“Ο Witkoff χρειάζεται ψυχίατρο”: Οργισμένοι οι Ευρωπαίοι με Τραμπ για τα “παγωμένα” ρωσικά περιουσιακά κεφάλαια

Ο Ντόναλντ Τραμπ έριξε «βόμβα» αναφέρει το Politico σε μία από τις πιο ευαίσθητες διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στην Ευρώπη, απειλώντας να εκτροχιάσει τις προσπάθειες χρηματοδότησης της Ουκρανίας με σκοπό να συνεχίσει τη μάχη κατά της Ρωσίας. Εδώ και μήνες, αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσπαθούν — χωρίς επιτυχία — να βρουν τρόπο αξιοποίησης περίπου 140 δισ. ευρώ σε δεσμευμένα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία, τα οποία βρίσκονται κυρίως στο Βέλγιο, για να ενισχύσουν τον ουκρανικό αγώνα. Τα χρήματα αυτά είναι ζωτικής σημασίας, καθώς η Ουκρανία κινδυνεύει να ξεμείνει από χρηματοδότηση στις αρχές του επόμενου έτους.

Οι διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες βρίσκονται σε εξαιρετικά λεπτό σημείο, όπως ανέφεραν διπλωμάτες, καθώς κορυφαίοι αξιωματούχοι προσπαθούν να καταλήξουν σε νομικό κείμενο που θα επιτρέψει τη χρήση των παγωμένων κεφαλαίων για τη χορήγηση δανείου στην ουκρανική κυβέρνηση.

Ωστόσο, το νέο αμερικανικό σχέδιο, που περιλαμβάνει 28 σημεία, προτείνει μια ανταγωνιστική ιδέα: τα ίδια κεφάλαια να χρησιμοποιηθούν για αμερικανικής καθοδήγησης έργα ανοικοδόμησης μετά τη συμφωνία εκεχειρίας. Σύμφωνα με το έγγραφο, οι ΗΠΑ θα λαμβάνουν το “50% των κερδών” από αυτή τη δραστηριότητα.

Ανησυχία και αντιδράσεις στην Ευρώπη

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, προειδοποίησε πως το νέο σχέδιο Τραμπ φέρνει τη χώρα του μπροστά σε μία από τις δυσκολότερες στιγμές της ιστορίας της: ένα πιθανό δίλημμα ανάμεσα στην απώλεια της “αξιοπρέπειας” ή ενός “βασικού εταίρου”.

Πολλοί διπλωμάτες και αξιωματούχοι της ΕΕ εκφράζουν φόβους ότι οι προτάσεις του απεσταλμένου του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, θα καταστρέψουν τις πιθανότητες επίτευξης συμφωνίας για το ευρωπαϊκό δάνειο. Οι ευρωπαίοι ηγέτες ευελπιστούσαν να οριστικοποιήσουν τη λεγόμενη “συμφωνία δανείου αποζημιώσεων” στη σημαντική σύνοδο κορυφής του επόμενου μήνα.

Πρώην γάλλος αξιωματούχος χαρακτήρισε την πρόταση Γουίτκοφ “φυσικά σκανδαλώδη”, ενώ άλλος ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ σχολίασε πως ό,τι κι αν επιθυμεί ο Τραμπ, δεν έχει καμία εξουσία να αποδεσμεύσει τα κεφάλαια που βρίσκονται στην Ευρώπη. Κορυφαίος ευρωπαίος πολιτικός δήλωσε μάλιστα πως “ο Γουίτκοφ χρειάζεται ψυχίατρο”.

Το ζήτημα της αξιοποίησης των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων είναι από τα πιο περίπλοκα για τους συμμάχους της Ουκρανίας, λόγω νομικών, πολιτικών και οικονομικών συνεπειών. Το μεγαλύτερο μέρος των περιουσιακών αυτών στοιχείων βρίσκεται στη δομή Euroclear στο Βέλγιο, εκθέτοντας δυσανάλογα το Βέλγιο σε πιθανούς κινδύνους αντιποίνων από τη Ρωσία.

Ανησυχίες Βελγίου και νέα αμερικανική πρόταση

Η πρόταση της ΕΕ προβλέπει τη χρήση των κεφαλαίων αυτών ως εγγύηση για δάνειο προς την Ουκρανία, το οποίο θα αποπληρωθεί μόνο εάν η Ρωσία δεχτεί να καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις μετά από ειρηνευτική συμφωνία.

Το Βέλγιο, ωστόσο, εμφανίζεται επιφυλακτικό στη στήριξη του σχεδίου λόγω φόβων ότι μπορεί να βρεθεί οικονομικά εκτεθειμένο αν η Ρωσία προσπαθήσει να ανακτήσει τα χρήματα. Αυτή η στάση έχει δημιουργήσει εντάσεις με άλλα κράτη-μέλη που πιέζουν για ταχύτερη στήριξη προς την Ουκρανία.

Την Παρασκευή, διπλωμάτες και αξιωματούχοι της ΕΕ εξέφρασαν ανησυχία ότι το νέο σχέδιο Τραμπ θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο την προσπάθεια πειθούς προς το Βέλγιο. Κρατικός αξιωματούχος κράτους-μέλους ανέφερε ότι το αμερικανικό σχέδιο αποτελεί επιχείρημα κατά της προώθησης του ευρωπαϊκού δανείου, καθώς η ΕΕ θα βρεθεί υπό πίεση από τον Τραμπ να αποδεσμεύσει τα κεφάλαια μετά τον πόλεμο, αφήνοντας τους ευρωπαίους φορολογούμενους εκτεθειμένους έναντι της Ρωσίας.

Διπλωμάτης σχολίασε ότι η ιδέα οι ΗΠΑ να επωφεληθούν από ευρωπαϊκά δεσμευμένα κεφάλαια είναι χαρακτηριστική στάση Τραμπ.

Το αμερικανικό σχέδιο και οι ευρωπαϊκές αντιδράσεις

Οι λεπτομέρειες του αμερικανικού σχεδίου παραμένουν ασαφείς. Ωστόσο, σύμφωνα με το πλήρες κείμενο των 28 σημείων, η κυβέρνηση Τραμπ σκοπεύει να αξιοποιήσει τα παγωμένα κεφάλαια: $100 δισ. θα επενδυθούν σε αμερικανικής καθοδήγησης έργα ανοικοδόμησης και επενδύσεων στην Ουκρανία, με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν το 50% των κερδών. Η Ευρώπη θα προσθέσει άλλα $100 δισ., αυξάνοντας έτσι τη συνολική επένδυση για την ανάκαμψη της Ουκρανίας. Τα παγωμένα ευρωπαϊκά ρωσικά κεφάλαια θα αποδεσμευτούν.

Τα υπόλοιπα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα επενδυθούν σε ξεχωριστό αμερικανο-ρωσικό επενδυτικό φορέα για κοινά έργα που ενισχύουν τη διεθνή σταθερότητα και τα αμοιβαία οικονομικά συμφέροντα.

Το σχέδιο αυτό έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αυτή την εβδομάδα πως ο Τραμπ ετοιμάζεται να πιέσει την Ουκρανία να δεχτεί μια άνιση ειρηνευτική συμφωνία προς όφελος του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Συντονισμός Ευρωπαίων ηγετών με Ζελένσκι

Ο Ζελένσκι είχε τηλεφωνικές συνομιλίες με τους ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου την Παρασκευή για τον συντονισμό των επόμενων κινήσεων.

Οι Ευρωπαίοι διαβεβαίωσαν τον Ζελένσκι ότι παραμένουν δεσμευμένοι σε μια “δίκαιη” ειρήνη. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση μετά την επικοινωνία τους, συμφώνησαν ότι κάθε συμφωνία που αφορά ευρωπαϊκά κράτη, την ΕΕ ή το ΝΑΤΟ απαιτεί έγκριση των Ευρωπαίων εταίρων ή συναίνεση μεταξύ των συμμάχων.