Προϋπολογισμός 2026: Η ΠΟΕΔΗΝ καταγγέλλει “στάση” στη Δημόσια Υγεία και κίνδυνο περαιτέρω υποβάθμισης του ΕΣΥ

Σκληρή κριτική για την υποχρηματοδότηση – «Αν δεν ενισχυθούν οι δαπάνες, το ΕΣΥ δεν υπάρχει προοπτική ανάταξης», λένε οι υγειονομικοί.

Με αιχμηρή ανακοίνωσή της η ΠΟΕΔΗΝ παρεμβαίνει στη δημόσια συζήτηση για τον Προϋπολογισμό του 2026, καταγγέλλοντας «στασιμότητα» στη χρηματοδότηση της Δημόσιας Υγείας και έλλειψη πραγματικής προοπτικής ενίσχυσης του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Η Ομοσπονδία επιλέγει, όπως σημειώνει, μια στάση «υπευθυνότητας και επιχειρημάτων», απορρίπτοντας τόσο την καταστροφολογία όσο και τις θριαμβολογίες που –όπως υποστηρίζει– αδικούν τόσο τους εργαζόμενους του ΕΣΥ όσο και τους πολίτες που ταλαιπωρούνται καθημερινά.

«Ήρωες της πρώτης γραμμής» χωρίς τα απαραίτητα εργαλεία

Η ΠΟΕΔΗΝ τονίζει ότι η δραματοποίηση της κατάστασης αδικεί το υγειονομικό προσωπικό, που εξακολουθεί να δουλεύει με αυτοθυσία, εξαντλητικά ωράρια και διαρκείς μετακινήσεις, καλύπτοντας τα κενά σε ένα διαρκώς πιεσμένο σύστημα. Από την άλλη, χαρακτηρίζει ως «περιφρόνηση προς τους πολίτες» τις κυβερνητικές θριαμβολογίες για τις δήθεν καλές επιδόσεις της Δημόσιας Υγείας, τη στιγμή που οι ασθενείς αναγκάζονται να πληρώνουν σημαντικά ποσά από την τσέπη τους για υπηρεσίες εντός και εκτός ΕΣΥ.

Εξοπλισμός υπάρχει – Προσωπικό όχι…

Παρά τις επενδύσεις των τελευταίων ετών, ιδιαίτερα την περίοδο της πανδημίας, όπου τα νοσοκομεία απέκτησαν υπερσύγχρονο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό μέσω δωρεών, εθνικών πόρων και χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ομοσπονδία επισημαίνει πως «λείπουν τα χέρια» που θα αξιοποιήσουν αυτό τον εξοπλισμό.

Επίσης, βρίσκονται σε εξέλιξη σημαντικές παρεμβάσεις κτιριακών υποδομών μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ αναπτύσσονται νέα εργαλεία όπως τα ηλεκτρονικά ραντεβού, τα προγράμματα πρόληψης και το ηλεκτρονικό βραχιολάκι.

Ωστόσο, οι σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό παραμένουν η «ρίζα των παθογενειών» του συστήματος, όπως σημειώνει η ΠΟΕΔΗΝ. Παρά τις συνεχείς προκηρύξεις, το ΕΣΥ δεν καταφέρνει να προσελκύσει νέους επαγγελματίες, ενώ ανησυχητική θεωρείται η μείωση των φοιτητών που επιλέγουν επαγγέλματα υγείας.

Αρνητικό ισοζύγιο προσλήψεων – αποχωρήσεων

Η Ομοσπονδία επισημαίνει ότι τα ίδια τα στοιχεία του προϋπολογισμού επιβεβαιώνουν τις μαζικές αποχωρήσεις υπαλλήλων από το ΕΣΥ, με αποτέλεσμα το ισοζύγιο προσλήψεων – αποχωρήσεων να παραμένει αρνητικό. Παράλληλα, παρατηρείται έντονα το φαινόμενο της «ανακύκλωσης προσωπικού»: συμβασιούχοι τοποθετούνται σε μόνιμες θέσεις και μόνιμοι υπάλληλοι μεταπηδούν σε άλλα νοσοκομεία, χωρίς ουσιαστική ενίσχυση του συστήματος.

Οι λόγοι για τους οποίους οι υγειονομικοί «γυρίζουν την πλάτη» στο ΕΣΥ, όπως αναφέρει η ΠΟΕΔΗΝ, είναι οι εξής:

·         πολύ χαμηλοί μισθοί, κοντά στον μισθό ανειδίκευτου εργάτη

·         εξευτελιστικό ωρομίσθιο

·         μη ένταξη στα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα

·         μη μονιμοποίηση συμβασιούχων, που βρίσκονται σε «ομηρία» με χαμηλές απολαβές και εξαντλητικά ωράρια

Η μονιμοποίηση των συμβασιούχων χαρακτηρίζεται «μείζον ζήτημα», καθώς οι εργαζόμενοι αυτοί εγκαταλείπουν εύκολα το ΕΣΥ, εξαιτίας της αβεβαιότητας.

Η υποχρηματοδότηση ως βασική αιτία της κρίσης

«Δεν υπάρχει περίπτωση να αναταχθεί το ΕΣΥ με δημόσιες δαπάνες στο 5,5% του ΑΕΠ», προειδοποιεί η ΠΟΕΔΗΝ. Την ίδια ώρα, ο μέσος όρος των ευρωπαϊκών χωρών είναι στο 7,5% του ΑΕΠ.

Με το ισχύον χρηματοδοτικό πλαίσιο, η ποιότητα των υπηρεσιών θα συνεχίσει να υποβαθμίζεται, οι ανισότητες στην πρόσβαση θα οξυνθούν –ιδιαίτερα στις περιφέρειες– και οι πολίτες θα συνεχίσουν να πληρώνουν δυσβάσταχτα ποσά, σε ένα από τα ήδη πιο ιδιωτικοποιημένα συστήματα υγείας της Ευρώπης.

Η ΠΟΕΔΗΝ ζητά προοδευτική αύξηση των Δημόσιων Δαπανών Υγείας, ώστε η Ελλάδα να φτάσει σταδιακά τον μέσο ευρωπαϊκό όρο.

Προϋπολογισμός 2026: Στασιμότητα και αβεβαιότητα

Αριθμοί που προβληματίζουν

Σύμφωνα με την ανάλυση της Ομοσπονδίας:

·         Το ανώτατο όριο δαπανών για το 2026 διαμορφώνεται στα 7,842 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 178 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2025.

·         Ωστόσο, οι μεταβιβάσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό μειώνονται κατά 240 εκατ. ευρώ.

·         Η αύξηση προκύπτει κυρίως από κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, τα οποία το 2026 φτάνουν τα 896 εκατ. ευρώ, έναντι 478 εκατ. ευρώ το 2025.

Ενίσχυση ΕΟΠΥΥ – Στασιμότητα στα νοσοκομεία

Ο ΕΟΠΥΥ επιχορηγείται με 1,9 δισ. ευρώ, ωστόσο μεγάλο μέρος (912 εκατ. ευρώ) προβλέπεται να επιστρέψει στα νοσοκομεία μέσω DRGs. Η ΠΟΕΔΗΝ εκτιμά ότι το ποσό αυτό δεν θα αποδοθεί στο σύνολό του, καθώς ο Οργανισμός δυσκολεύεται συστηματικά να καλύψει τις υποχρεώσεις του.

Ληξιπρόθεσμες οφειλές που διογκώνονται

Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των νοσοκομείων έχουν «εκτοξευθεί»:

·         Δεκέμβριος 2024: 1,164 δισ. ευρώ

·         Σεπτέμβριος 2025: 1,664 δισ. ευρώ

Η κατάσταση αυτή θεωρείται «απαγορευτική» για οποιαδήποτε ουσιαστική οικονομική ανάκαμψη των μονάδων υγείας.

Το μεγάλο πρόβλημα: Το ανθρώπινο δυναμικό του ΕΣΥ συρρικνώνεται

Τα στοιχεία της εισηγητικής έκθεσης του Προϋπολογισμού δείχνουν:

·         Αποχωρήσεις τακτικών υπαλλήλων:

o    2024: 2.471

o    2025: 2.352

o    2026 (εκτίμηση): 2.353

·         Προσλήψεις τακτικού προσωπικού:

o    2024: 4.504 (20% των συνολικών διορισμών στο Δημόσιο)

o    1/1–30/6/2025: μόλις 594 (14% των συνολικών διορισμών)

Η ΠΟΕΔΗΝ σημειώνει ότι, παρά τις ανάγκες, η τάση στις προσλήψεις είναι πτωτική.

Παράλληλα, προσλήφθηκαν:

·         1.000 επικουρικοί το 2024

·         1.070 επικουρικοί το 2025

·         250 επικουρικοί διασώστες το 2023, με συνέχιση των προσλήψεων και το 2024

Ωστόσο, η κάλυψη θέσεων παραμένει δυσχερής, λόγω παρωχημένων οργανογραμμάτων και περιορισμένων κενών θέσεων.

Συμπέρασμα: Ένα σύστημα που κινδυνεύει να μείνει χωρίς “καρδιά”

Η ΠΟΕΔΗΝ, μέσα από την αναλυτική της τοποθέτηση, στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα:
Η Δημόσια Υγεία δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς προσωπικό, χωρίς επαρκή χρηματοδότηση και χωρίς πραγματικές, βιώσιμες πολιτικές ενίσχυσης.

Η Ομοσπονδία καλεί την Πολιτεία να προχωρήσει σε ουσιαστική αύξηση των δημόσιων δαπανών και σε γενναίες παρεμβάσεις για να καταστεί το ΕΣΥ ξανά ελκυστικό για τους επαγγελματίες υγείας και λειτουργικό για τους πολίτες.