My Voice My Choice: Ένα ευρωπαϊκό βήμα μπροστά για τις αμβλώσεις παρά την ακροδεξιά υστερία

Μέσα  στον ορυμαγδό των πολεμικών ιαχών και της άκρατης συντηρητικοποίησης της Ευρώπης, την Τρίτη στο Στρασβούργο φύσηξε ούριος άνεμος προοδευτισμού. Πως; Το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε το ψήφισμα My Voice My Choice για την ασφαλή και προσβάσιμη άμβλωση  χαρίζοντας ανακούφιση σε εκατομμύρια γυναίκες στη Γηραιά Ηπειρο.

Νίκος Γιαννόπουλος

Εχει τεράστια σημασία για την Ευρώπη αυτό το ψήφισμα γιατί πρώτα απ’ όλα πρόκειται για πρωτοβουλία από τα κάτω, πρωτοβουλία πολιτών.

Γεννήθηκε ως διασυνοριακό κίνημα οργανώσεων και ακτιβιστών και κατάφερε να συγκεντρώσει πάνω από 1,1 εκατ. επαληθευμένες υπογραφές από τουλάχιστον επτά κράτη μέλη, άρα ενεργοποίησε επίσημα τη διαδικασία της Πρωτοβουλίας Πολιτών.

Κεντρικό αίτημα της «My Voice, My Choice» είναι να δημιουργηθεί ένας ευρωπαϊκός, εθελοντικός μηχανισμός οικονομικής αλληλεγγύης που θα χρηματοδοτεί την πρόσβαση σε ασφαλείς και νόμιμες αμβλώσεις για γυναίκες που δεν μπορούν να τις έχουν στη χώρα τους. Για την Ευρώπη κάτι τέτοιο δεν ήταν καθόλου εύκολο. Σε πολλές χώρες η πανίσχυρη καθολική εκκλησία βάζει πολλά και ποικίλα εμπόδια. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η Ιρλανδία και η Μάλτα.

Ο μηχανισμός θα χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και θα είναι «opt‑in»: όποιο κράτος μέλος θέλει συμμετέχει και δέχεται γυναίκες από άλλες χώρες, σύμφωνα πάντα με τη δική του εθνική νομοθεσία.

Η λογική τους είναι ότι σήμερα εκατομμύρια γυναίκες στην ΕΕ στερούνται ουσιαστικής πρόσβασης σε ασφαλή άμβλωση λόγω νομικών περιορισμών, οικονομικών φραγμών ή πρακτικών εμποδίων (ανυπαρξία δομών, γιατροί που επικαλούνται συνείδηση κ.λπ.).

 Με το ευρωπαϊκό ταμείο, μια γυναίκα από χώρα με απαγορεύσεις ή σοβαρούς περιορισμούς θα μπορεί να ταξιδεύει σε άλλο κράτος μέλος όπου η άμβλωση είναι νόμιμη και διαθέσιμη, χωρίς το οικονομικό βάρος να πέφτει αποκλειστικά πάνω της. Είναι τεράστια βοήθεια, είναι και μία πράξη αλλελεγγύης.

Η πρωτοβουλία κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την 1η Σεπτεμβρίου 2025, αφού συγκέντρωσε 1.124.513 επαληθευμένες υπογραφές. Το νούμερο είναι πολύ μεγάλο. Οι διοργανωτές αναφέρουν ότι το ελάχιστο εθνικό όριο υπογραφών καλύφθηκε αρχικά σε Σλοβενία, Κροατία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Φινλανδία και Πολωνία. Στη συνέχεια, μέχρι τον Φεβρουάριο 2025 είχαν ξεπεραστεί τα εθνικά όρια σε 18 κράτη‑μέλη συνολικά, με τις Κάτω Χώρες, την Πορτογαλία και το Βέλγιο να προστίθενται μεταξύ των τελευταίων

Παρουσίασαν, επίσης, τους στόχους σε συνάντηση με την επίτροπο αρμόδια για την ισότητα και σε δημόσια ακρόαση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 2 Δεκεμβρίου 2025, ενώ στις 16 Δεκεμβρίου έγινε συζήτηση στην ολομέλεια.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε ψήφισμα που στηρίζει την πρωτοβουλία, με πλειοψηφία περίπου 358 υπέρ, 202 κατά και 79 αποχές, καλώντας την Επιτροπή να θεσπίσει τον προτεινόμενο χρηματοδοτικό μηχανισμό. Παράλληλα, το αίτημα της «My Voice, My Choice» έχει ενταχθεί και στη νέα Στρατηγική για την Ισότητα των Φύλων 2025, κάτι που αυξάνει το πολιτικό του βάρος.

Οι υποστηρικτές μιλούν για στροφή της ΕΕ προς την αντιμετώπιση της άμβλωσης ως βασικού δικαιώματος υγείας και σωματικής αυτονομίας, όχι ως «εθνικού ηθικού ζητήματος». Τονίζουν ότι η πρωτοβουλία συνδέεται συνολικά με τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα (SRHR): πρόσβαση σε οικογενειακό προγραμματισμό, αντισύλληψη, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και ασφαλή μητρική φροντίδα.

Θεσμικά, η Επιτροπή έχει περιθώριο μέχρι τις αρχές Μαρτίου 2026 για να ανακοινώσει αν και πώς θα προχωρήσει σε νομοθετική ή μη νομοθετική πρωτοβουλία στη βάση των αιτημάτων. Δεν υποχρεώνεται να νομοθετήσει, αλλά πρέπει να αιτιολογήσει ρητά όποια απόφαση πάρει, κάτι που θα αποτελέσει νέο «τεστ» για το πώς η ΕΕ αντιλαμβάνεται τον ρόλο της στα ζητήματα άμβλωσης.

Κοντολογίς, ο πόλεμος δεν κρίθηκε ακόμη αλλά μία μεγάλη μάχη κερδήθηκε.