Ανάλυση/Δασμοί Τραμπ: Ελιγμός υψηλού ρίσκου- Πώς θα προκαλέσει ύφεση στις ΗΠΑ- Οι παγκόσμιες επιπτώσεις

Η νέα εμπορική στρατηγική του Ντόναλντ Τραμπ σηματοδοτεί μία από τις πιο ριζικές ανατροπές στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Με την ανακοίνωση επιβολής γενικού δασμού 10% σε όλες τις χώρες και αυστηρότερων “αντίμετρων” για τους «χειρότερους παραβάτες», ο Τραμπ επαναφέρει την προστατευτική πολιτική στο επίκεντρο της αμερικανικής οικονομίας. Ο στόχος του είναι σαφής: η μείωση του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ και η αναγέννηση της εγχώριας βιομηχανίας. Ωστόσο, η κίνηση αυτή εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τις επιπτώσεις στις διεθνείς αγορές, τις αμερικανικές επιχειρήσεις και την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα.

Σπύρος Σιδέρης

Ενώ η Ουάσινγκτον προβάλλει την πολιτική αυτή ως μέσο αποκατάστασης της “αδικίας” που υφίστανται οι ΗΠΑ στο εμπόριο, οικονομολόγοι προειδοποιούν για σοβαρές συνέπειες, όπως αύξηση τιμών, πιθανή επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης και κίνδυνο εμπορικών αντιποίνων.

Η απόφαση έχει ήδη προκαλέσει αναστάτωση στις διεθνείς αγορές, με χώρες όπως το Βιετνάμ και το Ισραήλ να προσπαθούν να προσαρμοστούν, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση εμφανίζεται έτοιμη να διαπραγματευτεί ή να απαντήσει δυναμικά.

Το Νέο Δασμολογικό Καθεστώς των ΗΠΑ

Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι η κυβέρνησή του θα επιβάλει:

• Οριζόντιο δασμό 10% σε όλες τις εισαγωγές προς τις ΗΠΑ.
• Πρόσθετους δασμούς «αντιποίνων» στις χώρες που επιβάλλουν δυσανάλογα υψηλούς φόρους στα αμερικανικά προϊόντα. Αυτοί οι δασμοί θα είναι ίσοι με το μισό των συντελεστών που επιβάλλουν οι χώρες αυτές στις αμερικανικές εξαγωγές.

Μιλώντας από τον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου, ο Τραμπ υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ υφίστανται εμπορική εκμετάλλευση εδώ και δεκαετίες και ότι ήρθε η ώρα να «ανταποδώσουν». Δήλωσε πως η αμερικανική οικονομία θα αναγεννηθεί και ότι τα νέα μέτρα θα σηματοδοτήσουν μια «χρυσή εποχή» για τις αμερικανικές επιχειρήσεις.

Οι Οικονομικές Επιπτώσεις – Ευκαιρία ή Κίνδυνος;

Αν και η πολιτική Τραμπ στοχεύει στην ενίσχυση της αμερικανικής παραγωγής, υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι:

1. Αύξηση του Κόστους για τις Αμερικανικές Επιχειρήσεις
   • Πολλές εταιρείες βασίζονται σε παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες. Οι υψηλότεροι δασμοί θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αυξήσεις τιμών, μειώνοντας τα περιθώρια κέρδους τους.
   • Οι εισαγωγές πρώτων υλών και βιομηχανικών προϊόντων θα γίνουν ακριβότερες, προκαλώντας αναταράξεις σε τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, η τεχνολογία και η ενέργεια.
2. Αντίποινα από άλλες χώρες
   • Οι βασικοί εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ, όπως η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενδέχεται να απαντήσουν με δικούς τους δασμούς, περιορίζοντας τις εξαγωγές αμερικανικών προϊόντων.
   • Το Βιετνάμ και το Ισραήλ έχουν ήδη ανακοινώσει προσαρμογές στους δασμούς τους για να αποφύγουν εμπορικές εντάσεις.
3. Αβεβαιότητα στις Αγορές και Επιπτώσεις στον Πληθωρισμό
   • Οι χρηματιστηριακές αγορές κατέγραψαν πτώση, ενώ η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) αναθεώρησε τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό, εκτιμώντας ότι οι αυξήσεις τιμών θα είναι αναπόφευκτες.
   • Οι καταναλωτές ήδη αναμένουν υψηλότερες τιμές, γεγονός που επηρεάζει την εμπιστοσύνη τους και τη συνολική ζήτηση.
4. Πολιτικές και Κοινωνικές Προεκτάσεις
   • Παρόλο που ο Τραμπ εξελέγη με την υπόσχεση να “αναζωογονήσει” την αμερικανική βιομηχανία, η εφαρμογή μιας επιθετικής εμπορικής πολιτικής ενδέχεται να πλήξει και τη μεσαία τάξη, καθώς το αυξημένο κόστος ζωής θα μπορούσε να αντισταθμίσει τα πιθανά οφέλη από την επιστροφή της παραγωγής στις ΗΠΑ.

Ειδική Στόχευση στην Ευρωπαϊκή Ένωση – Δασμοί 20% στις Εισαγωγές

Ο Τραμπ, κατέταξε την Ευρωπαϊκή Ένωση στη χειρότερη κατηγορία εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ και επέβαλε δασμό 20% σε όλες τις εισαγωγές από το μπλοκ των 27 χωρών.

Η απόφαση αυτή τοποθετεί την ΕΕ στην ίδια κατηγορία με μεγάλες οικονομίες όπως η Κίνα, η Ιαπωνία, η Ταϊβάν και η Νότια Κορέα, ως «χειρότερους παραβάτες» της εμπορικής πολιτικής. Η κίνηση αυτή εκτινάσσει τους εμπορικούς φραγμούς των ΗΠΑ σε ιστορικά επίπεδα, τα υψηλότερα από τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930.

Σε ομιλία του στον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου, ο Τραμπ δήλωσε:

«Επί δεκαετίες, η χώρα μας λεηλατείται, βιάζεται και λεηλατείται από έθνη κοντινά και μακρινά, τόσο από φίλους όσο και από εχθρούς. Τώρα θα χρεώσουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι πολύ σκληροί. Πολύ, πολύ σκληροί έμποροι. Ξέρετε, σκέφτεστε την Ευρωπαϊκή Ένωση, πολύ φιλική. Μας κλέβουν. Είναι τόσο λυπηρό να το βλέπεις.»

Ο ίδιος υποστήριξε ότι η ΕΕ επιβάλλει δασμούς 39% στα αμερικανικά προϊόντα, και ως εκ τούτου, η κυβέρνησή του επέλεξε να επιβάλει «ευγενικούς αμοιβαίους» δασμούς 20%.

Η απόφαση του Τραμπ να στοχοποιήσει την ΕΕ επιβεβαιώνει ότι οι εμπορικές εντάσεις μεταξύ των δύο πλευρών βρίσκονται σε νέα, επικίνδυνη κλιμάκωση, με άγνωστες συνέπειες για τις διεθνείς αγορές.

Ένα Ρίσκο που Μπορεί να Κοστίσει

Ο Τραμπ έχει επενδύσει πολιτικά σε μια οικονομική-εθνικιστική προσέγγιση, επιδιώκοντας να καταστήσει τις ΗΠΑ πιο αυτάρκεις. Ωστόσο, οι οικονομικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι αυτή η στρατηγική μπορεί να είναι ξεπερασμένη και επικίνδυνη. Παρότι οι αμερικανικές εξαγωγές είναι ισχυρότερες από ποτέ, η επιβολή γενικευμένων δασμών ενδέχεται να προκαλέσει ύφεση αντί για ανάπτυξη.

Η νέα δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ είναι ένας υψηλού ρίσκου ελιγμός που μπορεί να καθορίσει το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας.

Αν και οι προθέσεις του Τραμπ είναι να αναμορφώσει το εμπορικό σύστημα υπέρ των ΗΠΑ, το ερώτημα που τίθεται είναι αν το κόστος για τις αμερικανικές επιχειρήσεις και τους καταναλωτές θα είναι τελικά μεγαλύτερο από τα υποσχόμενα οφέλη.