Ανάλυση: Γιατί η καταστολή των διαδηλώσεων στο Λος Άντζελες δεν αφορά μόνο τους μετανάστες

Σε ένα σκηνικό που παραπέμπει στις ιστορικές εντάσεις των δεκαετιών του 1960 και του 1990, η πόλη του Λος Άντζελες βρέθηκε ξανά στο επίκεντρο ενός εκρηκτικού συνδυασμού μεταναστευτικής πολιτικής, κρατικής καταστολής και ομοσπονδιακής επέμβασης. Οι διαδηλώσεις στο Λος Αντζελες που επεκτάθηκαν και στο Τέξας ξέσπασαν μετά από εφόδους της Υπηρεσίας Μετανάστευσης κατά μη νόμιμων μεταναστών και κλιμακώθηκαν σε ευρείας κλίμακας συγκρούσεις. Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αποστείλει πεζοναύτες και μέλη της Εθνοφρουράς χωρίς την έγκριση της πολιτειακής ηγεσίας πυροδότησε μία συνταγματική κρίση, δοκιμάζοντας τα όρια της ομοσπονδιακής εξουσίας.

Σπύρος Σιδέρης

Η κρίση, που έχει ήδη εισέλθει στην πέμπτη της ημέρα, απειλεί να μετατραπεί σε μόνιμο ρήγμα ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και την Καλιφόρνια, επαναφέροντας στο προσκήνιο τον Νόμο περί Στάσης του 1807 και τις πολιτικές διαιρέσεις γύρω από τη μεταναστευτική νομοθεσία και τα πολιτικά δικαιώματα.

Από την επιχείρηση σύλληψης στην αποστολή στρατού

Όλα ξεκίνησαν όταν η Υπηρεσία Μετανάστευσης και Τελωνείων των ΗΠΑ εξαπέλυσε επιδρομές σε εργασιακούς χώρους στο κέντρο του Λος Άντζελες, προκαλώντας μαζικές διαδηλώσεις κατά των απελάσεων.

Οι πρώτες συγκρούσεις σημειώθηκαν μεταξύ διαδηλωτών και ομοσπονδιακών πρακτόρων, με τον Τραμπ να δίνει εντολή για την αποστολή 2.000 μελών της Εθνοφρουράς χωρίς τη συγκατάθεση του Γκάβιν Νιούσομ, κυβερνήτη της Καλιφόρνια.

Πρόκειται για την πρώτη ανάλογη απόφαση από το 1965, όταν ο Λίντον Τζόνσον κινητοποίησε την Εθνοφρουρά στο Γουάτς χωρίς αίτημα από τον τότε κυβερνήτη. Ανάλογο προηγούμενο υπήρξε το 1992, με την επέμβαση Τζορτζ Μπους του πρεσβύτερου μετά τις ταραχές για τον ξυλοδαρμό του Ρόντνεϊ Κινγκ.

Η Εθνοφρουρά είναι δύναμη που συνήθως υπάγεται στους κυβερνήτες των πολιτειών, εκτός αν μετατραπεί σε ομοσπονδιακή δύναμη, όπως συνέβη τώρα. Η αποστολή των Πεζοναυτών, με εντολή Πενταγώνου, και η χρήση πλαστικών σφαιρών και χημικών, προκάλεσαν νέα έκρηξη αντιδράσεων.

Επέμβαση Τραμπ χωρίς εξουσιοδότηση

Ο Γκάβιν Νιούσομ χαρακτήρισε την απόφαση Τραμπ “δικτατορική”, δηλώνοντας ότι πρόκειται για κατάφωρη παραβίαση της πολιτειακής κυριαρχίας. Αν και ο πρώην πρόεδρος δικαιολόγησε την ενέργεια επικαλούμενος την αποκατάσταση της τάξης, η Καλιφόρνια επέμεινε ότι διέθετε τα μέσα να ελέγξει την κατάσταση χωρίς ομοσπονδιακή επέμβαση.

Ο Νόμος περί Στάσης του 1807 επιτρέπει στον πρόεδρο να αναπτύσσει στρατιωτικές δυνάμεις όταν υπάρχει εσωτερική εξέγερση που παραλύει την εφαρμογή των ομοσπονδιακών νόμων. Ωστόσο, η χρήση του για μεταναστευτικά ζητήματα είναι πρωτοφανής.

Νομική υπέρβαση ή εθνική ανάγκη;

Δικηγόροι και συνταγματολόγοι επισημαίνουν ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν μπορεί να αναπτύξει στρατό χωρίς να υπάρχει αίτημα από την Πολιτεία, εκτός αν αποδειχθεί ακραίος κίνδυνος. Στην προκειμένη, η Καλιφόρνια είχε ελέγξει την κατάσταση, γεγονός που καθιστά την απόφαση συνταγματικά αμφισβητήσιμη.

Το γεγονός ότι η πολιτεία είναι “καταφύγιο μεταναστών”, περιορίζοντας τη συνεργασία της με τις ομοσπονδιακές αρχές, κάνει πιο ευάλωτη την επέμβαση σε πολιτική εργαλειοποίηση. Η εχθρότητα ανάμεσα στο Σακραμέντο και την Ουάσινγκτον δεν είναι καινούρια, αλλά τώρα αποκτά έντονα δικαστική διάσταση.

Η δικαστική αντεπίθεση της Καλιφόρνια

Ο Ρομπ Μπόντα, Γενικός Εισαγγελέας της Πολιτείας, κατέθεσε προσφυγή σε ομοσπονδιακό δικαστήριο κατά του Τραμπ, υποστηρίζοντας ότι η χρήση στρατιωτικής δύναμης χωρίς εξουσιοδότηση αποτελεί παραβίαση του Συντάγματος.

Η δικαστική έκβαση θα εξαρτηθεί από το αν αναγνωριστεί στον πρόεδρο το δικαίωμα επέμβασης χωρίς συναίνεση, υπό τον όρο ότι διακυβεύεται η δημόσια ασφάλεια. Ωστόσο, το νομικό και πολιτικό προηγούμενο φαίνεται να μην ευνοεί την ομοσπονδιακή διοίκηση.

Πολιτική αντιπαράθεση Ρεπουμπλικανών–Δημοκρατικών

Η κλιμάκωση στο Λος Άντζελες πυροδότησε νέο γύρο πολιτικής σύγκρουσης. Οι Ρεπουμπλικανοί εστιάζουν στην προστασία της εθνικής ασφάλειας, προβάλλοντας τη μαζική απέλαση ως αναγκαίο μέτρο. Οι Δημοκρατικοί, αντίθετα, επιμένουν σε ανθρωπιστική μεταρρύθμιση της μεταναστευτικής πολιτικής.

Ο Τραμπ χαρακτήρισε τις ταραχές “αριστερή συνωμοσία”, κατηγορώντας δημοκρατικούς κυβερνήτες ότι “νομιμοποιούν το χάος”. Από την άλλη πλευρά, μέλη του Κογκρέσου τον κατηγόρησαν για πολιτικό εκφοβισμό μέσω παράνομης καταστολής.

Τι δικαιώματα έχουν οι μετανάστες;

Οι μη νόμιμοι μετανάστες δεν είναι νομικά απροστάτευτοι. Παρότι δεν δικαιούνται εργασία, ασφάλιση ή ομοσπονδιακή βοήθεια, έχουν θεμελιώδη δικαιώματα:

• Προστασία από αυθαίρετες απελάσεις
• Πρόσβαση σε δίκαιη διαδικασία
• Δικαίωμα σε επείγουσα ιατρική περίθαλψη
• Δικαίωμα εκπαίδευσης έως και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Αυτά τα δικαιώματα ενισχύουν τη νομική επιχειρηματολογία της Καλιφόρνια απέναντι στις ομοσπονδιακές πρακτικές.

Γιατί η Καλιφόρνια είναι επίκεντρο;

Σύμφωνα με το Pew Research Center, στις ΗΠΑ ζουν περίπου 11 εκατομμύρια μη νόμιμοι μετανάστες, σχεδόν 2 εκατομμύρια εκ των οποίων βρίσκονται στην Καλιφόρνια. Η πολιτεία αποτελεί οικονομικό και γεωγραφικό κόμβο, ιδιαίτερα λόγω της εγγύτητάς της με το Μεξικό και της εξάρτησής της από αγροτική και κατασκευαστική εργασία.

Οι οικονομικές συνεισφορές αυτών των μεταναστών –μέσω φόρων κατανάλωσης, ενοικίων και υπηρεσιών– ανέρχονται σε δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, ενισχύοντας το επιχείρημα υπέρ της ενσωμάτωσης αντί της καταστολής.

Η κρίση στο Λος Άντζελες δεν είναι απλώς ζήτημα αστυνόμευσης. Αντικατοπτρίζει βαθιές αντιστάσεις στη συγκεντρωτική εξουσία, αντιπαραθέσεις γύρω από την ταυτότητα των ΗΠΑ, και το δίλημμα ανάμεσα σε κρατική κυριαρχία και ομοσπονδιακή επιβολή. Η κατάληξή της θα κρίνει όχι μόνο την τύχη εκατομμυρίων μεταναστών, αλλά και τη δημοκρατική ισορροπία στο αμερικανικό σύστημα εξουσίας.