Πέντε μεγάλες επιτυχίες στον τομέα της παγκόσμιας υγείας το 2025 που θα σώσουν εκατομμύρια ζωές

Παρά τις σημαντικές περικοπές στη ανθρωπιστική χρηματοδότηση από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, τα φετινά νέα για την παγκόσμια υγεία δεν ήταν μόνο δυσοίωνα αναφέρει σε άρθρο του ο Guardian. Στον τομέα της έρευνας για εμβόλια και την ανάπτυξη νέων, βελτιωμένων θεραπειών για δύσκολες ασθένειες, σημειώθηκαν σημαντικές επιτυχίες. Παρά τις περικοπές στη χρηματοδότηση, ιστορικές εξελίξεις σε εμβόλια και θεραπείες φέρνουν ελπίδα για ασθένειες όπως ο καρκίνος τραχήλου και η ελονοσία.

Εκατομμύρια κορίτσια προστατεύτηκαν από τον καρκίνο του τραχήλου. Ο στόχος για την προστασία 86 εκατομμυρίων κοριτσιών από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας μέχρι το τέλος του 2025 επιτεύχθηκε νωρίτερα από το αναμενόμενο, ενισχύοντας τις ελπίδες των ειδικών ότι η νόσος μπορεί να εξαλειφθεί μέσα στον επόμενο αιώνα.

Η Gavi, η συμμαχία για τα εμβόλια, ξεκίνησε το πρόγραμμα εμβολιασμού κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) το 2014, όταν η κάλυψη εμβολιασμού στην Αφρική ήταν μόλις 4%. Μέχρι το τέλος του 2022 είχε φτάσει στο 15%, όμως οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι μία μόνο δόση προσφέρει παρόμοια προστασία με τις αρχικές δύο. Αυτό απλοποιεί τα προγράμματα εμβολιασμού και διπλασιάζει τη διαθεσιμότητα των εμβολίων.

Το 2023, η Gavi ανακοίνωσε τον φιλόδοξο στόχο να προστατεύσει 86 εκατ. κορίτσια έως το 2025 και με συντονισμένη προσπάθεια η κάλυψη στην Αφρική ανήλθε στο 44% μέχρι το τέλος του 2024 – ποσοστό υψηλότερο από το αντίστοιχο της Ευρώπης (38%). Τον Νοέμβριο, η Δρ Sania Nishtar, διευθύνουσα σύμβουλος της Gavi, απέδωσε την επιτυχία στις χώρες, τους εταίρους και τις κοινότητες που συνέβαλαν στην επίτευξη του στόχου, κάνοντας λόγο για «σημαντική πρόοδο προς την εξάλειψη μιας από τις πιο θανατηφόρες ασθένειες που πλήττουν τις γυναίκες».

Ο καρκίνος του τραχήλου παραμένει ιδιαίτερα διαδεδομένος και θανατηφόρος στις φτωχότερες περιοχές – το 85% των νέων κρουσμάτων εντοπίζεται στην υποσαχάρια Αφρική – ενώ κάθε δύο λεπτά μια γυναίκα χάνει τη ζωή της από τη νόσο. Σύμφωνα με τη Gavi, ο εμβολιασμός μπορεί να αποτρέψει 17,4 θανάτους ανά 1.000 παιδιά που λαμβάνουν το εμβόλιο, κάτι που σημαίνει πως οι 86 εκατ. εμβολιασμοί θα αποτρέψουν εκτιμώμενα 1,4 εκατομμύρια θανάτους.

Νέα θεραπεία κατά της ελονοσίας αλλάζει τα δεδομένα

Μετά από επιτυχημένες κλινικές δοκιμές, η πρώτη νέα θεραπεία για την ελονοσία εδώ και δεκαετίες οδεύει προς έγκριση. Το σκεύασμα GanLum, της φαρμακευτικής εταιρείας Novartis, πέτυχε ποσοστό ίασης 99,2% έναντι του 96,7% της τρέχουσας θεραπείας.

Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι η GanLum φαίνεται αποτελεσματική ενάντια στα παράσιτα της ελονοσίας που έχουν αναπτύξει αντοχή στην αρτεμισινίνη, βασικό συστατικό των τωρινών θεραπειών. Η ανθεκτικότητα στην αρτεμισινίνη προκαλεί αυξανόμενη ανησυχία – τη δεκαετία του ’90 η αντίσταση στη χλωροκίνη είχε οδηγήσει σε εκατομμύρια θανάτους. Ο Δρ George Jagoe, από τον οργανισμό Medicines for Malaria Venture, χαρακτήρισε την προοπτική ενός τέτοιου φαρμάκου ως «ανακούφιση», σαν να «έχεις πυροσβεστήρα έτοιμο».

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η GanLum ίσως συμβάλει σημαντικά και στη διακοπή της μετάδοσης της ασθένειας λόγω της δράσης της σε συγκεκριμένα στάδια ζωής των παρασίτων. Ο Δρ Abdoulaye Djimdé, καθηγητής παρασιτολογίας στο Πανεπιστήμιο Επιστημών και Τεχνολογιών της Μπαμάκο στο Μαλί και μέλος της ομάδας ανάπτυξης του φαρμάκου, τόνισε πως «η ανθεκτικότητα στα φάρμακα αποτελεί όλο και μεγαλύτερη απειλή για την Αφρική – νέες επιλογές θεραπείας είναι απαραίτητες περισσότερο από ποτέ».

Περισσότερες χώρες εξαλείφουν την ιλαρά

Cape Verde, Mauritius και Seychelles έγιναν οι πρώτες τρεις υποσαχάριες χώρες που εξάλειψαν επίσημα την ιλαρά και την ερυθρά. Το επίτευγμα αυτό ήρθε παρά τη σημαντική αύξηση κρουσμάτων παγκοσμίως – με εκτιμώμενα 11 εκατομμύρια μολύνσεις το 2024.

Τον Νοέμβριο, η περιοχή της Αμερικής έχασε το καθεστώς «ελεύθερης ιλαράς» λόγω εξάρσεων στον Καναδά, ενώ οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τη χειρότερη επιδημία εδώ και δεκαετίες. Η επιτυχία των τριών αφρικανικών χωρών χαρακτηρίστηκε ως «σημαντικό επίτευγμα δημόσιας υγείας».

«Αποδεικνύεται τι μπορεί να συμβεί όταν οι χώρες θέτουν ως προτεραιότητα την πρόληψη και τον εμβολιασμό», δήλωσε ο Δρ Mohamed Janabi, διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την Αφρική. «Πρέπει να βασιστούμε σε αυτήν την επιτυχία ώστε κάθε παιδί στην Αφρική να μεγαλώνει υγιές και προστατευμένο».