Συρία: Η ώρα της επιχειρηματικής διπλωματίας- Ο διπλός ρόλος Μπάρακ σε Δαμασκό και Άγκυρα

Η πρώτη επίσημη επίσκεψη Αμερικανού απεσταλμένου στη Δαμασκό μετά από 12 χρόνια σηματοδοτεί μια νέα σελίδα στις εξελίξεις γύρω από τη μεταπολεμική Συρία, ανοίγοντας ταυτόχρονα τον δρόμο για τουρκικές επιχειρήσεις που επιδιώκουν μερίδιο στην τεράστια αγορά της ανασυγκρότησης, αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ο Τόμας Μπάρακ νέος ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Συρία και πρέσβης στην Άγκυρα, πραγματοποίησε επίσκεψη υψηλού συμβολισμού στην πρεσβεία των ΗΠΑ στη Δαμασκό, την πρώτη από την αναστολή λειτουργίας της το 2012. Σε δηλώσεις του, τόνισε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα κηρύξει σύντομα τη Συρία “κράτος που δεν υποστηρίζει την τρομοκρατία”, προσθέτοντας πως στόχος των ΗΠΑ είναι η ενίσχυση της υφιστάμενης συριακής κυβέρνησης.

Σπύρος Σιδέρης

«Η τραγωδία της Συρίας γεννήθηκε από τον διχασμό. Η νέα της γέννηση πρέπει να προέλθει από την ενότητα και την αξιοπρέπεια», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Μπάρακ, τονίζοντας πως η άρση των κυρώσεων θα ανοίξει τον δρόμο για οικονομική άνθηση και σταθερότητα.

Thomas Barack, Trump’s envoy to Syria, said the U.S. will remove Syria from the terror sponsor list, backing its new government. The U.S. mission against IS*IS is nearly complete, and Washington supports peace between Syria and Israel. https://t.co/db5oSQb1S4

— Open Source Intel (@Osint613) May 29, 2025

Άνοιγμα για τις τουρκικές εταιρείες στη Συρία: Ευκαιρίες και προκλήσεις

Η αναμενόμενη άρση των αμερικανικών οικονομικών κυρώσεων έχει ήδη προκαλέσει κύμα προσδοκιών στον τουρκικό επιχειρηματικό κόσμο, που βλέπει μια τεράστια ευκαιρία στην ανοικοδόμηση μιας χώρας με κατεστραμμένες υποδομές, τεράστιες ανάγκες και ακατέργαστη αγορά.

Η Τουρκία έχει αναδειχθεί σε βασικό εταίρο της νέας συριακής πραγματικότητας, με επιχειρήσεις από την Κωνσταντινούπολη και τη Γκαζιαντέπ να προετοιμάζονται για συμμετοχή στην ανοικοδόμηση υποδομών, έργα μεταφορών και βιομηχανικής παραγωγής.

Σύμφωνα με τον Όμερ Χοτ, διευθυντή της εταιρείας Formul Plastik με έδρα την Κωνσταντινούπολη, η εταιρεία του έχει ήδη λάβει τις πρώτες παραγγελίες από τη Συρία. Όπως εκτιμά, τουρκικές εταιρείες θα μπορούσαν να καταλάβουν έως και το 25% της αγοράς ανασυγκρότησης.

«Η άρση των κυρώσεων ήταν για καιρό μια φήμη, όμως τώρα είναι πραγματικότητα», σημειώνει, υπογραμμίζοντας όμως ότι παραμένουν εμπόδια, όπως η έλλειψη τραπεζικών διαύλων, που υποχρεώνει τους επιχειρηματίες να καταφεύγουν σε γραφεία συναλλάγματος και εναλλακτικά κανάλια πληρωμών.

Αβεβαιότητα, αλλά και μεγάλη ζήτηση

Η πρόσφατη Έκθεση Υλικών Δόμησης “BUIDEX” που διοργανώθηκε στη Δαμασκό, ανέδειξε τη μεγάλη ζήτηση για τουρκικά προϊόντα, παρά τα εμπόδια. Εταιρείες υλικών δόμησης, όπως η İntegr Hark, ανέφεραν υψηλή συμμετοχή από Σύρους εταίρους, αλλά και ανησυχίες για το υψηλό φορολογικό καθεστώς, τις τελωνειακές δυσκολίες και τις ελλείψεις στη μεταφορική υποδομή.

Ο Μπουράκ Σερίμ, περιφερειακός διευθυντής εξαγωγών της İntegr Hark, δήλωσε ότι «ρισκάρουμε με υπολογισμένο τρόπο. Βλέπουμε τεράστιες ανάγκες, αλλά και κινδύνους».

Η Τουρκία ως στρατηγικός εταίρος στην ανασυγκρότηση

Η Άγκυρα θεωρείται οικονομικός και διπλωματικός εταίρος πρώτης γραμμής για τη νέα συριακή κυβέρνηση. Οι εμπορικές, γεωγραφικές και πολιτικές σχέσεις της Τουρκίας με τη Συρία, σε συνδυασμό με την τεχνογνωσία στον τομέα των κατασκευών, την καθιστούν καταλύτη στη διαδικασία ανοικοδόμησης.

Η δήλωση του Σύρου Υπουργού Οικονομικών, Γεσρ Μπάρνια, πως η Συρία είναι “γη ευκαιριών”, συνοδεύτηκε από ανακοινώσεις για μεταρρυθμίσεις στη φορολογία, στο τελωνειακό σύστημα και στον τραπεζικό τομέα, με σκοπό την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και τη διευκόλυνση χρηματοδότησης από δωρητές.

Αμερικανικός επαναπροσδιορισμός και η “επιστροφή των επιχειρήσεων”

Η τοποθέτηση του Μπάρακ στην ειδική θέση για τη Συρία αντανακλά τη νέα στρατηγική των ΗΠΑ για την περιοχή. Με πλούσιο επιχειρηματικό υπόβαθρο και βαθιά γνώση της Μέσης Ανατολής, ο Τόμας Μπάρακ, εγγονός Λιβανέζων μεταναστών, έχει διατελέσει σύμβουλος των Ρέιγκαν και Τραμπ και έχει τιμηθεί διεθνώς για τις επενδυτικές του πρωτοβουλίες.

Η διπλή ιδιότητα του Τόμας Μπάρακ, ως ειδικού απεσταλμένου των Ηνωμένων Πολιτειών για τη Συρία και ταυτόχρονα πρέσβη στην Τουρκία, δεν είναι διόλου τυχαία. Η τοποθέτησή του σε δύο κομβικές θέσεις που συνδέονται άρρηκτα με τις γεωπολιτικές εξελίξεις στη μεταπολεμική Συρία υποδηλώνει μια νέα στρατηγική της Ουάσινγκτον: έναν επαναπροσδιορισμό του ρόλου των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, μακριά από την άμεση στρατιωτική εμπλοκή και πιο κοντά σε ένα μοντέλο οικονομικής διπλωματίας, επενδύσεων και περιφερειακών συμμαχιών. Στην καρδιά αυτής της νέας προσέγγισης βρίσκεται η Τουρκία, ως εταίρος-κλειδί τόσο λόγω γεωγραφίας όσο και λόγω των ιστορικά πολύπλοκων σχέσεών της με τη Συρία.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Μπάρακ ως πρέσβης στην Άγκυρα λειτουργεί ως διπλωματικός και επιχειρηματικός διαμεσολαβητής. Η Τουρκία – ήδη παρούσα στρατιωτικά και εμπορικά σε περιοχές της βόρειας Συρίας – αποκτά ρόλο πολλαπλό: όχι μόνο ως εγγυήτρια σταθερότητας αλλά και ως κατασκευαστής της νέας μεταπολεμικής Συρίας. Με την τουρκική επιχειρηματικότητα να επιδιώκει ενεργό συμμετοχή στα έργα ανοικοδόμησης, και τις ΗΠΑ να επιθυμούν ιδιωτικοποίηση της ανάκαμψης αντί για κρατική παρέμβαση, η παρουσία του Μπάρακ επιτρέπει την αρμονική γεφύρωση αυτών των συμφερόντων.

Η στρατηγική αυτή προσφέρει επίσης στην Ουάσινγκτον ένα εργαλείο έμμεσης ανάσχεσης της ιρανικής και ρωσικής επιρροής στη Συρία. Μέσω της ενίσχυσης του τουρκικού ρόλου, οι ΗΠΑ επιδιώκουν να εξισορροπήσουν τη γεωπολιτική πλάστιγγα χωρίς να εμπλακούν άμεσα, δίνοντας ώθηση σε λύσεις περιφερειακές, εμπορικές και διπλωματικές.

Η Τουρκία, από την πλευρά της, βλέπει στην ανασυγκρότηση όχι μόνο οικονομική ευκαιρία, αλλά και μέσο διεύρυνσης της πολιτικής και πολιτισμικής επιρροής της. Η συμμετοχή της στον «νέο χάρτη» της Συρίας προσφέρει τη δυνατότητα να σταθεροποιήσει το μέτωπο απέναντι στους Κούρδους, να ενισχύσει τη θέση της στην περιοχή και να κεφαλαιοποιήσει τις σχέσεις της με τη Δαμασκό.

Η επιλογή του Μπάρακ, ενός ανθρώπου με εμπειρία στην επιχειρηματική διπλωματία και γνώση των διεθνών αγορών, επιβεβαιώνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες κινούνται πλέον προς ένα μοντέλο εξωτερικής πολιτικής βασισμένο στη σύνδεση οικονομίας, ασφάλειας και περιφερειακής συνεργασίας. Με όχημα την εμπορική διείσδυση και με εταίρο την Τουρκία, η Ουάσινγκτον επανασχεδιάζει τον ρόλο της στη μεταπολεμική Συρία, προσβλέποντας σε μια ειρήνη που θα στηρίζεται στην ανοικοδόμηση, στην πολιτική σταθερότητα και στη σταδιακή επανένταξη της Συρίας στη διεθνή κοινότητα.