Πέντε ενεργειακά projects με ελληνική σφραγίδα αναβαθμίζουν τον ρόλο της χώρας στην Αν. Μεσόγειο

Πέντε νέα μεγάλα επιχειρηματικά σχέδια με ελληνικό αποτύπωμα και διασυνοριακή σημασία αναδιαμορφώνουν τον ενεργειακό χάρτη στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ενισχύοντας ταυτόχρονα τη θέση της Ελλάδας ως κομβικού διαμετακομιστικού κέντρου ενέργειας.

Τα projects αυτά «κλείδωσαν» μέσα από τις συμφωνίες που υπεγράφησαν στις 6 και 7 Νοεμβρίου, με τη συμμετοχή κυβερνητικών αξιωματούχων και στελεχών της αμερικανικής ενεργειακής αγοράς, στο πλαίσιο της Υπουργικής Συνάντησης της Συνεργασίας για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-TEC), προσδίδοντας νέα ώθηση στη στρατηγική αναβάθμισης της Ελλάδας σε πύλη ενεργειακού εφοδιασμού για την Ευρώπη.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, μιλώντας στο ΑΠΕ, ανέφερε ότι η 6η Σύνοδος της P-TEC άφησε συγκεκριμένο γεωπολιτικό αποτύπωμα, καθώς – όπως τόνισε – «δεν έμεινε στα λόγια», αλλά συνοδεύτηκε από δεσμευτικές συμφωνίες με άμεσο ενεργειακό αντίκρισμα.

Σύμφωνα με τον Υπουργό, η Αθήνα αξιοποίησε στο έπακρο:

• τη στρατηγική γεωγραφική θέση της χώρας,
• την υποστήριξη της Ε.Ε. και των ΗΠΑ στην προσπάθεια απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο,
• καθώς και την πολιτική σταθερότητα της Ελλάδας,

ώστε η χώρα να αναδειχθεί σε κύριο δίαυλο εισόδου LNG προς την ευρωπαϊκή αγορά, αλλά και σε ασφαλές σημείο εκκίνησης ενός νέου ενεργειακού διαδρόμου προς την κεντρική και βορειοανατολική Ευρώπη.

Ο κ. Παπασταύρου στάθηκε ιδιαίτερα στον ρόλο των ελληνικών ενεργειακών εταιρειών, οι οποίες – όπως είπε – στάθηκαν «με ισοτιμία» δίπλα σε διεθνείς κολοσσούς, υπογράφοντας μακροχρόνιες συμφωνίες με ορίζοντα δεκαετίας, επιβεβαιώνοντας ότι η Ελλάδα δεν είναι απλός «διάδρομος», αλλά ενεργός παίκτης στη νέα ενεργειακή αρχιτεκτονική της περιοχής.

1. Ο «κάθετος διάδρομος» φυσικού αερίου

Στο πλαίσιο της P-TEC, οι Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου από Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία υπέβαλαν κοινό αίτημα στους εθνικούς ρυθμιστές για την έγκριση των νέων δρομολογίων Route 2 και Route 3.

Τα νέα αυτά προϊόντα θα αξιοποιούν, αντίστοιχα, τον πλωτό σταθμό ΥΦΑ Αλεξανδρούπολης και τον ΤΑΡ, συμπληρώνοντας το ήδη εγκεκριμένο Route 1 από τη Ρεβυθούσα.

Με τη μείωση των ταριφών και τις αναγκαίες ενισχύσεις του δικτύου, θα επιτραπεί η διέλευση μεγαλύτερων ποσοτήτων φυσικού αερίου στην περιοχή, αντικαθιστώντας το ρωσικό αέριο που η ΕΕ έχει αποφασίσει να καταργήσει έως το 2027. Παράλληλα, ανοίγει η δυνατότητα εφοδιασμού της Ουκρανίας.

2. Μακροχρόνια συμφωνία LNG με τις ΗΠΑ

Η ATLANTIC – SEE LNG TRADE (κοινοπραξία AKTOR – ΔΕΠΑ Εμπορίας) υπέγραψε συμφωνία με την αμερικανική Venture Global για προμήθεια 0,5 – 1,5 εκατ. τόνων LNG ετησίως, για 20 χρόνια από το 2030. Πρόκειται για την πρώτη τέτοιου τύπου συμφωνία με αμερικανικό παραγωγό LNG.

Επιπλέον, υπογράφηκαν αντίστοιχα μνημόνια κατανόησης με τη Naftogaz της Ουκρανίας (έως 0,7 εκατ. τόνοι ετησίως) και τις ρουμανικές NOVA POWER & GAS και Transgaz (έως 1,4 εκατ. τόνοι ετησίως), ενισχύοντας τον ρόλο της Ελλάδας στη διανομή LNG στη ΝΑ Ευρώπη.

3. Ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου

Το έργο αφορά διασύνδεση ισχύος 3.000 MW και ανάπτυξη ΑΠΕ 9,5 GW στην Αίγυπτο.

Η επένδυση της Elica Interconnector (Όμιλος Κοπελούζου) βρίσκεται στη φάση χαρτογράφησης του θαλάσσιου πυθμένα, ενώ περισσότερες από 60 ελληνικές βιομηχανίες έχουν ήδη υπογράψει συμβάσεις προμήθειας. Ένα τρίτο της ενέργειας θα κατευθύνεται σε επαναεξαγωγή, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής.

4. Εφοδιασμός της Κύπρου με φυσικό αέριο από το Ισραήλ

Η Energean προτείνει νέο υποθαλάσσιο αγωγό που θα συνδέει την πλωτή μονάδα FPSO «Energean Power» στο Ισραήλ με την Κύπρο, τροφοδοτώντας την με αέριο από το κοίτασμα Katlan.

Την πρόταση υποστήριξε ο Υπουργός Ενέργειας και Υποδομών του Ισραήλ, Eli Cohen, επισημαίνοντας ότι η συνεργασία ενισχύει τη διεθνή θέση της χώρας και προσφέρει σταθερότητα και έσοδα.

5. Γεώτρηση στο «μπλοκ 2» στο Ιόνιο

Μετά τη συμφωνία εισόδου της ExxonMobil στην κοινοπραξία έρευνας μαζί με Energean και Helleniq Energy, η προοπτική γεώτρησης αξίας 100 εκατ. δολαρίων δυτικά της Κέρκυρας γίνεται πιο ρεαλιστική.

Αν τα νέα σεισμικά δεδομένα αποδειχθούν θετικά, θα ληφθεί απόφαση για παραγωγικές γεωτρήσεις και επενδύσεις που μπορεί να φτάσουν τα 5 δισ. δολάρια. Η ανακάλυψη εκμεταλλεύσιμων ποσοτήτων υδρογονανθράκων θα αποτελέσει κομβικό σημείο για την Ελλάδα και την ενεργειακή ανεξαρτησία της ΕΕ.

Στο τραπέζι παραμένει και η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ (Great Sea Interconnector), με στόχο την επικαιροποίηση των μελετών και την αναζήτηση νέων στρατηγικών επενδυτών.