ΟΠΕΚΕΠΕ: Ευρωπαϊκό πρόστιμο 392 εκατομμυρίων ευρώ- Θα καλυφθεί από τον προϋπολογισμό

Η Ελλάδα καλείται να πληρώσει ένα από τα μεγαλύτερα χρηματικά πρόστιμα που της έχει επιβληθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ύψους 392 εκατομμυρίων ευρώ, λόγω σοβαρών και διαχρονικών παρατυπιών στη διαχείριση των κοινοτικών αγροτικών ενισχύσεων κατά την περίοδο 2016–2023. Ειδικότερα αφορά τον ΟΠΕΚΕΠΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στηρίχθηκε στο άρθρο 52 του Κανονισμού 1306/2013 και στο άρθρο 55 του Κανονισμού 2021/2116 για να τεκμηριώσει την απόφασή της, επισημαίνοντας παραβιάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας που διέπει τη χρηματοδότηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Οι παρατυπίες αφορούν κυρίως την απουσία ουσιαστικών διοικητικών και επιτόπιων ελέγχων, καθυστερημένη έναρξη διαδικασιών ανάκτησης αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών και τεχνητή δημιουργία προϋποθέσεων ενίσχυσης.

Η Επιτροπή επέβαλε οριζόντια διόρθωση 5% στο συνολικό ποσό των επιδοτήσεων που θα λαμβάνει η Ελλάδα τα επόμενα χρόνια, κρίνοντας ότι το πρόβλημα είναι συστημικό και αφορά τη συνολική λειτουργία του συστήματος διαχείρισης ενισχύσεων. Για τις ενισχύσεις σε νέους αγρότες τα έτη 2018–2020, η περικοπή αυξάνεται σε 10% λόγω ιδιαίτερα σοβαρών παρατυπιών.

Τα μεγαλύτερα ποσά καταλογισμών αφορούν τις στρεμματικές ενισχύσεις του 2021 και 2022, με 79 και 76 εκατομμύρια ευρώ αντίστοιχα. Το πρόστιμο των 392 εκατ. ευρώ αναμένεται να καλυφθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς δεν έχουν εντοπιστεί συγκεκριμένοι παραβάτες αγρότες, ούτε έχουν πραγματοποιηθεί στοχευμένοι έλεγχοι. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να εφαρμοστεί οριζόντια περικοπή 5% στις επιδοτήσεις προς όλους τους αγρότες, κάτι που θεωρείται άδικο και με υψηλό πολιτικό κόστος.

Η Ελλάδα αναμενόταν να λάβει περίπου 1,9 δισ. ευρώ από άμεσες ενισχύσεις το επόμενο έτος, ωστόσο σχεδόν το 1/4 αυτού του ποσού – 392.195.733 ευρώ – θα παρακρατηθεί λόγω της ευρωπαϊκής κύρωσης, καθώς δεν τηρήθηκαν τα προβλεπόμενα κριτήρια και δεν εφαρμόστηκαν οι απαραίτητοι έλεγχοι στους δικαιούχους. Παράγοντες του αγροτικού χώρου εκτιμούν ότι το συγκεκριμένο πρόστιμο είναι μόνο η αρχή και αναμένονται και άλλες κυρώσεις στο μέλλον.

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέρριψε τον Μάρτιο του 2025 προσφυγή της Ελλάδας κατά παλαιότερης απόφασης καταλογισμών, επιδικάζοντας επιπλέον τα δικαστικά έξοδα στη χώρα μας. Σημειώνεται ότι το πρόστιμο αυτό δεν αφορά άμεσα τις γνωστές υποθέσεις με τα βοσκοτόπια που δηλώθηκαν από φερόμενους νέους αγρότες και εξετάζονται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, αν και ενδεχομένως να συνδέονται. Πρόκειται για ξεχωριστές διαδικασίες από διαφορετικά ευρωπαϊκά όργανα.

Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ήταν ενήμερο για την υπόθεση, καθώς είχε προηγηθεί επίσημη επικοινωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπου η ελληνική πλευρά παρουσίασε επιχειρήματα που δεν έγιναν δεκτά. Η απόφαση της Επιτροπής, που εκδόθηκε στις 11 Ιουνίου 2025, αφορά και άλλα κράτη-μέλη, ωστόσο μόνο για την Ελλάδα το ποσό του καταλογισμού είναι τόσο υψηλό, με επόμενες χώρες την Πορτογαλία και την Ουγγαρία.