Πάπας Φραγκίσκος: Η τελετή, οι ηγέτες, το πλήθος και οι συμβολισμοί (vid)

Ηγέτες από όλο τον κόσμο και πιστοί καθολικοί αποχαιρέτησαν τον Πάπα Φραγκίσκο σε μια κηδεία που αντανακλούσε την επιθυμία του να τον θυμούνται ως απλό ποιμένα. Αν και πρόεδροι και πρίγκιπες παρακολούθησαν τη λειτουργία στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, φυλακισμένοι και μετανάστες υποδέχθηκαν το φέρετρο του Φραγκίσκου στην τελευταία του κατοικία σε μια βασιλική στην άλλη άκρη της πόλης.

Τουλάχιστον 400.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο Βατικανό για την κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου και έκαναν ουρά στους δρόμους της Ρώμης για να δουν το φέρετρό του να οδηγείται στην εκκλησία Σάντα Μαρία Μαντζόρε για την ταφή, δήλωσε το Σάββατο ο υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας. “Υπολογίζουμε ότι δεν είναι λιγότεροι από 400.000 άνθρωποι μεταξύ αυτών που βρίσκονται στην πλατεία του Αγίου Πέτρου και αυτών που βρίσκονται κατά μήκος της διαδρομής’’ δήλωσε ο Ματέο Πιαντεντόζι στο ειδησεογραφικό πρόγραμμα TG5.

Pope Francis was buried in the side aisle of the Basilica of St Mary Major, between the Pauline Chapel, where his beloved icon of Our Lady ‘Salus Populi Romani’ is located, and the Sforza Chapel.

The Pope's burial rite was preceded by the singing of four psalms and accompanied… pic.twitter.com/EYDUVZsZ4U

— Vatican News (@VaticanNews) April 26, 2025

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Βατικανού, περίπου 250.000 άνθρωποι συνέρρευσαν στην εξόδιο ακολουθία στο Βατικανό και 150.000 ακόμη παρατάχθηκαν στη διαδρομή της αυτοκινητοπομπής στο κέντρο της Ρώμης για να παρακολουθήσουν την πρώτη νεκρική πομπή για Πάπα εδώ και έναν αιώνα. Χειροκροτούσαν και επευφημούσαν τον Παπά καθώς το απλό ξύλινο φέρετρό του ταξίδευε πάνω σε ένα παπικό όχημα προς τη Βασιλική της Σάντα Μαρία Μαντζόρε, περίπου 6 χιλιόμετρα (3,5 μίλια) μακριά.

Καθώς χτυπούσαν οι καμπάνες, οι συνοδοί έφεραν το φέρετρο μπροστά από αρκετές δεκάδες μετανάστες, φυλακισμένους και άστεγους που κρατούσαν λευκά τριαντάφυλλα έξω από τη βασιλική. Μόλις μπήκαν μέσα, οι ίδιοι σταμάτησαν μπροστά στην εικόνα της Παναγίας για την οποία φημίζεται η εκκλησία και την οποία ο Φραγκίσκος σεβόταν βαθιά. Τέσσερα παιδιά άφησαν τριαντάφυλλα στην εικόνα πριν αρχίσει η τελετή ταφής.

Pope Francis' coffin has been entombed.

The Pope's final resting place is the Basilica of St. Mary Major in central Rome.

Hundreds of thousands of people lined the streets to watch as his coffin was brought from the Vatican to the Basilica.

The Pope is the first in over a… pic.twitter.com/50HhHs9LIP

— Vatican News (@VaticanNews) April 26, 2025

«Λυπάμαι πολύ που τον χάσαμε», δήλωσε ο Μοχάμεντ Αμπντάλα, ένας 35χρονος μετανάστης από το Σουδάν, ο οποίος ήταν ένας από τους ανθρώπους που υποδέχτηκαν τον Φραγκίσκο στην τελευταία του κατοικία. «Ο Φραγκίσκος βοήθησε τόσους πολλούς ανθρώπους, πρόσφυγες όπως εμείς και πολλούς άλλους ανθρώπους στον κόσμο».

Νωρίτερα, ο καρδινάλιος Giovanni Battista Re εκθείασε τον Φραγκίσκο κατά τη διάρκεια της λειτουργίας στο Βατικανό ως έναν πάπα του λαού που ήξερε πώς να επικοινωνεί με τους «ελάχιστους ανάμεσά μας» με ένα ανεπίσημο, αυθόρμητο ύφος. «Ήταν ένας πάπας ανάμεσα στους ανθρώπους, με ανοιχτή καρδιά προς όλους», είπε ο 91χρονος πρύτανης του Κολλεγίου των Καρδιναλίων σε ένα ιδιαίτερα προσωπικό κήρυγμα. Απέσπασε τα χειροκροτήματα του πλήθους όταν διηγήθηκε τη συνεχή ανησυχία του Φραγκίσκου για τους μετανάστες, με παράδειγμα τη λειτουργία στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού και το ταξίδι του σε έναν καταυλισμό προσφύγων στη Λέσβο, στην Ελλάδα, όπου έφερε μαζί του 12 μετανάστες.

Pope Francis' mortal remains are carried aboard the popemobile through the streets of Rome to their eternal resting place at the Basilica of St. Mary Major, and his coffin pauses for a final salute to the ancient icon of Mary Salus Populi Romani. pic.twitter.com/i7CameHuDQ

— Vatican News (@VaticanNews) April 26, 2025

«Ο κατευθυντήριος άξονας της αποστολής του ήταν επίσης η πεποίθηση ότι η εκκλησία είναι ένα σπίτι για όλους, ένα σπίτι με τις πόρτες του πάντα ανοιχτές», είπε ο Re, σημειώνοντας ότι με τα ταξίδια του, ο Αργεντινός ποντίφικας έφτασε «από άκρη σε άκρη του κόσμου».

Οι ισχυροί και η απρόσμενη συνάντηση

Παρά την εστίαση του Φραγκίσκου στους ανίσχυρους, οι ισχυροί έδωσαν δυναμικό παρών στην κηδεία του. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και ο πρώην πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες και ο βρετανός πρωθυπουργός Κίρ Στάρμερ ενώθηκαν με τον πρίγκιπα Γουίλιαμ και τους βασιλείς της ηπειρωτικής Ευρώπης που ηγούνταν περισσότερων από 160 επίσημων αντιπροσωπειών. Ο πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι είχε την τιμητική του λόγω της εθνικότητας του Φραγκίσκου, ακόμη και αν οι δυο τους δεν τα πήγαιναν ιδιαίτερα καλά.

Σε μια σημαντική εξέλιξη, ο Τραμπ και ο Ζελένσκι συναντήθηκαν κατ’ ιδίαν στο περιθώριο της κηδείας. Μια φωτογραφία έδειξε τους δύο άνδρες να κάθονται μόνοι τους, αντικρίζοντας ο ένας τον άλλον και σκυμμένοι σε καρέκλες στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, όπου ο Φραγκίσκος συχνά κήρυττε την ανάγκη για ειρηνικό τέλος του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, πάντα από την Αργεντινή, δίπλα στους ισχυρούς του πλανήτη, βρέθηκε και ο εγγονός του Πάπα Φραγκίσκου, Μάουρο Μπεργκόλιο. Εργάζεται ως νοσηλευτής και είχε δηλώσει ότι ήθελε να έρθει στην Ρώμη, αλλά δεν είχε τα αναγκαία χρήματα για το ταξίδι.

Γιγαντοοθόνες και δρακόντεια μέτρα ασφαλείας

Δεκάδες χιλιάδες συνέρρευσαν πριν από την αυγή στο Βατικανό. Ο Φραγκίσκος “σκηνοθέτησε” ο ίδιος την κηδεία όταν αναθεώρησε και απλοποίησε τις τελετές και τα τελετουργικά του Βατικανού πέρυσι. Στόχος του ήταν να τονίσει τον ρόλο του Πάπα ως απλού ποιμένα και όχι ως «ισχυρού άνδρα αυτού του κόσμου».

Ήταν μια αντανάκλαση του 12ετούς σχεδίου του Φραγκίσκου να μεταρρυθμίσει ριζικά τον παπισμό, να δώσει έμφαση στους ιερείς ως υπηρέτες και να οικοδομήσει «μια φτωχή εκκλησία για τους φτωχούς». Διατύπωσε την αποστολή αυτή λίγες ημέρες μετά την εκλογή του το 2013 και εξήγησε το όνομα που επέλεξε ως Πάπας, τιμώντας τον Άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης «που είχε την καρδιά των φτωχών του κόσμου», σύμφωνα με το επίσημο διάταγμα της ζωής του Πάπα που τοποθετήθηκε στο φέρετρό του πριν αυτό σφραγιστεί το βράδυ της Παρασκευής.

Η λευκή πρόσοψη του Αγίου Πέτρου βάφτηκε ροζ καθώς ο ήλιος ανέτειλε το Σάββατο και πλήθη πενθούντων έσπευσαν στην πλατεία για να βρουν μια θέση για τη λειτουργία. Κατά μήκος των γύρω δρόμων είχαν στηθεί γιγαντοοθόνες για όσους δεν μπορούσαν να πλησιάσουν.

Αστυνομικά ελικόπτερα πετούσαν στον ουρανό, στο πλαίσιο της τεράστιας επιχείρησης ασφαλείας που είχαν οργανώσει οι ιταλικές αρχές, η οποία περιελάμβανε περισσότερους από 2.500 αστυνομικούς, 1.500 στρατιώτες και ένα τορπιλοφόρο στα ανοικτά των ακτών, όπως μετέδωσαν τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης.

Ιδιαίτερη σχέση με τη βασιλική

Ο Φραγκίσκος, ο πρώτος Λατινοαμερικανός και πρώτος Ιησουίτης Πάπας, πέθανε τη Δευτέρα του Πάσχα σε ηλικία 88 ετών μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο ενώ ανέρρωνε από πνευμονία.

Ακόμη και πριν γίνει Πάπας, ο Φραγκίσκος είχε ιδιαίτερη αγάπη για την Σάντα Μαρία Μαντζόρε, όπου βρίσκεται μια βυζαντινού τύπου εικόνα της Παναγίας, η Salus Populi Romani. Προσευχόταν μπροστά στην εικόνα πριν και μετά από κάθε ταξίδι του στο εξωτερικό ως Πάπας.

Το παπικό αυτοκίνητο που μετέφερε το φέρετρό του εκεί κατασκευάστηκε για ένα από αυτά τα ταξίδια: την επίσκεψη του Φραγκίσκου στις Φιλιππίνες το 2015 και είχε τροποποιηθεί ώστε να μπορεί να μεταφέρει φέρετρο.

Scenes from the Requiem Mass for Pope Francis pic.twitter.com/yQCnkomrk0

— Vatican News (@VaticanNews) April 26, 2025

Η επιλογή της βασιλικής είχε επίσης συμβολική σημασία, δεδομένων των δεσμών της με το θρησκευτικό τάγμα των Ιησουιτών του Φραγκίσκου. Ο Άγιος Ιγνάτιος Λογιόλα, ο οποίος ίδρυσε τους Ιησουίτες, τέλεσε την πρώτη του λειτουργία στη βασιλική την ημέρα των Χριστουγέννων του 1538. Στη βασιλική αναπαύονται άλλοι επτά πάπες, αλλά αυτή είναι η πρώτη παπική ταφή εκτός Βατικανού μετά τον πάπα Λέοντα ΙΓ’, ο οποίος πέθανε το 1903 και ενταφιάστηκε σε άλλη ρωμαϊκή βασιλική το 1924.

Μετά την κηδεία, οι προετοιμασίες μπορούν να ξεκινήσουν σοβαρά για την έναρξη της μακραίωνης διαδικασίας εκλογής νέου πάπα, ένα κονκλάβιο που θα ξεκινήσει πιθανότατα την πρώτη εβδομάδα του Μαΐου.