ΘΧΣ: Ικανοποίηση με μηνύματα για Χάγη και συνέχισης του διαλόγου-Οι εκτιμήσεις για τις τουρκικές αντιδράσεις

 Ικανοποίηση επικρατεί στην κυβέρνηση για το γεγονός ότι για πρώτη φορά αποτυπώνονται σε επίσημο κείμενο της ΕΕ,τα απώτατα δυνητικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός της χώρας γίνεται τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Το χωροταξικό σχέδιο που ανακοινώθηκε χθες χαρακτηρίζεται ζωτικής σημασίας κείμενο για την Ελλάδα και για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα και ενδεικτική της κυβερνητικής προσέγγισης ήταν η φράση του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη πως “η Ελλάδα ψηλώνει και μεγαλώνει το διπλωματικό της αποτύπωμα”.

Απόστολος Χονδρόπουλος

Κυβερνητικά στελέχη σημειώνουν μάλιστα ότι αυτή η ενέργεια έρχεται σε συνέχεια άλλων, όπως η αποδοχή της εκδήλωσης ενδιαφέροντος από την Exxon και της Chevron, δυτικά και νότια της Κρήτης αντίστοιχα.

«Κλείνουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος, υπερασπιζόμαστε τα εθνικά συμφέροντα στην πράξη», είναι το μήνυμα που εκπέμπει η κυβέρνηση με αποδέκτες και στο εσωτερικό της χώρας.

Όπως λένε, απαντώντας ουσιαστικά στην κριτική που ασκείται από τα δεξιά του κυβερνώντος κόμματος, “η κυβέρνηση υπερασπίζεται  τα εθνικά συμφέροντα στην πράξη και με ουσιαστικό τρόπο, όχι με επικοινωνιακές φωτοβολίδες”.

• Η συγκεκριμένη εξέλιξη εντάσσεται άλλωστε σε μία σειρά πρωτοβουλιών που αθροίζονται από το Μέγαρο Μαξίμου σε ένα γενικότερο αφήγημα μίας ενεργητικής εξωτερικής πολιτικής η οποία έχει καταφέρει τα τελευταία έξι χρόνια να  ενισχύσει στην πράξη διπλωματικά την χώρα με μεγάλες στρατηγικές συμμαχίες, με συμφωνίες ΑΟΖ, με επέκταση χωρικών υδάτων και με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό.

“Το διπλωματικό αποτύπωμα της Ελλάδας, μιας χώρας στον σκληρό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, στην καρδιά όλων των διεθνών οργανισμών, είναι σήμερα μεγαλύτερη από ποτέ”, ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γεραπετρίτης.

 Όσον αφορά την αντίδραση  της Τουρκίας, στην κυβέρνηση την θεωρούν αναμενόμενη καθώς είναι γνωστές οι θέσεις της γειτονικής χώρας, ενώ ήταν γνωστή και η ύπαρξη απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου με βάση την οποία έως τις 27 Απριλίου θα έπρεπε η Ελλάδα να εκδώσει τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό.

Το μήνυμα πάντως που στον απόηχο της εξέλιξης, εκπέμπει η Αθήνα όσον αφορά τον ελληνοτουρκικό διάλογο αφορά στην βούληση να συνεχιστεί.

«Το ότι λύνουμε εκκρεμότητες δεν σημαίνει ότι δεν θέλουμε θετικό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις», διαμηνύει η Αθήνα.

“Το ότι λύνουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος δεν σημαίνει ότι δεν επιδιώκουμε τον ελληνοτουρκικό διάλογο. Το ότι διαφωνούμε δεν σημαίνει ότι δεν συζητάμε. Το ότι συζητάμε δεν σημαίνει ότι κάνουμε εκπτώσεις από τις θέσεις μας και αυτό αποδεικνύεται στην πράξη”, αναφέρουν κυβερνητικά στελέχη και προσθέτουν πως η Ελλάδα επιθυμεί θετικό κλίμα στις σχέσεις με την Τουρκία και έχει ταχθεί από την αρχή υπέρ της ελληνοτουρκικής συνεννόησης με βάση το Διεθνές Δίκαιο και την καλή γειτονία.

Ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης δήλωσε μετά και την αντίδραση της τουρκικής πλευράς στον ελληνικό θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, ότι “επιθυμία μας είναι να συνεχιστεί ο ελληνοτουρκικός διάλογος για να μην προκαλούνται κρίσεις και διαβεβαίωσε ότι αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι θα υπάρξει οποιαδήποτε  υποχώρηση.

Στην συνέντευξή του χθες βράδυ στον Σκάι ο υπουργός Εξωτερικών έδειξε προς την κατεύθυνση της Χάγης για την διαφορά των δύο χωρών, λέγοντας πως «εάν αυτή τη στιγμή έχουμε δύο διαφορετικές εκδοχές, την ελληνική και την τουρκική, υπάρχει μία οδός, η οποία θα μπορούσε να το επιλύσει, εφόσον θεωρούμε ότι και οι δύο αγόμεθα κυρίως από το Διεθνές δίκαιο. Και αυτός είναι ο δρόμος του συνυποσχετικού, να επιλυθεί η διαφορά αυτή για τον καθορισμό της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης».

 Την ίδια ώρα το Μέγαρο Μαξίμου απορρίπτει και αιτιάσεις της αντιπολίτευσης ότι ο ελληνικός χάρτης κατατέθηκε ως αντίδραση σε τουρκικά δημοσιεύματα σχετικά με τον χάρτη για την «γαλάζια πατρίδα».

• Κυβερνητικά στελέχη εξηγούν πως ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός αποτελείται από σειρά ρυθμιστικών κειμένων μεγάλης έκτασης με τεχνικές λεπτομέρειες και αυτονοήτως είναι προϊόν πολύμηνης προσπάθειας.

Όσον αφορά την καθυστέρηση στην κατάθεση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού που ευρωπαϊκή υποχρέωση ήταν να γίνει ως το Μάρτιο 2021 και η χώρα μας είχε κληθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να το κάνει ως τις 27 Απριλίου, ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης εξήγησε χθες πως η Ελλάδα έχει την μεγαλύτερη ακτογραμμή, 8.500 νησιά, πράγμα που καθιστά εξαιρετικά σύνθετη την άσκηση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, ενώ τόνισε και ότι συν τω χρόνο υπήρξαν και οι δύο συμφωνίες με Αίγυπτο και Ιταλία, οι οποίες έπρεπε να μεταφερθούν στον χάρτη.

Παράλληλα ανέφερε ότι η χθεσινή ημέρα επελέγη πρωτίστως διότι χθες εξεδόθη και το πρακτικό επεξεργασίας του Συμβουλίου της Επικρατείας με το οποίο ενσωματώνεται, ουσιαστικά, το πρακτικό της ελληνο-ιταλικής συμφωνίας και για τον λόγο αυτό δεν θα μπορούσε ούτως ή άλλως να είναι νωρίτερα.

Οι θαλάσσιες περιοχές που αποτυπώνονται στον χάρτη, συμπεριλαμβάνουν τις ελληνοϊταλικές συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ του 1997 και του 2020 και την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία του 2020,  ενώ συμπίπτουν με τα όρια που απορρέουν από τον νόμο 4001/2011. Σε ότι αφορά μη οριοθετημένες περιοχές, αποτυπώνεται η μέση γραμμή που καθορίζει το εξωτερικό όριο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, μέχρι την σύναψη συμφωνιών οριοθέτησης με γειτονικά κράτη.

Η σημασία της χθεσινής εξέλιξης αποτυπώθηκε από τον βουλευτή της ΝΔ και καθηγητή Διεθνούς Δικαίου, Άγγελο Συρίγο, σε τρεις κατευθύνσεις:

 Για πρώτη φορά αποτυπώνονται οι ελληνικές θέσεις για 480.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα θαλασσίων ζωνών, περίπου 4 φορές το μέγεθος της χώρας

Αποδίδεται πλήρης επήρεια σε όλες τις ηπειρωτικές και νησιωτικές ακτές της χώρας και

Αποδίδεται πλήρης επήρεια στο Καστελόριζο και τη Στρογγύλη με αποτέλεσμα τα ανατολικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας να ακουμπούν πάνω στα δυτικά όρια της Κυπριακής ΑΟΖ

Ο χάρτης που αποτυπώνει τον ελληνικό θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό δεν συνιστά πάντως οριοθέτηση ΑΟΖ, καθώς ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός αφορά τη διαδικασία με την οποία οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών αναλύουν και οργανώνουν τις ανθρώπινες δραστηριότητες σε αυτές τις θαλάσσιες περιοχές για την επίτευξη των οικολογικών, οικονομικών και κοινωνικών στόχων.

• Σημειώνεται ότι κάλεσμα στην κυβέρνηση να προχωρήσει στον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό είχε απευθύνει σε ομιλία του τον Δεκέμβριο του 2024 και ο πρώην πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής.

“Θα πρέπει να καταθέσουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας, συμμορφούμενοι με την αντίστοιχη κοινοτική οδηγία. Είμαστε υποχρεωμένοι να το κάνουμε αυτό και είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να αποτυπωθούν τα δικαιώματά μας με τη σφραγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πλαίσιο αυτό, μπορεί επίσης κάλλιστα να ενταχθεί η ενεργοποίηση της ανακήρυξης της ΑΟΖ με βάση τη μέση γραμμή, κατά τον Ν. 4001/2011 και τους όρους και τις προϋποθέσεις του Διεθνούς Δικαίου της θάλασσας. Είναι απολύτως σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο και δεν εμποδίζει την όποια διαπραγμάτευση. Ο Χάρτης της Σεβίλλης που απεικονίζει ακριβώς την ΑΟΖ που δικαιούται η Ελλάδα χρησιμοποιείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και πρέπει να τον αξιοποιούμε. Πρέπει να προχωρήσει το κλείσιμο των κόλπων και η χάραξη ευθειών γραμμών βάσης που θα επεκτείνουν το χώρο που δικαιούται η Ελλάδα”, είχε αναφέρει ο κ. Καραμανλής.

• Η κυβέρνηση αποσυνδέει πάντως την χθεσινή εξέλιξη από το ζήτημα του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου, για το οποίο παραμένει απροσδιόριστος ο “κατάλληλος χρόνος» επανεκκίνησης του έργου.

Κυβερνητικές πηγές επαναλάμβαναν χθες ότι ο κατάλληλος χρόνος  θα καθοριστεί με βάση και τον προγραμματισμό του ερευνητικού πλοίου και τόνιζαν ότι πρόκειται για έργο ευρωπαϊκού κοινού ενδιαφέροντος το οποίο δεν έχει οποιαδήποτε σχέση με άλλες ενέργειες τις οποίες αναλαμβάνει η κυβέρνηση για τη διασφάλιση των εθνικών συμφερόντων και την επίλυση χρονίζοντων προβλημάτων του παρελθόντος.

«Δεν είναι καθόλου αλληλένδετα τα ζητήματα», δήλωσε και ο υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος ανέφερε επίσης ότι «δεν υπάρχει κανένα απολύτως παρασκήνιο, ούτε αμφιθυμία» και υπογράμμισε ότι υπάρχει ο κατάλληλος χρονισμός και ζητήματα τα οποία είναι αμιγώς τεχνικά.

• Το θέμα του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού απασχόλησε και την χθεσινή συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ  το οποίο ενημερώθηκε από τους κυρίους Γεραπετρίτη και Παπασταύρου. 

Στο ΚΥΣΕΑ συζητήθηκε και εγκρίθηκε ο Μακροπρόθεσμος Προγραμματισμός Αμυντικών Εξοπλισμών των Ενόπλων Δυνάμεων για την περίοδο 2025-2036, χωρίς να ληφθεί πάντως τελική απόφαση για την απόκτηση 4ης Belharra για την οποία εκδηλώνει ενδιαφέρον η χώρα μας και βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις με την γαλλική πλευρά για το κόστος.

Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, ο οποίος δέχθηκε κριτική από την αντιπολίτευση όταν προανήγγειλε ότι θα εισηγηθεί την προμήθεια τέταρτης φρεγάτας καθώς του καταλογίστηκε “αιφνιδιασμός”, υπογράμμισε μετά την συνεδρίαση ότι η  υπόθεση της 4ης φρεγάτας αναγράφεται και περιλαμβάνεται στη Νέα Δομή Δυνάμεων, η οποία πέρασε από την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής και ζήτησε «τα ζητήματα της υπαρξιακής αγωνίας των κομμάτων να μένουν εκτός των θεμάτων της Εθνικής Άμυνας»