Ανάλυση-Εκλογές: Μπορεί να επαναληφθεί η πορεία του ΄23; Υπέρ και κατά στην διεκδίκηση αυτοδυναμίας

Αν ήθελε κανείς να αποδώσει τη στρατηγική της κυβέρνησης ενόψει των εκλογών του 2027, θα μπορούσε να την συνοψίσει στη φράση καν’ το όπως το 2023. Και αυτό που συνέβη τότε και στο Μέγαρο Μαξίμου ευελπιστούν να επαναληφθεί στον δρόμο προς τις κάλπες του 2027 είναι η ανοδική πορεία που οδήγησε τη ΝΔ σε μία αυτοδυναμία που λίγους μήνες νωρίτερα φάνταζε όχι εύκολος στόχος. Όπως συμβαίνει δηλαδή και σήμερα που λιγότερο από 1,5 χρόνο πριν τις εκλογές της άνοιξης του 2027 (όπως έχει δηλώσει ο πρωθυπουργός) βρίσκεται σε δημοσκοπικά επίπεδα που απέχουν πολύ από τον στόχο της αυτοδυναμίας.

Απόστολος Χονδρόπουλος

Ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης παραπέμπει ολοένα και πιο συχνά σε εκείνο το προηγούμενο. “Και τον Δεκέμβριο του 2022, ενόψει των εκλογών του 2023,  πολλοί προέβλεπαν ότι δεν θα είχε αυτοδυναμία η ΝΔ και τελικά οι πολίτες τους διέψευσαν σε δύο απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις”, δήλωσε πρόσφατα.

Αναφερόμενος μόλις χθες στην επιδίωξη της αυτοδυναμίας, σχολίασε πως “και το 2023 οι πιο πολλοί δεν θα στοιχημάτιζαν υπέρ της αυτοδυναμίας της ΝΔ, τρεις, τέσσερις μήνες πριν τις εκλογές”, ενώ λίγες ημέρες νωρίτερα, από το Λονδίνο όπου συμμετείχε και φέτος στο συνέδριο του Ελληνικού Χρηματιστηρίου και της Morgan Stanley, έλεγε  στο ακροατήριο των οικονομικών παραγόντων και επενδυτών:

• “Θυμάμαι τον σκεπτικισμό που αντιμετώπισα όταν βρέθηκα εδώ πριν τις εκλογές του 2023. Τότε το ερώτημα ήταν: «Θα έχετε απόλυτη πλειοψηφία;». Απαντούσα «ναι». Πολλοί το αμφισβητούσαν αλλά τα καταφέραμε. Θυμάμαι ότι τον Απρίλιο του 2023 οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι θα παίρναμε το 33% και λάβαμε το 41%”.

Στο Μέγαρο Μαξίμου έχουν επίγνωση φυσικά της δυσκολίας να επαναληφθεί ένα τέτοιο ποσοστό, ο πήχης ωστόσο της αυτοδυναμίας, που αποτελεί και τον στόχο της ΝΔ, μπορεί να βρεθεί έως και 4 μονάδες χαμηλότερα. Και ο κ. Μητσοτάκης δηλώνει πεπεισμένος πως η ΝΔ μπορεί και πάλι να τον υπερβεί με όχημα την θετική πορεία της οικονομίας, την συνέπεια στην υλοποίηση του  προγράμματος του 2023, αλλά και φθάνοντας ως τις κάλπες πατώντας μεταρρυθμιστικό “γκάζι” και όχι “φρένο”. 

• Ποια είναι όμως τα υπέρ και τα κατά σε αυτή την προσπάθεια, αλλά και ποιες οι διαφορές σε σχέση με την περίοδο προ των εκλογών του 2023; 

Στα υπέρ το γεγονός ότι η ΝΔ, έστω και ευρισκόμενη σε κατάσταση πολύμηνης δημοσκοπικής στασιμότητας κοντά στα ποσοστά των ευρωεκλογών 2024, εξακολουθεί να διατηρεί καθαρό προβάδισμα από το δεύτερο κόμμα, το ΠΑΣΟΚ. Και είναι, όπως συχνά επισημαίνουν συνεργάτες του πρωθυπουργού, η κυβέρνηση δεύτερης τετραετίας με την μεγαλύτερη διαφορά που μπορεί να θυμηθεί κανείς δημοσκοπικά. Πρόκειται για αδιαμφισβήτητο πλεονέκτημα, που ενισχύεται ακόμη περισσότερο από την αίσθηση απουσίας εναλλακτικής λύσης διακυβέρνησης που δημιουργεί ο κατακερματισμός στο χώρο της κεντροαριστερής αντιπολίτευσης. Εκεί πάντως η επικείμενη επανεμφάνιση του Αλέξη Τσίπρα σε κεντρικό πολιτικό ρόλο είναι βέβαιο ότι ταράζει τα νερά και δημιουργεί ερωτηματικά για το ποιος θα φανεί στην πορεία προς τις εκλογές πως θα είναι ο βασικός αντίπαλος του Κυριάκου Μητσοτάκη και της ΝΔ. 

Στα δυνητικά πλεονεκτήματα του κυβερνώντος κόμματος εντάσσεται και το ισχυρό δίλημμα περί πολιτικής σταθερότητας ως απαραίτητης προϋπόθεσης για να συνεχιστούν πολιτικές οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής. Αλλά και ως συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας σε σχέση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες που βιώνουν πολιτικές λιτότητας, καθώς και σε μια συγκυρία με  πολλαπλές αβεβαιότητες στο διεθνές περιβάλλον. 

Σε κάθε περίπτωση μία τόνωση της εικόνας της κυβέρνησης θα επιχειρηθεί μέσα και από έναν ανασχηματισμό που όλοι προεξοφλούν ότι θα γίνει με το βλέμμα στις εκλογές, με τις εκτιμήσεις μάλιστα να τον τοποθετούν στις αρχές του νέου έτους.

Οι δυσκολίες και τα μειονεκτήματα για το κυβερνών κόμμα σε σχέση με την περίοδο προ των εκλογών του 2023, είναι όμως εξίσου εμφανή.

Τότε η ΝΔ ολοκλήρωνε την πρώτη τετραετία,   ενώ τώρα βρίσκεται στην δεύτερη και ανεξαρτήτως δικών της πεπραγμένων, αλλά  και των λαθών που και η ίδια η ηγεσία της έχει αναγνωρίσει, αντιμετωπίζει και την κόπωση του εκλογικού σώματος, όπως συμβαίνει με την δεύτερη θητεία κάθε κυβέρνησης.

Την πρώτη τετραετία της ΝΔ οι πολίτες, με νωπή την εμπειρία από την συνδεδεμένη μόνο με περικοπές και φόρους περιπέτεια των μνημονίων,  αξιολόγησαν θετικά το γεγονός ότι άρχισαν να βλέπουν ξανά εισοδηματικές αυξήσεις, μειώσεις φόρων, αλλά και σημαντική στήριξη απέναντι στις μετά το 2019 κρίσεις, με την μορφή μίας επιδοματικής πολιτικής που διευκολύνθηκε από την, ελέω πανδημίας, δημοσιονομική χαλάρωση σε επίπεδο ΕΕ.

Η χαλάρωση αυτή έχει πάψει πλέον να υφίσταται, οι δημοσιονομικοί κανόνες έχουν επανέλθει, ενώ και το μέτρο σύγκρισης για τους πολίτες δεν βρίσκεται πλέον στο ναδίρ της περιόδου των μνημονίων, αλλά στους αργούς ρυθμούς σύγκλισης με την Ευρώπη, όπως αυτοί αποτυπώνονται στην συνεχιζόμενη υστέρηση σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ σε επίπεδο μισθών και διαθέσιμου εισοδήματος.

Η σημαντικότερη όμως διαφορά που λειτουργεί σήμερα επιβαρυντικά για την κυβέρνηση είναι ότι τα ελληνικά νοικοκυριά το 2023 δεν είχαν εξουθενωθεί από μία επίμονη και πολύπλευρη ακρίβεια, την οποία βιώνουν σήμερα παντού. Από το σούπερ μάρκετ και τις υπηρεσίες μέχρι την ενέργεια και τα ενοίκια.

• Οι δημοσκοπήσεις πριν τις εκλογές του 2023  δεν έδειχναν θέματα διαφθοράς ως αδύναμα σημεία στην εικόνα της κυβέρνησης, όπως συμβαίνει σήμερα  στον απόηχο του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στο πλαίσιο του χθεσινού συνεδρίου  «Athens Policy Dialogues», στα ζητήματα που αφορούν στο “ύφος και το ήθος της εξουσίας”,  διαμηνύοντας  ότι “όσο πιο πολύ καιρό είσαι στην εξουσία τόσο πιο χαμηλό πρέπει να είναι το βλέμμα και τόσο πιο πολύ απαιτείται να καταλαβαίνουμε, όχι να δείχνουμε, να καταλαβαίνουμε πραγματικά τα προβλήματα των πολιτών και να μην πανηγυρίζουμε υπερβολικά για επιτυχίες, όταν ξέρουμε ότι υπάρχουν πολλοί συμπολίτες μας ακόμα που τα βγάζουν δύσκολα πέρα, στους οποίους πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας”.

Ακόμη και η τρέχουσα κρίση στον αγροτικό τομέα είναι σαφές πως είναι σοβαρότερη από εκείνη προ διετίας και προφανώς απειλεί να βαθύνει το πολιτικό πρόβλημα που ούτως ή άλλως αντιμετωπίζει η κυβέρνηση στην περιφέρεια όπου παρατηρούνται έως σήμερα και οι μεγαλύτερες δημοσκοπικές διαρροές για τη ΝΔ. Κυρίως προς τα δεξιά όπου μάλιστα υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να βρει απέναντί της στις επόμενες εκλογές και ένα κόμμα υπό τον πρώην πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά.