Εποχική γρίπη: Γιατί ο εμβολιασμός παραμένει ασπίδα υγείας – Τι πρέπει να γνωρίζουμε φέτος

Η εποχική γρίπη επιστρέφει και μαζί της η ανάγκη για έγκαιρη θωράκιση, όπως επισημαίνει στο άρθρο που ακολουθεί η Δρ. Μάτα Τσικρικά, Πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας.

Επιμέλεια άρθρου: Ρούλα Σκουρογιάννη

Καθώς ο χειμώνας πλησιάζει, η συζήτηση γύρω από τον εμβολιασμό της εποχικής γρίπης αναζωπυρώνεται. Η ιατρική κοινότητα υπογραμμίζει κάθε χρόνο τη σημασία του εμβολίου, που συμβάλλει στον περιορισμό της διασποράς και στη μείωση των σοβαρών επιπλοκών που μπορεί να προκαλέσει ο ιός. Φέτος, το ενδιαφέρον στρέφεται και σε ένα νέο υποστέλεχος του Α(H3N2), το «Κ», το οποίο παρακολουθείται στενά από τους ειδικούς.

Τι γνωρίζουμε για το υποστέλεχος Κ

Το στέλεχος Κ δεν αποτελεί νέο ιό, αλλά μια παραλλαγή μέσα στο γνωστό φάσμα των στελεχών γρίπης. Οι ειδικοί εξετάζουν αν εμφανίζει αυξημένη μεταδοτικότητα ή διαφοροποιημένη αλληλεπίδραση με το ανοσοποιητικό σύστημα. Η επιτήρησή του αποτελεί μέρος της καθιερωμένης διεθνούς επιδημιολογικής παρακολούθησης και δεν συνιστά λόγο ανησυχίας για τον γενικό πληθυσμό.

Γιατί το εμβόλιο γίνεται κάθε χρόνο

Ο ετήσιος εμβολιασμός είναι απαραίτητος, καθώς η προστασία που προσφέρει έχει συγκεκριμένη διάρκεια. Το εμβόλιο κάθε νέας χρονιάς κατασκευάζεται σύμφωνα με τα κυκλοφορούντα στελέχη της προηγούμενης, όπως ορίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Στην Ελλάδα, η εποχική γρίπη εμφανίζεται από τα τέλη Νοεμβρίου έως τις αρχές Απριλίου, με κορύφωση Ιανουάριο–Φεβρουάριο. Μετά τον εμβολιασμό, απαιτούνται περίπου 10–14 ημέρες για την ανάπτυξη επαρκών αντισωμάτων, ενώ η μέγιστη προστασία επιτυγχάνεται σε 2–4 εβδομάδες.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο από σοβαρές επιπλοκές

Η εποχική γρίπη μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές σε ηλικιωμένους, άτομα με χρόνια νοσήματα, εγκύους και μικρά παιδιά. Οι συγκεκριμένοι πληθυσμοί κινδυνεύουν περισσότερο από καρδιαγγειακές, νευρολογικές και αναπνευστικές επιπλοκές που μπορεί να οδηγήσουν σε νοσηλεία.

Ο εμβολιασμός των ευάλωτων ομάδων αποτελεί προτεραιότητα, καθώς μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης και σώζει ζωές.

Ασφάλεια του εμβολίου και ανεπιθύμητες ενέργειες

Το εμβόλιο της γρίπης είναι μια απλή, ασφαλής και αποδεδειγμένα αποτελεσματική πράξη πρόληψης. Οι συχνότερες ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν ευαισθησία ή οίδημα στο σημείο έγχυσης, πυρέτιο, κεφαλαλγία και μυαλγίες, που υποχωρούν σε μία έως δύο ημέρες.

Ποιοι πρέπει να εμβολιάζονται – Οι ομάδες προτεραιότητας

Ηλικίες & κατηγορίες πληθυσμού που συνιστάται να εμβολιαστούν:

·         Άτομα από 60 ετών και άνω

·         Ενήλικες με:

o    χρόνια νοσήματα αναπνευστικού (άσθμα, ΧΑΠ)

o    καρδιοπάθειες, σακχαρώδη διαβήτη, άλλα μεταβολικά νοσήματα

o    ανοσοκαταστολή

o    μεταμοσχεύσεις οργάνων/μυελού

o    αιμοσφαιρινοπάθειες

o    χρόνια νεφρική ή ηπατική νόσο

o    νευρολογικά ή νευρομυϊκά νοσήματα

o    σύνδρομο Down

·         Έγκυοι, λεχωΐδες, θηλάζουσες

·         Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία (BMI >40 kg/m²)

·         Άτομα σε στενή επαφή με βρέφη μικρότερα των 6 μηνών ή άτομα με υποκείμενα νοσήματα

·         Κλειστοί πληθυσμοί

·         Εργαζόμενοι σε υγειονομικούς χώρους

·         Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, σφαγείς, όσοι έρχονται σε επαφή με πτηνά ή χοίρους

·         Άστεγοι

Ο εμβολιασμός ως πράξη δημόσιας υγείας

Σε μια εποχή πολλαπλών υγειονομικών προκλήσεων, ο εμβολιασμός κατά της γρίπης αποτελεί πράξη ευθύνης και αλληλεγγύης. Με το να εμβολιαζόμαστε, προστατεύουμε τον εαυτό μας, τους γύρω μας και ενισχύουμε τη συλλογική υγειονομική θωράκιση της κοινωνίας. 

Δρ. Μάτα Τσικρικά,
Πρόεδρος Ομάδας Προαγωγής Υγείας και Διακοπής Καπνίσματος
Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας
Secretary of UEMS Pneumology Section
Πρόεδρος Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας