Haaretz: Γιατί το (νέο) πολεμικό πρότυπο του Ισραήλ αποτελεί παγκόσμιο κίνδυνο

Η διεθνής ανοχή στη στρατηγική του Ισραήλ απειλεί να διαβρώσει τους κανόνες πολέμου και να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη βία. “Από τις 7 Οκτωβρίου 2023, το Ισραήλ έχει καλλιεργήσει μια εθνική ψυχή στην οποία η εβραϊκή επιβίωση φαίνεται να βασίζεται στην καταστροφή των άλλων”, γράφει η Χαντζίν Ματζάντλι στην ισραηλινή Haaretz.

Καθώς βρίσκομαι κρυμμένη σε ένα υπόγειο πάρκινγκ για να προστατευτώ από μια επίθεση με ιρανικούς πυραύλους, αναλογίζομαι πώς τα χρόνια της ζωής μου σπαταλιούνται στους πολέμους του Ισραήλ — πολέμους που δεν έχουν καμία σχέση με εμένα. Αναρωτιέμαι αν τελικά οι ίδιες οι προκλήσεις και οι απερίσκεπτες ενέργειες του Ισραήλ θα σταθούν η αιτία του τέλους μου. Θα ήταν ειρωνικό με τραγικό τρόπο.

Οι νέοι κανόνες που το Ισραήλ παγιώνει μέσω της επιθετικής στρατιωτικής του στάσης θα ταράξουν όχι μόνο τη Μέση Ανατολή, αλλά και ολόκληρο τον κόσμο για πολλά χρόνια. Γιατί, λοιπόν, να μη δημιουργήσει ο κόσμος έναν εντελώς νέο κανόνα που θα αρκεί για να εξαλείψει κάθε μορφή εθνικιστικής και επιθετικής συμπεριφοράς που φέρνει θάνατο και καταστροφή σε μια ανθρωπότητα που έχει ήδη υποφέρει αρκετά;

Όπως είπε κάποτε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν: «Δεν μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματά μας με τον ίδιο τρόπο σκέψης που τα δημιουργήσαμε». Οι νόμοι του πολέμου υπήρχαν για να προστατεύουν τους αμάχους και από τις δύο πλευρές. Δεν βομβαρδίζεις τα νοσοκομεία τους για να μην βομβαρδίσουν τα δικά σου. Δεν σκοτώνεις δημοσιογράφους για να μην σκοτώσουν τους δικούς σου. Δεν λιμοκτονείς έναν πληθυσμό ώστε να μη λιμοκτονήσει ο δικός σου.

Το πρόβλημα είναι ότι το Ισραήλ αφέθηκε ατιμώρητο στη Γάζα, επειδή οι διεθνείς δυνάμεις έκλεισαν τα μάτια στις παραβιάσεις του. Έτσι, τα μέτρα που θεσπίστηκαν για έναν δίκαιο πόλεμο έχουν πλέον διαβρωθεί. Το εναλλακτικό σενάριο είναι η ανεξέλεγκτη αιματοχυσία.

Η διάβρωση των κανόνων πολέμου και η παγκόσμια απειλή

Γι’ αυτό προτείνεται η υιοθέτηση ενός νέου, αξιόπιστου αποτρεπτικού παράγοντα — μιας «κλείδας» που θα εφαρμόζεται εύκολα σε έναν κόσμο χωρίς κοινή στάση απέναντι στη χρήση βίας. Αυτή η «κλείδα», ως παράδοξο της συμβατικής πολεμικής τέχνης, πρέπει να καθορίζει τον νικητή, με την ελπίδα ότι τελικά όλοι θα βγουν κερδισμένοι.

Όταν ο εχθρός στέλνει πληρεξούσιους μαχητές και αυτοί διαπράττουν φρικαλεότητες, κάποιοι αναρωτιούνται αν η εξολόθρευση όλων είναι η λύση. Πότε το Ισραήλ σταμάτησε να μιλά για αποτροπή και άρχισε να μιλά για εξάλειψη; Πότε το ζητούμενο έγινε όχι η ασφάλεια, αλλά η εξόντωση του «άλλου», των θεσμών και της ίδιας της ύπαρξής του ως εχθρού;

Υπάρχει και η άποψη πως οι πόλεμοι του Ισραήλ αφορούν όλους τους πολίτες του κράτους — είτε μιλάμε για την εκάστοτε κυβέρνηση είτε για το ίδιο το κράτος ως σύνολο. Το γεγονός ότι υπάρχει ελευθερία έκφρασης αποτελεί απόδειξη της απόστασης ανάμεσα στην πραγματικότητα και τις απόψεις κάποιων πολιτών.

Σε αντίθεση με τους αγώνες πυγμαχίας, όπου υπάρχουν κανόνες, ο πόλεμος δεν είναι παιχνίδι αλλά επίθεση χωρίς όρια. Η τήρηση των κανόνων θεωρείται πολυτέλεια που ισχύει μόνο όταν κερδίζεις.

 Η ιστορική διάσταση και η διεθνής αντίδραση

Η καταστροφή, ο ξεριζωμός και η αναδόμηση είναι διαρκή φαινόμενα στην περιοχή εδώ και χιλιάδες χρόνια — το μόνο που έχει αλλάξει είναι τα μέσα καταστροφής. Υπάρχουν φωνές που χαρακτηρίζουν το Ισραήλ έθνος ρατσιστικό με αίσθημα μοναδικής θυματοποίησης.

Το 1947 ο βραβευμένος σεναριογράφος Ben Hecht έγραψε στην New York Herald Tribune: «Κάθε φορά που χτυπάτε τους Βρετανούς στην Παλαιστίνη, οι Εβραίοι στην Αμερική γιορτάζουν μέσα τους». Σήμερα, εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο χαίρονται κάθε φορά που ένας ιρανικός πύραυλος διαπερνά την άμυνα του Ισραήλ. Όταν ο σιωνισμός μετατράπηκε σε εβραϊκή αποκλειστικότητα και το κράτος υιοθέτησε πολιτική επέκτασης, έχασε την εικόνα του και επέλεξε τον δρόμο της αποτυχίας.

Η διαπίστωση της αρθρογράφου Hanin Majadli είναι εύστοχη: λίγα λόγια αρκούν για να περιγράψουν ένα ζοφερό μέλλον.

Αλλαγή στάσης στη διεθνή κοινότητα

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το χθεσινό άρθρο της Washington Post για την ιρανική επίθεση στο νοσοκομείο Sokora: πριν δύο χρόνια το 95% των σχολίων στήριζε το Ισραήλ, σήμερα σχεδόν όλα επικρίνουν τη στάση του. Η αμερικανική υποστήριξη είναι ζωτικής σημασίας για το κράτος, ωστόσο οι πολίτες των ΗΠΑ δείχνουν πλέον ξεκάθαρη αντίθεση προς τις επιθέσεις κατά του Ιράν.

Παρόμοια ήταν τα σχόλια σε ρεπορτάζ της Haaretz, όταν ισραηλινό νοσοκομείο χτυπήθηκε από ιρανικό πύραυλο: σχεδόν κανένα σχόλιο δεν εξέφρασε συμπόνια, ακόμα κι από πρώην υποστηρικτές του Ισραήλ. Πολλοί πιστεύουν πως αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να έχει καλό τέλος — αν και το χειρότερο ίσως δεν έχει έρθει ακόμα.

Kάποιοι ειρωνεύονται τις απαισιόδοξες προβλέψεις, ωστόσο η αλλαγή στη διεθνή κοινή γνώμη είναι εμφανής. Ο κόσμος φαίνεται πως αποδέχεται πλέον ότι στον πόλεμο όλα επιτρέπονται — κάτι που εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους για το μέλλον.