“Ιθάκη”: Ολοκληρώνεται η προδημοσίευση-Πώς το δημοψήφισμα σφράγισε την αναδιάρθρωση του χρέους

Σε τροχιά κορύφωσης μπαίνει η προεκδοτική καμπάνια  της «Ιθάκης», το νέο βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα, που αναμένεται να κυκλοφορήσει στις 24 Νοεμβρίου. Η σταδιακή αποκάλυψη αποσπασμάτων ολοκληρώνεται και οι προωθητικές ενέργειες  εντείνονται έως την επίσημη κυκλοφορία του βιβλίου. Η νέα προδημοσίευση, που κυκλοφόρησε χθες, στρέφει το βλέμμα στη δραματική περίοδο πριν από το δημοψήφισμα του 2015.

Η αφήγηση, από το κεφάλαιο “Η Μέρκελ άφωνη”  μεταφέρει το ασφυκτικό περιβάλλον εκείνων των ημερών, με την Αθήνα να βρίσκεται υπό πρωτοφανή πίεση.

Το κεφάλαιο «Η Μέρκελ άφωνη»

Ο Αλέξης Τσίπρας  ξετυλίγει βήμα προς βήμα το πώς διαμορφώθηκαν οι συνθήκες που τον οδήγησαν τελικά στην εξαγγελία του δημοψηφίσματος, περιγράφοντας συγκρούσεις, επιφυλάξεις και κρίσιμες συνομιλίες με τους Ευρωπαίους ηγέτες.

Ιδιαίτερη θέση καταλαμβάνει ο ρόλος της Γαλλίας, την οποία παρουσιάζει ως την πιο σταθερή γέφυρα επικοινωνίας με τους θεσμούς. Ο πρώην πρωθυπουργός σημειώνει πως οι διαρκείς παρεμβάσεις του Φρανσουά Ολάντ και οι συντονισμένες κινήσεις του οικονομικού επιτελείου του Παρισιού  άνοιξαν δρόμο για νέα, πιο ρεαλιστική συζήτηση.

Όπως υπογραμμίζει, η ίδια η κίνηση για δημοψήφισμα επέφερε άμεση μεταβολή των συσχετισμών: «Και μόνο η αναγγελία του δημοψηφίσματος λειτούργησε ως καταλύτης για νέες καλύτερες συνθήκες στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης», αναφέρει, επιμένοντας ότι η απόφαση αυτή –παρά το πολιτικό κόστος και την αναταραχή που προκάλεσε– αναμόρφωσε το τοπίο πριν καν φτάσουν οι πολίτες στην κάλπη.

Η  ανησυχία

Η νέα προδημοσίευση ενισχύει το ήδη αυξανόμενο ενδιαφέρον γύρω από την «Ιθάκη επαναφέροντας στο δημόσιο διάλογο γεγονότα που εξακολουθούν να διχάζουν και να συζητούνται. Σε αυτή την αφήγηση, ο  πρώην πρωθυπουργός τοποθετεί το σκηνικό στη δεύτερη ημέρα της Συνόδου Κορυφής. Η  αφήγηση ξεκινά με τη στιγμή που –όπως περιγράφει ο ίδιος– η Γερμανίδα καγκελάριος εντόπισε αλλαγή στη συμπεριφορά του: «Σηκώθηκε από τη θέση της, έκανε τον κύκλο γύρω από το τραπέζι των συνεδριάσεων για να πλησιάσει στη θέση που καθόμουν και όταν έφτασε, έσκυψε και με ρώτησε: “Αλέξη, γιατί δε μιλάς;”»

Ο Αλέξης Τσίπρας σημειώνει ότι η Μέρκελ είχε αρχίσει να υποψιάζεται ότι είχε «κάτι άλλο στο μυαλό» του  και η  ανησυχία της κορυφώθηκε με συνεχόμενες ερωτήσεις: «Ωραία και τι θα κάνεις τώρα; Θα δεχτείς  τη πρόταση;», και αμέσως μετά: «Και πότε θα ξέρεις να μας απαντήσεις;» Ο τότε πρωθυπουργός δηλώνει πως απέφυγε να αποκαλύψει την πρόθεση για δημοψήφισμα, απαντώντας ότι θα την ενημερώσει μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου.  

Η ανακοίνωση

Το επίκεντρο της προδημοσίευσης βρίσκεται στην  επικοινωνία του Αλέξη  Τσίπρα με  Μέρκελ και Ολάντ, αμέσως μετά το Υπουργικό Συμβούλιο.  Οι δύο ηγέτες-  όπως περιγράφει- τον άκουγαν σιωπηλοί στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής. Τους  ενημέρωσε: «Συζητήσαμε τη δυσκολία να ψηφίσει η Βουλή την πρόταση των Θεσμών και αποφασίσαμε να ζητήσουμε από το Eurogroup μια σύντομη επέκταση μερικών ημερών για να αποφασίσει πρώτα ο ελληνικός λαός στις 5 Ιουλίου. Είναι κάτι που  σας είχα υπαινιχθεί στις πρόσφατες συζητήσεις μας στις Βρυξέλλες. Ο λαός είναι  κυρίαρχος να αποφασίσει και η απόφασή του ίσως μας δώσει τη δυνατότητα να προχωρήσουμε μπροστά…»

Η αντίδραση της Μέρκελ  περιγράφεται ως άμεση και χωρίς περιστροφές: «Τι θα πεις στον ελληνικό λαό, Αλέξη; Θα τους  προτείνεις να ψηφίσουν “ΝΑΙ”;», με τον πρώην πρωθυπουργό να απαντά: «Δεν έχω το δικαίωμα να ζητήσω από τον ελληνικό λαό να εγκρίνει μια πρόταση που τη θεωρώ αδιέξοδη και άδικη. Όποια κι αν είναι η απόφασή του λαού, πάντως, θα τη σεβαστώ».

Το απόσπασμα  κλείνει με τη φράση:«Η Μέρκελ έμεινε άφωνη.»

Το παρασκήνιο

 Με τις αποκαλύψεις να  επαναφέρουν καθοριστικές στιγμές του 2015, η «Ιθάκη» φαίνεται ήδη πως λειτουργεί όχι μόνο ως προσωπική κατάθεση, αλλά και ως νέα αφετηρία για τη δημόσια παρουσία του Αλέξη Τσίπρα.

Η  αφήγηση του μεταφέρεται και στο ευρύτερο ευρωπαϊκό παρασκήνιο, καθώς περιγράφει  επαφές  της ελληνικής πλευράς με τη γαλλική κυβέρνηση. Οι διαβουλεύσεις  αυτές-όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο του βιβλίου- οδήγησαν στη διαμόρφωση νέας πρότασης, βασισμένης στην επικαιροποιημένη πρόταση Γιούνκερ, με τέσσερις αλλαγές. 

Η πρόταση, όπως  σημειώνει ο Αλέξης Τσίπρας, “εμπεριείχε με σαφήνεια τη θέση μας για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας την επόμενη διετία, καθώς και τη δέσμευση για την αναδιάρθρωση του χρέους”.

Ο  πρώην πρωθυπουργός  σημειώνει ωστόσο ότι, παρότι η γαλλική πλευρά και «μια σειρά από χώρες» συντάχθηκαν με την ελληνική πρόταση, η συζήτηση «αναβλήθηκε»-όπως δημόσια είχε δηλώσει και η Άνγκελα  Μέρκελ–  μέχρι τη διεξαγωγή του ελληνικού δημοψηφίσματος.