρευσε όταν ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δεν έδωσε τελικά την απαραίτητη έγκριση για την πραγματοποίηση της επαφής, με αποτέλεσμα η συνάντηση να ακυρωθεί κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή.

Σύμφωνα με τρεις Αμερικανούς αξιωματούχους και πηγή με άμεση γνώση της υπόθεσης, η τουρκική πρωτοβουλία βρισκόταν σε προχωρημένο στάδιο, με τη συνάντηση να έχει προγραμματιστεί για αυτή την εβδομάδα στην Κωνσταντινούπολη. Ο πρόεδρος Ερντογάν είχε επικοινωνήσει με τον Ντόναλντ Τραμπ το απόγευμα της Δευτέρας, την ώρα που ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ βρισκόταν στον Καναδά με τους ηγέτες της G7, προτείνοντάς του να φιλοξενήσει την αμερικανο-ιρανική επαφή την επομένη ημέρα.

Ο Τραμπ αποδέχθηκε την πρόταση, δηλώνοντας μάλιστα πρόθυμος να αποστείλει στην Κωνσταντινούπολη τον αντιπρόεδρό του Βανς και τον απεσταλμένο του Λευκού Οίκου, Στιβ Γουίτκοφ, ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να μεταβεί και ο ίδιος στην Τουρκία, αν αυτό απαιτούνταν για την επίτευξη συμφωνίας.

Σύμφωνα με το Axios, λίγες ώρες πριν από το τηλεφώνημα Ερντογάν–Τραμπ, ο Λευκός Οίκος είχε ήδη λάβει ανεπίσημο «σήμα» από ιρανικά παρασκηνιακά κανάλια για πρόθεση συμμετοχής σε συνάντηση.

Η τουρκική πλευρά, δια του υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, μετέφερε την πρόταση στην Τεχεράνη, όπου ο νέος πρόεδρος του Ιράν, Μασούντ Πεζεσκιαν, μαζί με τον ΥΠΕΞ Αμπάς Αραγτσί, αναζήτησαν επειγόντως έγκριση από τον Αγιατολάχ Χαμενεΐ.

Ωστόσο, ο θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν δεν απάντησε ποτέ. Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, βρίσκεται σε μυστική τοποθεσία υπό φόβο ισραηλινής δολοφονικής επίθεσης, γεγονός που κατέστησε αδύνατη οποιαδήποτε επικοινωνία.

Ύστερα από ώρες σιγής, οι Ιρανοί ενημέρωσαν την τουρκική πλευρά ότι δεν εξασφάλισαν την αναγκαία εξουσιοδότηση. Η Άγκυρα μετέφερε άμεσα την εξέλιξη στις ΗΠΑ, και έτσι η προγραμματισμένη διπλωματική συνάντηση ακυρώθηκε οριστικά.

Ο Χαμενεΐ έχει ορίσει τρεις πιθανούς διαδόχους σε περίπτωση δολοφονίας του

Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, φέρεται να έχει υποδείξει τρεις ανώτερους σιίτες κληρικούς ως πιθανούς διάδοχούς του, σε περίπτωση που σκοτωθεί, κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης με το Ισραήλ.

Ο Χαμενεΐ, ανώτατος ηγέτης του Ιράν από το 1989, έχει επίσης ορίσει μια «σειρά από αντικαταστάτες στην αλυσίδα της στρατιωτικής του διοίκησης» σε περίπτωση που το Ισραήλ εξοντώσει περισσότερους ανώτατους αξιωματικούς, σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times, το οποίο επικαλείται τρεις Ιρανούς αξιωματούχους.

Σύμφωνα με τους αξιωματούχους και τους διπλωμάτες στο Ιράν, η αλυσίδα διοίκησης της Ισλαμικής Δημοκρατίας εξακολουθεί να λειτουργεί παρά τα πλήγματα που υπέστη και οι πολιτικές τάξεις δεν έχουν δείξει «εμφανή σημάδια διαφωνίας».

Στο μεταξύ, δύο Ιρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι το υπουργείο Πληροφοριών του Ιράν διέταξε όλους τους ανώτερους κυβερνητικούς αξιωματούχους και τους στρατιωτικούς διοικητές να παραμείνουν υπόγεια λόγω της πιθανότητας να στοχοποιηθούν.

Το υπουργείο έχει επίσης διατάξει τους αξιωματούχους να σταματήσουν να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές επικοινωνίες, συμπεριλαμβανομένων των κινητών τηλεφώνων, και ο ίδιος ο Χαμενεΐ επικοινωνεί πλέον με τους διοικητές του μόνο μέσω ενός έμπιστου βοηθού, ανέφεραν οι Times.

«Εκτός λίστας» ο γιος του Χαμενεΐ

Το δημοσίευμα δεν διευκρινίζει τις ταυτότητες των τριών διάδοχων του Χαμενεΐ. Ωστόσο, οι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ο γιος του Χαμενεΐ, ο Μοτζταμπά, δεν βρίσκεται ανάμεσά τους.

Ο Μοτζαμπά, ο οποίος βρίσκεται κοντά στο Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν, θεωρείται ο επικρατέστερος υποψήφιος για ανώτατος ηγέτης μετά τον προηγούμενο διάδοχο του Χαμενεΐ, τον Ιμπραήμ Ραϊσί, ο οποίος σκοτώθηκε σε συντριβή ελικοπτέρου πέρυσι ενώ υπηρετούσε ως πρόεδρος του Ιράν.

Η αναφορά ότι ο Χαμενεΐ είχε επιλέξει πιθανούς διαδόχους ήρθε μετά τη δήλωση του υπουργού Άμυναςτου Ισραήλ, Ισραέλ Κατζ ότι ο ανώτατος ηγέτης «δεν μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει», καθώς οι Ισραηλινοί ηγέτες εξαγριώθηκαν μετά από πυραυλική επίθεση που έπληξε νοσοκομείο της Μπερ Σεβά και σπίτια στο κεντρικό Ισραήλ.

Ιράν: Δεν διαπραγματευόμαστε με ΗΠΑ ενώ βομβαρδιζόμαστε – Έτοιμοι για λύση όπως του 2015

«Είναι προφανές ότι δεν μπορούμε να διαπραγματευτούμε με τις ΗΠΑ ενώ ο λαός μας βρίσκεται υπό βομβαρδισμό» δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγτσί, στο περιθώριο της 51ης Συνόδου του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (ΟΙΣ). Σημείωσε επίσης ότι η Τεχεράνη είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί μία λύση ανάλογη με εκείνη του 2015.

«Δυστυχώς, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι οι ΗΠΑ εμπλέκονται σε αυτή την επιθετικότητα από την αρχή. Το αρνήθηκαν. Λένε συνεχώς ότι δεν εμπλέκονται, αλλά από την πρώτη μέρα έχουμε πολλά στοιχεία που δείχνουν ότι εμπλέκονται και τώρα, τα tweets και οι συνεντεύξεις του προέδρου των ΗΠΑ δείχνουν ξεκάθαρα τον ηγετικό ρόλο των ΗΠΑ στο ζήτημα».

Ο Αραχτσί ανέφερε επίσης: «Δυστυχώς, ακούσαμε ότι και οι ΗΠΑ ενδέχεται να συμμετάσχουν σε αυτή την επιθετικότητα. Αυτό θα είναι μια πολύ ατυχής κατάσταση. Πιστεύω ότι θα είναι πολύ, πολύ επικίνδυνο για όλους».

Σε άλλο σημείο των δηλώσεών του, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι «το Ισραήλ αποφάσισε να επιτεθεί στο Ιράν», προσθέτοντας: «Είναι σαφές ότι είναι αντίθετοι στη διπλωματία, δεν θέλουν να επιλυθεί το ζήτημα αυτό με ειρηνικό τρόπο. Είμαστε απολύτως έτοιμοι για μια λύση μέσω διαπραγματεύσεων όπως αυτή του 2015».

Υπενθύμισε δε ότι η συμφωνία του 2015 ήταν αποτέλεσμα διετών διαπραγματεύσεων και όταν «υπογράψαμε τη συμφωνία, όλος ο κόσμος το γιόρτασε».

Tα κύρια σημεία της συμφωνίας του 2015

Περιορισμός του εμπλουτισμού ουρανίου

Κύριος στόχος είναι η εφαρμογή αυστηρών περιορισμών ώστε να διασφαλισθεί ότι το «Breakout», ο χρόνος που χρειάζεται για τον εμπλουτισμό ουρανίου με σκοπό την κατασκευή ατομικού όπλου, θα είναι τουλάχιστον ένα έτος επί μία δεκαετία.

Περιορισμός παραγωγής πλουτωνίου

Η συμφωνία προβλέπει ότι ο αντιδραστήρας βαρέος ύδατος του Αράκ θα τροποποιηθεί ώστε να μην έχει την ικανότητα παραγωγής πυρηνικού καυσίμου για στρατιωτικούς σκοπούς

Ενίσχυση των επιθεωρήσεων

Εφαρμογή καθεστώτος ενισχυμένων επιθεωρήσεων κατά τη διάρκεια ισχύος της συμφωνίας, αλλά και μετά από αυτή για ορισμένες δραστηριότητες. Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενεργείας θα μπορεί να επαληθεύει μέσω των επιθεωρήσεων τη λειτουργία των ιρανικών συσκευών φυγοκέντρησης για περίοδο είκοσι ετών και της παραγωγής συμπυκνωμένου ουρανίου (yellow cake) για περίοδο είκοσι πέντε ετών. Η Τεχεράνη δεσμεύεται να εφαρμόσει και να επικυρώσει το συμπληρωματικό πρωτόκολλο της IAEA που επιτρέπει τις εις βάθος επιθεωρήσεις.

Άρση των κυρώσεων

Οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ενωση στον χρηματοπιστωτικό τομέα και στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών θα αρθούν με την εφαρμογή από το Ιράν της συμφωνίας μετά την περί αυτού επαλήθευση της IAEA (αρχές 2016). Η ίδια διαδικασία θα ακολουθηθεί για την άρση των κυρώσεων του ΟΗΕ.

Εμπάργκο επί των όπλων-πυραυλικό πρόγραμμα

Οι κυρώσεις που αφορούν το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων και την προμήθεια επιθετικών οπλικών συστημάτων διατηρούνται. Η απαγόρευση μεταφοράς ευαίσθητων υλικών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο ιρανικό βαλλιστικό πρόγραμμα παραμένει σε ισχύ για οκτώ χρόνια, εκτός της περίπτωσης που το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα δώσει συγκεκριμένη άδεια.

Ιράν: Μη ρεαλιστικές οι ευρωπαϊκές προτάσεις που κατατέθηκαν στη Γενεύη

Οι συζητήσεις και οι προτάσεις των ευρωπαϊκών δυνάμεων σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν στη Γενεύη είναι μη ρεαλιστικές και η επιμονή σε αυτές δεν θα φέρει τις δύο πλευρές πιο κοντά σε μία συμφωνία, δήλωσε ένας υψηλόβαθμος Ιρανός αξιωματούχος στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters.

«Σε οποιαδήποτε περίπτωση, το Ιράν θα εξετάσει τις ευρωπαϊκές προτάσεις στην Τεχεράνη και θα παρουσιάσει τις θέσεις του στην επόμενη συνάντηση», δήλωσε ο αξιωματούχος.

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι ο μηδενικός εμπλουτισμός δεν οδηγεί πουθενά, ενώ το Ιράν δεν θα διαπραγματευτεί για τις αμυντικές ικανότητες του, συμπεριλαμβανομένου και του πυραυλικού προγράμματος.

CNN: Οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν και πώς επηρεάζονται από τα ισραηλινά χτυπήματα

Οι πρωτοφανείς ισραηλινές επιθέσεις στο Ιράν είχαν στον πυρήνα τους έναν δύσκολο και υψηλού κινδύνου στόχο: την εξάλειψη του αμφιλεγόμενου πυρηνικού προγράμματος της ασιατικής χώρας. Στο στόχαστρο των ισραηλινών ένοπλων δυνάμεων (IDF) βρέθηκαν τρεις βασικές εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου – Νατάνζ, Ισφαχάν και Φορντό –, καθώς και ένας αριθμός κορυφαίων Ιρανών επιστημόνων που ασχολούνται με την πυρηνική έρευνα και ανάπτυξη.

Η έκταση των ζημιών που έχουν προκληθεί αρχίζει να γίνεται ορατή μέσα από δορυφορικές εικόνες και αναλύσεις ειδικών συγκλίνουν ότι οι επιθέσεις είχαν σημαντικό αντίκτυπο σε τουλάχιστον δύο από τις πυρηνικές εγκαταστάσεις.

Πολλά στοιχεία παραμένουν ασαφή, καθώς η πιο ευαίσθητη πυρηνική υποδομή του Ιράν είναι θαμμένη βαθιά κάτω από το έδαφος, ενώ οι δύο πλευρές έδωσαν προβλέψιμα αντικρουόμενες εκτιμήσεις: Ένας Ισραηλινός στρατιωτικός αξιωματούχος δήλωσε ότι οι επιθέσεις στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν στο Νατάνζ και το Ισφαχάν μπόρεσαν να τις βλάψουν «σημαντικά», αλλά το Ιράν ισχυρίζεται ότι η ζημιά στις εγκαταστάσεις ήταν περιορισμένη.

«Η αλυσίδα πυρηνικής παραγωγής και εφοδιασμού έχει διαταραχθεί», επισημαίνει στο CNN ο Αλί Βαέζ, διευθυντής του Προγράμματος για το Ιράν της δεξαμενής σκέψης International Crisis Group, υπογραμμίζοντας τη σημασία κάθε στοχευμένης εγκατάστασης που εμπλέκεται στην πολύπλοκη ακολουθία διαδικασιών που απαιτούνται για τη δημιουργία ενός πυρηνικού όπλου.

«Αυτή η αλυσίδα έχει πλέον σπάσει, όμως θα μπορούσε να αποκατασταθεί σε λίγους μήνες, καθώς το Ιράν διαθέτει τόσο την τεχνογνωσία όσο και το υλικό που απαιτείται γι’ αυτό», προειδοποίησε ο Βαέζ.

Νατάνζ

Οι αρχικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι επιθέσεις του Ισραήλ στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν στο Νατάνζ ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικές, ξεπερνώντας κατά πολύ τις επιφανειακές ζημιές σε εξωτερικές κατασκευές και διακόπτοντας την ηλεκτρική ενέργεια στα υπόγεια επίπεδα όπου φιλοξενούνται οι φυγοκεντρητές που χρησιμοποιούνται για τον εμπλουτισμό ουρανίου, δήλωσαν στο CNN υπό καθεστώς ανωνυμίας δύο Αμερικανοί αξιωματούχοι.

Οι βομβαρδισμοί κατέστρεψαν το υπέργειο τμήμα του εργοστασίου εμπλουτισμού καυσίμων της Νατάνζ, μιας εκτεταμένης εγκατάστασης που λειτουργεί από το 2003 και όπου το Ιράν εμπλουτίζει ουράνιο σε καθαρότητα έως και 60%, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA).

Δορυφορικές εικόνες, που ελήφθησαν πριν και μετά τις επιθέσεις, φαίνεται να δείχνουν τουλάχιστον δύο κτίρια να έχουν πληγεί σοβαρά. Δεν είναι σαφές τι στέγαζαν. Η ηλεκτρική υποδομή στο Νατάνζ -συμπεριλαμβανομένου του κύριου κτιρίου παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς και των γεννητριών έκτακτης ανάγκης και εφεδρικών γεννητριών- καταστράφηκε επίσης, ανέφερε ο IAEA. Αυτή η πτυχή της επιχείρησης είναι κρίσιμη, καθώς μεγάλο μέρος των εγκαταστάσεων του Νατάνζ είναι βαριά οχυρωμένο και υπόγειο. Η διακοπή της ηλεκτροδότησης σε αυτά τα τμήματα των εγκαταστάσεων είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να επηρεαστεί ο υπόγειος εξοπλισμός και τα μηχανήματα.

Δεν φαίνεται ότι το Ισραήλ μπόρεσε να προκαλέσει άμεση ζημιά σε αυτά τα υπόγεια τμήματα του εργοστασίου, ανέφερε ο IAEA, όμως η διακοπή ρεύματος μπορεί να προκάλεσε ζημιές στους φυγοκεντρητές που βρίσκονται τοποθετημένοι εκεί».

Οι φυγοκεντρητές είναι μηχανές που μπορούν να εμπλουτίσουν ουράνιο περιστρέφοντας το αέριο σε υψηλές ταχύτητες. «Αυτές είναι μηχανές που περιστρέφονται με την ταχύτητα του φωτός, αν απενεργοποιηθούν ξαφνικά, μερικές από αυτές μπορεί να εκραγούν ή να υποστούν ανεπανόρθωτη ζημιά», εξηγεί ο Βαέζ.

Η εγκατάσταση του Νατάνζ διαθέτει έξι υπέργεια κτίρια και τρία υπόγεια κτίρια, δύο εκ των οποίων μπορούν να χωρέσουν ίσως και 50.000 φυγοκεντρητές, σύμφωνα με ειδικούς.

Προς το παρόν δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια επίπτωση από διαρροή ραδιενέργειας. «Το επίπεδο ραδιενέργειας εκτός των εγκαταστάσεων του Νατάνζ παρέμεινε αμετάβλητο και σε κανονικά επίπεδα», αναφέρει ο IAEA, προσθέτοντας ωστόσο ότι «λόγω των πληγμάτων, θα υπάρχει ραδιενεργή και χημική μόλυνση εντός των εγκαταστάσεων στο Νατάνζ, όμως σε επίπεδα που μπορούν να είναι διαχειρίσιμα».

Ισφαχάν

Αυτή η εγκατάσταση στο κεντρικό Ιράν κατασκευάστηκε με την υποστήριξη της Κίνας και ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1984. Σύμφωνα με αναλυτές, στο συγκρότημα απασχολούνται περίπου 3.000 επιστήμονες και υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι αποτελεί το κέντρο του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.

Η έκταση της ζημιάς στον πυρηνικό σταθμό του Ισφαχάν είναι πιο δύσκολο να εκτιμηθεί, με αντικρουόμενους τους ισχυρισμούς που εμφανίζονται από το Ισραήλ και το Ιράν.

Ο ΙΑΕΑ ανακοίνωσε ότι τέσσερα κρίσιμα κτίρια της εγκατάστασης υπέστησαν ζημιές. Αντίθετα, ο Μπεχρούζ Καμαλβάντι, εκπρόσωπος του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του Ιράν, δήλωσε ότι οι ζημιές στην εγκατάσταση – το μεγαλύτερο πυρηνικό ερευνητικό συγκρότημα του Ιράν – ήταν περιορισμένες, όπου μόνο υπόστεγο έπιασε φωτιά.

Δορυφορικές φωτογραφίες του χώρου έδειξαν σαφείς ζημιές σε τρία κτίρια στο συγκρότημα. Το τέταρτο που ανέφερε ο ΙΑΕΑ δεν ήταν άμεσα ορατό στις εικόνες.

Ακόμη λιγότερο προφανές είναι τι υλικές επιπτώσεις είχαν οι ζημιές. Ο Καμαλβάντι διαβεβαίωσε ότι ο εξοπλισμός των δύο εγκαταστάσεων – Νατάνζ και Ισφαχάν – είχε μετακινηθεί εν αναμονή των επιθέσεων.

Φορντό

Η εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου στο Φορντό είναι ένας πολύ δύσκολος στόχος να χτυπηθεί.  Το εργοστάσιο είναι θαμμένο βαθιά κάτω από τα βουνά κοντά στην ιερή πόλη Κομ  στο βόρειο Ιράν, και στεγάζει προηγμένους φυγοκεντρητές που χρησιμοποιούνται για τον εμπλουτισμό ουρανίου σε υψηλούς βαθμούς καθαρότητας.

Το Ισραήλ στόχευσε την εγκατάσταση κατά τη διάρκεια των επιθέσεών του, όμως ο ΙΑΕΑ δήλωσε ότι δεν επηρεάστηκε ιδιαίτερα, ενώ ούτε οι IDF ισχυρίστηκαν ότι προκλήθηκαν σημαντικές ζημιές εκεί. Οι δορυφορικές εικόνες που δημοσιεύτηκαν φαίνεται να υποστηρίζουν αυτές τις εκτιμήσεις.

Το 2023, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας επιβεβαίωσε στο Φορντό βρέθηκαν σωματίδια ουρανίου εμπλουτισμένα σε καθαρότητα 83,7%, κάτι που πλησιάζει τα επίπεδα εμπλουτισμού 90% που απαιτούνται για την κατασκευή πυρηνικής.

«Αν το Φορντό παραμείνει λειτουργικό, οι επιθέσεις του Ισραήλ μπορούν να επιβραδύνουν ελάχιστα την πορεία του Ιράν προς την κατασκευή της βόμβας», σχολίασε ο Τζέιμς Άκτον, συνδιευθυντής του Προγράμματος Πυρηνικής Πολιτικής στο Carnegie Endowment for International Peace, προσθέτοντας ότι οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί ίσως καταφέρουν να καταστρέψουν την είσοδο των εγκαταστάσεων, όμως η καταστροφή των μεγάλων υπόγειων εγκαταστάσεων στο Φορντό θα είναι ένα πάρα πολύ δύσκολο έργο για τις IDF.

Απειλές Χούθι σε ΗΠΑ: Αν επιτεθούν στο Ιράν θα χτυπήσουμε πλοία στην Ερυθρά

Ευθείες απειλές εναντίον των ΗΠΑ εξαπολύουν οι Χούθι της Υεμένης, υποστηρίζοντας ότι θα βάλουν στο στόχαστρο αμερικανικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, εάν η Ουάσινγκτον εμπλακεί στις ισραηλινές επιθέσεις κατά του Ιράν.

«Εάν οι ΗΠΑ εμπλακούν σε πόλεμο κατά του Ιράν με τον ισραηλινό εχθρό, οι ένοπλες δυνάμεις θα στοχεύσουν τα πολεμικά τους πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα», είπε ο στρατιωτικός εκπρόσωπος των ανταρτών, Γιαχία Σαρί, όπως μεταδίδουν οι Times of Israel.

«Οποιαδήποτε αμερικανική επίθεση και επιθετικότητα που υποστηρίζει τον ισραηλινό εχθρό κατά του Ιράν, είναι κάτι που δεν μπορεί να αγνοηθεί, διότι σημαίνει κατάσχεση της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας και της αξιοπρέπειας του έθνους μας, υποδούλωση, ταπείνωση και καθιέρωση ενός συστήματος επιτρεπόμενης αιματοχυσίας, τιμής, γης και ιερών τόπων» ανέφερε.

Εμανουέλ Μακρόν: «Υπάρχει τρόπος εξόδου από τον πόλεμο»

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε σήμερα ότι δέχτηκε ένα τηλεφώνημα από τον Ιρανό ομόλογό του Μασούντ Πεζεσκιάν και ότι συμφώνησαν για την επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων μεταξύ των ευρωπαϊκών δυνάμεων και του Ιράν, σχετικά με το αμφισβητούμενο πυρηνικό πρόγραμμά του.

«Απαιτώ: Το Ιράν δεν πρέπει ποτέ ν’ αποκτήσει πυρηνικά όπλα και εξαρτάται από το ίδιο να παρέχει την οποιαδήποτε διαβεβαίωση ότι οι προθέσεις του είναι ειρηνικές», ανέφερε ο Μακρόν στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Χ.

«Είμαι πεπεισμένος ότι υπάρχει ένας τρόπος εξόδου από τον πόλεμο, αλλά και αποφυγής των μεγαλύτερων κινδύνων».

Ερντογάν σε Ιράν: Λύση στη διαμάχη με Ισραήλ μόνο με επανέναρξη συνομιλιών με ΗΠΑ

Ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν επισήμανε στον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν Αμπάς Αραγτσί ότι η επανέναρξη των συνομιλιών μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης είναι ο μόνος τρόπος επίτευξης λύσης στη διαμάχη με το Ισραήλ.

Ο Ερντογάν συναντήθηκε με τον Αραγτσί στο περιθώριο της διάσκεψης του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας στην Κωνσταντινούπολη. Στην ίδια ανακοίνωση, το γραφείο του τόνισε ότι ο Ερντογάν δήλωσε ότι το Ισραήλ πρέπει να σταματήσει αμέσως.

Ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε την ετοιμότητα της χώρας του να παίξει ένα ρόλο εξυπηρέτησης της διαδικασίας και να βοηθήσει στη συνέχιση των πυρηνικών συνομιλιών.

Πρόσθεσε ότι «πρέπει να γίνουν βήματα το συντομότερο δυνατό για το άνοιγμα της διπλωματίας σε τεχνικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο ηγετών μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ».