“Νιώθεις δύσπνοια; Λαχανιάζεις; Σκέψου τη ΧΑΠ” – Η ΕΠΕ αναδεικνύει την ανάγκη για πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και οργανωμένη φροντίδα

Με κεντρικό μήνυμα «Νιώθεις δύσπνοια; Λαχανιάζεις; Σκέψου τη ΧΑΠ», η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ) παρουσίασε -με αφορμή τη σημερινή (19 Νοεμβρίου) Παγκόσμια Ημέρα ΧΑΠ 2025- τις φετινές δράσεις και τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα για τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, θέτοντας στο επίκεντρο των παρεμβάσεών της την έγκαιρη διάγνωση, τον εμβολιασμό και τα νέα μοντέλα κοινοτικής αποκατάστασης.

Ρούλα Σκουρογιάννη

Π. Μπακάκος: Η ΧΑΠ παραμένει τρίτη αιτία θανάτου – Καθυστερεί η διάγνωση

Ο Καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ και Γενικός Γραμματέας της ΕΠΕ Πέτρος Μπακάκος ανέδειξε το μέγεθος του προβλήματος, υπογραμμίζοντας ότι η ΧΑΠ αφορά περισσότερους από 340 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και εξακολουθεί να αποτελεί την τρίτη αιτία θανάτου διεθνώς.

Όπως σημείωσε, παρά τη σημαντική βελτίωση στη θεραπευτική φαρέτρα, η νόσος συνεχίζει να υποδιαγιγνώσκεται, με πολλούς ασθενείς να φτάνουν σε ειδικό όταν η ΧΑΠ έχει ήδη εξελιχθεί.
Η ΕΠΕ τονίζει ότι η λειτουργική εξέταση αναπνοής (σπιρομέτρηση) πρέπει:

·         να ενσωματώνεται στην πρωτοβάθμια φροντίδα,

·         να προτείνεται σε κάθε άτομο άνω των 40 ετών με ιστορικό καπνίσματος ή χρόνια συμπτώματα.

Η έγκαιρη διάγνωση, σύμφωνα με τον καθηγητή, αποτελεί το «κρίσιμο πρώτο βήμα» για να μειωθούν οι παροξύνσεις και η επιβάρυνση στο σύστημα υγείας.

Πιλοτικά προγράμματα πνευμονικής αποκατάστασης: Ένα νέο μοντέλο φροντίδας στην κοινότητα

Σημαντικό μέρος της παρουσίασης αφιερώθηκε στα πιλοτικά προγράμματα πνευμονικής αποκατάστασης της ΕΠΕ που λειτουργούν στους Δήμους Περιστερίου και Θεσσαλονίκης.
Τα προγράμματα αυτά αποτελούν νέα πρόταση πολιτικής για το πώς η εξειδικευμένη αναπνευστική φροντίδα μπορεί να «μεταφερθεί» εκτός νοσοκομείου, μέσα στην κοινότητα.

Το πρόγραμμα στο Περιστέρι

Ξεκίνησε πιλοτικά με:

·         δημοτικό γυμναστήριο εξοπλισμένο για ασθενείς με αναπνευστικά προβλήματα,

·         εξειδικευμένες γυμνάστριες υπό εργοφυσιολογική επίβλεψη,

·         παρουσία φυσικοθεραπευτή, ψυχολόγου και πνευμονολόγου σε κάθε συνεδρία,

·         παράλληλη διατροφική υποστήριξη σε συνεργασία με τοπικό νοσοκομείο.

Τα αποτελέσματα έδειξαν εντυπωσιακή βελτίωση σε αντοχή, συμπτώματα και ψυχολογικό φορτίο των συμμετεχόντων.

Το πρόγραμμα στη Θεσσαλονίκη

Με παραπομπές από τον θεράποντα ιατρό και πλήρη κλινική αξιολόγηση στο ΓΝΘ «Γ. Παπανικολάου», το πρόγραμμα εφαρμόστηκε σε δύο δημοτικά γυμναστήρια και διήρκεσε έξι μήνες, με συνεδρίες δύο φορές την εβδομάδα.

Μετρήσεις πριν και μετά έδειξαν:

·         σημαντική μείωση δύσπνοιας,

·         βελτίωση μυϊκής αντοχής,

·         αναβάθμιση της ποιότητας ζωής,

·         μεγαλύτερη αυτονομία σε καθημερινές δραστηριότητες.

Η ΕΠΕ υπογραμμίζει ότι το μοντέλο αυτό μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για επέκταση στο ΕΣΥ, καλύπτοντας ένα μεγάλο κενό στη χρόνια φροντίδα των αναπνευστικών νοσημάτων.

Π. Κατσαούνου: Ανάγκη προστασίας από λοιμώξεις: 18% θνητότητα από γρίπη ή RSV σε νοσηλευόμενους με ΧΑΠ

Με ιδιαίτερη έμφαση παρουσιάστηκαν τα νέα στοιχεία για τις αναπνευστικές λοιμώξεις.
Η Καθηγήτρια Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ Παρασκευή Κατσαούνου παρουσίασε δεδομένα σύμφωνα με τα οποία ασθενείς με ΧΑΠ που νοσηλεύθηκαν λόγω γρίπης ή RSV εμφάνισαν θνητότητα 18%, ένα εύρημα που καταδεικνύει την ιδιαίτερη ευαλωτότητα του πληθυσμού.

Η Κατσαούνου τόνισε ότι ο συστηματικός εμβολιασμός, ανεξαρτήτως ηλικίας, είναι απαραίτητος για κάθε άτομο με ΧΑΠ. Οι συστάσεις περιλαμβάνουν εμβολιασμό για:

·         πνευμονιόκοκκο,

·         γρίπη,

·         RSV,

·         COVID-19,

·         κοκκύτη (κάθε 10 έτη),

·         καθώς και εφάπαξ για έρπητα ζωστήρα.

«Ο εμβολιασμός αποτελεί θεμέλιο λίθο στην προστασία των ασθενών και στη μείωση των σοβαρών παροξύνσεων», υπογράμμισε.

Μια ολιστική προσέγγιση για το μέλλον της ΧΑΠ

Η ΕΠΕ διαμορφώνει ένα συνεκτικό πλαίσιο πολιτικών και δράσεων για τη ΧΑΠ, με προτεραιότητες:

·         την προώθηση της έγκαιρης διάγνωσης,

·         τη διεύρυνση των προγραμμάτων πνευμονικής αποκατάστασης,

·         την ενίσχυση του εμβολιασμού,

·         και τη δημιουργία ενιαίων πρωτοκόλλων για τη διαχείριση παροξύνσεων και τη διαδικασία εξιτηρίου.

Με βάση τα νέα δεδομένα και τις επιτυχημένες πιλοτικές εφαρμογές, η ΕΠΕ υπογραμμίζει ότι η ΧΑΠ μπορεί να αντιμετωπιστεί πιο αποτελεσματικά, με καλύτερα αποτελέσματα για τους ασθενείς και μικρότερη επιβάρυνση για το σύστημα υγείας.