Ουκρανία: Σκληρό παρασκηνιακό παζάρι για το ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων-Τι ζητάει ο Πούτιν

Παρά τις εν εξελίξει διεθνείς διαβουλεύσεις, η Μόσχα εμφανίζεται έτοιμη να αξιώσει εκτεταμένες τροποποιήσεις στο τελευταίο αμερικανικό ειρηνευτικό πλαίσιο για τον τερματισμό των συγκρούσεων στην Ουκρανία. Όπως μεταδίδει το Bloomberg, επικαλούμενο πηγή με γνώση των συζητήσεων, η Ρωσία ζητά πρόσθετους περιορισμούς στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, εκτιμώντας ότι η τρέχουσα πρόταση δεν καλύπτει κρίσιμες ρωσικές απαιτήσεις.

Η συγκεκριμένη πηγή, που φέρεται να βρίσκεται κοντά στο Κρεμλίνο, σημειώνει ότι το σχέδιο των 20 σημείων, το οποίο έχει διαμορφωθεί κατόπιν διαπραγματεύσεων μεταξύ Ουάσιγκτον και Κιέβου, αντιμετωπίζεται από τη Μόσχα περισσότερο ως ένα σημείο εκκίνησης παρά ως ολοκληρωμένη βάση συμφωνίας. Σύμφωνα με την ίδια πληροφόρηση, λείπουν διατάξεις «ουσιώδεις για τη ρωσική πλευρά», δημιουργώντας μια σειρά αναπάντητων ζητημάτων.

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έχει ακόμη τοποθετηθεί δημοσίως για το νέο πλαίσιο ειρήνης, το οποίο προέκυψε μετά από εβδομάδες διαβουλεύσεων ανάμεσα σε Αμερικανούς, Ρώσους και Ουκρανούς αξιωματούχους. Ο απεσταλμένος του Κρεμλίνου, Κίριλ Ντμίτριεφ, ενημέρωσε τον Ρώσο πρόεδρο για τις συνομιλίες που πραγματοποιήθηκαν στη Φλόριντα, ενώ οι επαφές αναμένεται να συνεχιστούν, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ.

Από ουκρανικής πλευράς, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναγνώρισε ότι παραμένουν σοβαρές διαφορές τόσο ως προς τα εδαφικά ζητήματα όσο και σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια. Ωστόσο, εξέφρασε αισιοδοξία, τονίζοντας ότι οι διαπραγματεύσεις «έχουν πλησιάσει σημαντικά στην οριστικοποίηση των εγγράφων».

Διπλωματικές ισορροπίες και ρωσικές αξιώσεις

Παρότι το Κρεμλίνο δεν έχει εγκρίνει τη νέα εκδοχή του σχεδίου, φέρεται να αποφεύγει μια πλήρη απόρριψη, ώστε να μην απομακρυνθεί η αμερικανική προεδρία από το τραπέζι των συνομιλιών. Ο Ντόναλντ Τραμπ δηλώνει πως οι συζητήσεις εξελίσσονται «καλά», αν και οι προσδοκίες της Ουάσιγκτον για συμφωνία πριν από τα Χριστούγεννα δεν επαληθεύτηκαν.

Σύμφωνα με ρωσικές πηγές, οι βασικές ρωσικές ενστάσεις αφορούν:

• εγγυήσεις κατά της επέκτασης του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς
• ρήτρες ουδετερότητας της Ουκρανίας εάν ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση
• περιορισμούς στις μεταπολεμικές ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις
• διασφάλιση του καθεστώτος της ρωσικής γλώσσας στην Ουκρανία
• την προοπτική για άρση κυρώσεων και το μέλλον των παγωμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων

Κομβικό σημείο αποτελεί επίσης η ρωσική απαίτηση για παράδοση εδαφών στο Ντονέτσκ, τα οποία η Ουκρανία εξακολουθεί να ελέγχει. Το Κίεβο απορρίπτει τη συγκεκριμένη πρόταση, φοβούμενο ότι μια τέτοια παραχώρηση θα δημιουργούσε συνθήκες στρατηγικής ευαλωτότητας.

Ο Ζελένσκι επιδιώκει να πείσει την Ουάσιγκτον να προτείνει στην Μόσχα πάγωμα των εχθροπραξιών στη γραμμή του σημερινού μετώπου. Η Ρωσία, από την πλευρά της, αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο αποχώρησης στρατευμάτων από περιοχές όπως Ντνιεπροπετρόφσκ, Νικολάιεφ, Σούμι και Χάρκοβο, αλλά ζητά αντίστοιχη ουκρανική αποχώρηση από τμήματα του Ντονέτσκ, τα οποία οι ΗΠΑ προτείνουν να χαρακτηριστούν «αποστρατιωτικοποιημένη» ή «ελεύθερη οικονομική» ζώνη.

«Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου οι Ρώσοι θέλουν να αποσυρθούμε από την περιοχή του Ντονέτσκ, ενώ οι Αμερικανοί προσπαθούν να βρουν έναν τρόπο αυτό να μην είναι “απόσυρση” – επειδή είμαστε κατά της απόσυρσης», δήλωσε ο Ζελένσκι, υπογραμμίζοντας πως οποιαδήποτε παραχώρηση εδαφών θα προσέκρουε στην ουκρανική νομοθεσία και θα απαιτούσε δημοψήφισμα.

Στο πλαίσιο ενός δυνητικού συμβιβασμού, ο Ουκρανός πρόεδρος δεσμεύτηκε ότι θα διεξαγάγει προεδρικές εκλογές μετά την επίτευξη εκεχειρίας, η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή την ημέρα υπογραφής της συμφωνίας, με διεθνή εποπτεία. Παράλληλα, η Ουκρανία θα μπορούσε να διατηρήσει στρατό έως 800.000 στρατιωτών σε καιρό ειρήνης, ενώ παραβίαση της εκεχειρίας από τη Ρωσία θα ενεργοποιούσε τις εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ.

Ρωσικά ΜΜΕ: Το σχέδιο ως «χειραγώγηση» και επικοινωνιακή τακτική

Στο εσωτερικό της Ρωσίας, το Κίεβο και το προτεινόμενο ειρηνευτικό σχέδιο αντιμετωπίζονται με έντονη καχυποψία. Ο Ντμίτρι Νοβίκοφ, πρώτος αναπληρωτής πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων της Κρατικής Δούμας, δήλωσε στην Gazeta.Ru ότι το σχέδιο Ζελένσκι συνιστά «προφανή χειραγώγηση» και «δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της ρωσικής πλευράς».

«Όταν οι πλευρές θέλουν πραγματικά να επιτύχουν την ειρήνη, δεν προσποιούνται ότι η Κριμαία και ο Ντονμπάς δεν αποτελούν μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Αυτά είναι γεγονότα συνταγματικά κατοχυρωμένα. Επομένως, το σχέδιο του Ζελένσκι δεν φαίνεται πια αστείο, αλλά πολύ χυδαίο, και είναι αδύνατο να το συζητήσουμε σοβαρά», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Αντίστοιχα επικριτικός ήταν και ο βουλευτής Αλεξέι Τσέπα, ο οποίος είδε στο σχέδιο ένα ακόμη «PR project» του Ζελένσκι, υποστηρίζοντας ότι η δημοσιοποίηση των σημείων παραβίασε όρους της διαπραγμάτευσης και επιδιώκει επικοινωνιακά οφέλη.

Ο αναλυτής του ινστιτούτου Valdai, Αντρέι Κορτούν, εκτιμά ότι η Ρωσία δεν πρόκειται να αποδεχθεί το ουκρανικό σχέδιο χωρίς «πολύ σοβαρές τροποποιήσεις». Κατά την άποψή του, «κάθε πλευρά επιχειρεί να μεταφέρει την ευθύνη στον αντίπαλο», ενώ μια βιώσιμη λύση θα απαιτήσει υποχώρηση και επαναδιατύπωση θέσεων.