Το Politico αποκαλύπτει την τριγωνική σχέση Γαλλίας-Γερμανίας-Ρωσίας στην κατασκευή πυρηνικών καυσίμων

Μια τριγωνική συνεργασία με έντονο γεωπολιτικό αποτύπωμα, η οποία βρίσκεται κοντά στην υλοποίηση παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ενδέχεται να ενισχύσει την παραγωγή πυρηνικού καυσίμου της Γαλλίας, προκαλώντας ταυτόχρονα σοβαρές ανησυχίες στο Βερολίνο.

Στο επίκεντρο βρίσκεται ένα γαλλορωσικό εγχείρημα που προβλέπει την κατασκευή ράβδων πυρηνικού καυσίμου και κρίσιμων εξαρτημάτων στο Λίνγκεν της Γερμανίας, μέσω κοινοπραξίας που συνδέει τη γαλλική Framatome με τη ρωσική TVEL, θυγατρική του πυρηνικού κολοσσού Rosatom, ο οποίος ελέγχεται άμεσα από το Κρεμλίνο.

Πώς θα λειτουργεί το σχέδιο

Το εργοστάσιο στο Λίνγκεν θα διαχειρίζεται αποκλειστικά η Framatome, θυγατρική της γαλλικής κρατικής ενεργειακής εταιρείας EDF. Η ρωσική πλευρά δεν θα συμμετέχει άμεσα στη λειτουργία, αλλά θα προμηθεύει ρωσικής κατασκευής εξαρτήματα, απαραίτητα για την παραγωγή του πυρηνικού καυσίμου.

Η Framatome υποστηρίζει ότι το εγχείρημα αποτελεί μια «100% ευρωπαϊκή λύση», η οποία –παρότι όχι ιδανική– θα μειώσει σταδιακά την εξάρτηση από τη Ρωσία, την ώρα που παράλληλα αναπτύσσει αμιγώς γαλλικά σχέδια σε δικές της εγκαταστάσεις.

Πολιτικές πιέσεις και φόβοι κατασκοπείας

Όπως επισημαίνει το Politico, το σχέδιο έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τη στρατηγική της ΕΕ για πλήρη απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια, μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Στη Γερμανία, τόσο σε ομοσπονδιακό όσο και σε κρατιδιακό επίπεδο, εκφράζονται σοβαροί προβληματισμοί για κινδύνους εθνικής ασφάλειας και ρωσική κατασκοπεία.

Ιδιαίτερα επιφυλακτικός εμφανίζεται ο Κρίστιαν Μάγερ, υπουργός Περιβάλλοντος της Κάτω Σαξονίας, όπου υπάγεται το Λίνγκεν. Υπενθυμίζει ότι η Γερμανία στο παρελθόν επέτρεψε στη Gazprom πρόσβαση σε κρίσιμες ενεργειακές υποδομές, γεγονός που οδήγησε –όπως είπε– σε εκβιασμούς όταν η Μόσχα έκλεισε τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου.

Το υπουργείο του αποτελεί την τελική αρχή έγκρισης του έργου, ενώ και οι περιφερειακές Αρχές εμφανίζονται κάθε άλλο παρά ενθουσιώδεις.

Η εκκρεμότητα στο Βερολίνο

Η πρόταση δεν έχει λάβει ακόμη το «πράσινο φως» από τη γερμανική κυβέρνηση. Η Κάτω Σαξονία είχε ζητήσει επίσημη γνωμοδότηση από το Βερολίνο, όμως η κυβέρνηση Σολτς κατέρρευσε πριν απαντήσει. Το θέμα επανήλθε πλέον στην κυβέρνηση Μερτς, με νέα στοιχεία, και η απόφαση αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες, χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα.

Lobbying και ευρωπαϊκή «γκρίζα ζώνη»

Παράλληλα, η Framatome έχει εντείνει το lobbying στις γερμανικές Αρχές ήδη από το 2024, αξιοποιώντας την εταιρεία συμβούλων Berlin Global Advisors, η οποία φέρεται να διατηρεί καλές σχέσεις με CDU, SPD αλλά και ρωσικούς κύκλους. Το εγχείρημα παρουσιάζεται ως «αβλαβές», σύμφωνα με το αφήγημα των συμβούλων.

Υπέρ της Framatome λειτουργεί το γεγονός ότι η ΕΕ δεν έχει επιβάλει μέχρι σήμερα κυρώσεις στη ρωσική πυρηνική βιομηχανία ή στη Rosatom. Αντίθετα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ενεργοποιήσει προγράμματα όπως τα SAVE και APIS, για την ανάπτυξη εναλλακτικών πυρηνικών καυσίμων – με μία από τις ωφελημένες εταιρείες να είναι η ίδια η Framatome, η οποία έχει λάβει επιχορήγηση 10 εκατ. ευρώ.

Τα επόμενα βήματα

Ανεξάρτητα από το τι θα αποφασιστεί για το Λίνγκεν, η Framatome σχεδιάζει να παράγει ρωσικού τύπου καύσιμο για 15 πυρηνικούς αντιδραστήρες της ΕΕ στις εγκαταστάσεις της στο Ρομάν-σιρ-Ιζέρ, κοντά στη Λυών, από το 2027. Σύμφωνα με τη γαλλική εταιρεία, από το 2035 θα είναι σε θέση να προμηθεύει όλους τους ευρωπαϊκούς αντιδραστήρες με πλήρως δικό της καύσιμο.

Το ερώτημα που παραμένει ανοιχτό είναι αν η γεωπολιτική πραγματικότητα και οι ανησυχίες ασφαλείας θα υπερισχύσουν των ενεργειακών αναγκών και των βιομηχανικών συμφερόντων, σε μια Ευρώπη που εξακολουθεί να αναζητά ισορροπία ανάμεσα στην αυτάρκεια και την πραγματικότητα της αγοράς.