Βουλή: Σύγχυση με τις πλειοψηφίες μετά την έκπτωση των Σπαρτιατών- Τι λένε οι συνταγματολόγοι

Η έκπτωση από το βουλευτικό αξίωμα των Β. Στίγκα, Π. Δημητριάδη και Αλ. Ζερβέα επιφέρει την διάλυση της ΚΟ των Σπαρτιατών καθώς δεν θα διαθέτει τον απαραίτητο αριθμό βουλευτών και η Βουλή θα λειτουργεί με 8 κόμματα.

Την ίδια ώρα αντικρουόμενες είναι οι απόψεις για το αν η μείωση του όλου αριθμού των βουλευτών μετά τη δικαστική απόφαση, συμπαρασύρει και τα όρια των απαιτούμενων πλειοψηφιών για την κατάθεση προτάσεων, την έγκριση νομοσχεδίων και την αναθεώρηση του Συντάγματος.

Η επικρατούσα άποψη είναι πως το σύνολο των σχετικών ορίων πρέπει να  αναπροσαρμοστεί προς τα κάτω. Για παράδειγμα η πλειοψηφία των 151 να διαμορφωθεί σε 149.

Η αντίθετη άποψη επικαλείται το άρθρο 74 του Κανονισμού της Βουλής που διακρίνει τις ψηφοφορίες σε εκείνες που απαιτούν ποσοστιαίες πλειοψηφίες (π.χ τα 3/5 των βουλευτών) και σε όσες καθορίζουν τα όρια με βάση των αριθμό των εδρών και όχι του αριθμού των βουλευτών που λειτουργούν.

Ειδικότερα, η παράγραφος 1 του άρθρου 74 του κανονισμού της Βουλής (ΚτΒ) προβλέπει πως: 

«1. Όπoυ τo Σύνταγμα ή o Kανoνισμός oρίζoυν πoσoστό Boυλευτών, είτε για την υπoβoλή αίτησης ή πρότασης είτε για τη λήψη απόφασης είτε για oπoιoνδήπoτε άλλo σκoπό, τo πoσoστό αυτό υπoλoγίζεται με βάση τo συνoλικό αριθμό των Boυλευτών της Oλoμέλειας ή τoυ Tμήματoς διακοπής των εργασιών της Βουλής και παραλείπεται τo κλάσμα με την επιφύλαξη αντίθετης διάταξης τoυ Συντάγματoς ή τoυ Kανoνισμoύ».

Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται μεταξύ άλλων:

–  Η πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης όπου το όριο για την κατάθεση της πέφτει στους 49 βουλευτές από 50 που ισχύει.

– Η πρόταση σύστασης εξεταστικής επιτροπής όπου το όριο του 1/5 στους 297 βουλευτές πέφτει στους 59 αντί 60 που ισχύει (σ.σ. για την κατάθεση πρότασης προανακριτικής το Σύνταγμα και ο Κανονισμός ζητά υπογραφή 30 βουλευτών)

Σύμφωνα πάντα με ορισμένους συνταγματολόγους η 2η παράγραφος του άρθρου 74 ορίζει ορισμένες ψηφοφορίες όπου το όριο της πλειοψηφίας είναι «ανελαστικό»  και συναρτάται απόλυτα με τον αριθμό των εδρών της ολομέλειας ακόμα και αν δεν έχουν πληρωθεί στο σύνολό τους.

Συγκεκριμένα ο ΚτΒ αναφέρει: 

«2. Όπoυ τo Σύνταγμα ή o Kανoνισμός απαιτεί την απόλυτη πλειoψηφία τoυ όλoυ αριθμoύ των Boυλευτών για τη λήψη απόφασης, η πλειoψηφία αυτή υπoλoγίζεται με βάση τo συνoλικό αριθμό των εδρών της Boυλής».

Εάν υπερισχύει η άποψη των συγκεκριμένων συνταγματολόγων το όριο π.χ. για:

– Την έγκριση προτάσεων σύστασης προανακριτικής επιτροπής, -παραπομπής υπουργών στο Δικαστικό Συμβούλιο

– Νομοσχέδια για μεταβολή ορίων επικράτειας

Παραμένει στους 151 ακόμα και αν η Βουλή λειτουργεί με 297 βουλευτές.

Ωστόσο, η συγκεκριμένη άποψη οδηγεί σε ορισμένες παραδοξότητες που θα αντιμετωπίσει η Βουλή στην επικείμενη Συνταγματική Αναθεώρηση. Με βάση πάντα την συγκεκριμένη προσέγγιση το κατώτερο όριο των 151 παραμένει ανεπηρέαστο, το ανώτατο όμως των 180 πέφτει στους 178.

Ποιοί συνταγματολόγοι αντιδρούν

Το tovima.gr καταγράφει τις πρώτες αντιδράσεις συνταγματολόγων: Το σκεπτικό της απόφασης του εκλογοδικείου, αλλά και το δεδικασμένο που δημιουργεί το γεγονός πως για πρώτη φορά η βουλή θα λειτουργήσει με 297 βουλευτές και όχι με 300, πυροδότησε αντιδράσεις, σχεδόν με το καλημέρα.

Κορυφαίοι επιστήμονες που εργάζονται πάνω στην ερμηνεία και την εφαρμογή του Συντάγματος, στην προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών, στον έλεγχο της συνταγματικότητας και της οργάνωσης του κράτους έχουν ήδη καταγράψει τις πρώτες ενστάσεις. Ευάγγελος Βενιζέλος, Προκόπης Παυλόπουλος και Παναγιώτης Δουδωνής τοποθετούνται δημόσια σε μία σειρά από ζητήματα που προκύπτουν σχετικά μετά την απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου που όρισε πως οι Βασίλης Στίγκας, Πέτρος Δημητριάδης και Αλέξανδρος Ζερβέας πρέπει να παραδώσουν τις βουλευτικές τους έδρες, χωρίς να αντικατασταθούν.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος μιλώντας στο Συνέδριο του Κύκλου Ιδεών για τα 50 χρόνια από την ψήφιση του Συντάγματος του 1975 σημείωσε: «Πάντως ο όλος αριθμός των βουλευτών είναι 300, δεν σας καταλαμβάνω εξαπίνης. Παρότι η Βουλή μένει με 297 βουλευτές, ο όλος αριθμός των βουλευτών είναι 300. Επειδή βλέπω tacitus consensus omnium, ας καταγραφεί ότι είπαμε πως είναι 300».

Από την πλευρά του ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, που επεσήμανε πως «θα έχουμε μία βουλή 297 βουλευτών, ποτέ δεν το είχαμε ανεχτεί αυτό». Στη συνέχεια της τοποθέτησης του χρησιμοποίησε ένα παράδειγμα «βιωματικό» όπως το χαρακτήρισε. Ανέφερε πως την εποχή που ήταν υπουργός εσωτερικών έφερε μία διάταξη που ψηφίστηκε και από τους 300 βουλευτές, με συμφωνία όλων των πολιτικών κομμάτων. «Ψηφίστηκε με ομοφωνία, να μην συνυπολογίζονται τα λευκά. Θεωρήσαμε με αυτό τον τρόπο ότι αυτό πρέπει να αποφευχθεί πάση δύναμη. Αυτό το κεκτημένο που είχαμε τότε αποφασίσει έρχεται σήμερα να αλλοιωθεί με αυτή την απόφαση και να αποτελέσει και ένα κανόνα για το μέλλον, που δεν μπορούμε νομοθετικά να το προβλέψουμε» δήλωσε μεταξύ άλλων.
Ο κ. Δουδωνής που στο παρελθόν είχε σηκώσει ψηλά το θέμα της σχέσης των Σπαρτιατών με τον Ηλία Κασσιδιάρη, αλλά και της χρηματοδότησης, κατά την τοποθέτηση του αναφέρθηκε στο θέμα, αλλά από μία άλλη οπτική. «Πρώτον αυτό αποτελεί μια μεγάλη δημοκρατική νίκη. Δεύτερον θα πω ότι το προβληματικό στοιχείο είναι ότι δημιουργεί μία συνθήκη, με μία Βουλή 297 βουλευτών, η οποία θα κάνει αναθεώρηση του Συντάγματος» δήλωσε μεταξύ άλλων. Στη συνέχεια τον διέκοψε ο Νίκος Αλιβιζάτος και αναρωτήθηκε πως «το κόμμα καθηγείτο, δεν πρέπει να εκπέσουν όλοι οι ανακηρυχθέντες βουλευτές;»