Δικαιώματα ασθενών… α λα καρτ: Συνάντηση μεταξύ ψυχιάτρων και υπουργείου Υγείας στη σκιά ποινικών διώξεων

Αντιπροσωπεία της ΕΙΝΑΠ και της ΟΕΝΓΕ συναντήθηκε την Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2025 με τον υφυπουργό για Θέματα Ψυχικής Υγείας, Δ. Βαρτζόπουλο, με αφορμή την πρωτοφανή ποινική στοχοποίηση ψυχιάτρων. Οι διώξεις ξεκίνησαν έπειτα από μηνυτήρια αναφορά συνδικαλιστικού σωματείου αστυνομικών, το οποίο απέδωσε ευθύνες στους εφημερεύοντες για την έλλειψη διαθέσιμων κλινών στα επείγοντα των ψυχιατρικών τμημάτων.

Η αντιπροσωπεία ζήτησε την άμεση απόσυρση της εγκυκλίου του υφυπουργού για τη μεταφορά ασθενών προς ακούσια εξέταση, καθώς αποτελεί το βασικό επιχείρημα της μηνυτήριας αναφοράς. Ωστόσο, ο υφυπουργός αρνήθηκε να την αποσύρει, αρνήθηκε επίσης να συνεργαστεί με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για την έκδοση ουσιαστικής συμπληρωματικής οδηγίας που θα άρει τις συγκρούσεις και θα προστατεύει το προσωπικό στα ψυχιατρικά επείγοντα.

Κενό πρωτοκόλλου και ασάφειες στις εφημερίες

Καμία δέσμευση δεν δόθηκε για τον τρόπο οργάνωσης των εφημεριών στα ψυχιατρικά τμήματα, κυρίως στην περίπτωση που δεν υπάρχουν διαθέσιμες κλίνες. Η μόνη «οδηγία» που μεταφέρθηκε ήταν ότι η αστυνομία θα αποδεσμεύεται άμεσα, αφήνοντας τη συνολική ευθύνη στη νοσηλευτική μονάδα, χωρίς, ωστόσο, να αποσαφηνίζεται σε ποιον θα απευθύνονται οι ψυχίατροι και πώς θα γίνεται η διαχείριση.

Ο υφυπουργός δεσμεύτηκε μόνο για τη μέριμνα, ώστε οι ψυχιατρικές κλινικές ενηλίκων των γενικών νοσοκομείων να εφημερεύουν εντός της γενικής εφημερίας του νοσοκομείου.

Διάλογος-εμπαιγμός, σύμφωνα με τις Ενώσεις Γιατρών

Η ΕΙΝΑΠ και η ΟΕΝΓΕ χαρακτήρισαν τη συνάντηση «εμπαιγμό», καθώς –όπως υποστηρίζουν– το υπουργείο Υγείας δεν ανέλαβε καμία ευθύνη για την όξυνση της κατάστασης, παρά τις επαναλαμβανόμενες προειδοποιήσεις των εργαζομένων. Υπενθυμίζουν ότι είχαν ήδη σημειωθεί συλλήψεις δύο ψυχιάτρων το καλοκαίρι, ενώ συνεχίζονται προκαταρκτικές εξετάσεις εις βάρος γιατρών για παράβαση καθήκοντος.

Η έντονη κριτική κορυφώθηκε όταν οι εκπρόσωποι του υπουργείου, προβάλλοντας ως προτεραιότητα την «αποδέσμευση της αστυνομίας», υποστήριξαν ότι έτσι προστατεύονται τα δικαιώματα των ασθενών. Την ίδια στιγμή, παραδέχονταν ότι η λύση στο πρόβλημα των ελλιπών κλινών θα μπορούσε να δοθεί… με περισσότερα ράντζα.

Ασθενείς σε διαδρόμους – Η συζήτηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα

Σύμφωνα με τις Ενώσεις Γιατρών, η στάση αυτή υπονομεύει την έννοια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων: υποστελέχωση, ράντζα, ασθενείς στοιβαγμένοι σε διαδρόμους χωρίς ιδιωτικότητα και χωρίς πλήρεις εργαστηριακούς ελέγχους όλο το 24ωρο.

Παράλληλα, η εγκύκλιος του υφυπουργού αλλά και η νέα διάταξη για το «ψυχιατρικό ΕΚΑΒ» αντιμετωπίζουν τη μεταφορά ασθενών ως απλή διεκπεραιωτική διαδικασία, αγνοώντας τις ιδιαίτερες ανάγκες ανθρώπων με ψυχικές διαταραχές. Όπως υπενθυμίζουν οι ψυχίατροι, η ακούσια εξέταση απαιτεί χρόνο, εξειδίκευση, συνεργασία πολλών ειδικοτήτων και ένα πλήρως ανεπτυγμένο δημόσιο δίκτυο ψυχικής υγείας. «Ο ασθενής δεν είναι βαλίτσα», σημειώνουν χαρακτηριστικά, ενώ θεωρούν εντελώς ακατάλληλο να κρίνει την ασφάλεια του ασθενούς ο συνοδός αστυνομικός.

Τα αιτήματα των Ενώσεων

Οι εκπρόσωποι των γιατρών θέτουν ξεκάθαρα αιτήματα:

·         Άμεση παύση όλων των ποινικών διώξεων σε βάρος ψυχιάτρων.

·         Έκδοση συμπληρωματικής εγκυκλίου που θα ορίζει ότι, όταν δεν υπάρχει διαθέσιμη κλίνη, η ευθύνη διαχείρισης ανήκει στη νοσηλευτική μονάδα μέσω της θεσμοθετημένης ιεραρχικής δομής – και όχι στον εφημερεύοντα ψυχίατρο.

·         Ενίσχυση στελέχωσης και λειτουργίας των δημόσιων δομών ψυχικής υγείας, με επένδυση στην πρόληψη και στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα.

Στο τέλος της συνάντησης υπήρξε μόνο μια δέσμευση: εξίσωση του επιδόματος αγόνου για ψυχιάτρους και παιδοψυχιάτρους, καθώς και η συμμετοχή τους σε όλα τα επιστημονικά και διοικητικά όργανα των νοσοκομείων (διοικητικό συμβούλιο, επιστημονικό συμβούλιο).

«Κανένας ψυχίατρος μόνος» – Η συνέχεια των κινητοποιήσεων

Οι Ενώσεις Γιατρών δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν δυναμικά, υπογραμμίζοντας πως κανένας ψυχίατρος δεν θα μείνει μόνος του απέναντι στις νέες πιέσεις. «Είμαστε όλοι μαζί», καταλήγει η ανακοίνωση, δίνοντας τον τόνο για τις επόμενες διεκδικήσεις στον ευαίσθητο χώρο της ψυχικής υγείας.