Το σχέδιο ΗΠΑ για Γάζα: Οι τρεις ζώνες, τα ξένα στρατεύματα, τα σχέδια ανοικοδόμησης

Η Γάζα έχει χωριστεί από μια κίτρινη γραμμή, που χωρίζει τη Γάζα που ελέγχεται από τη Χαμάς στα δυτικά, από τη Γάζα που κατέχεται από το Ισραήλ στα ανατολικά. Στην αρχή, η γραμμή ήταν αόρατη. Αλλά αφού Ισραηλινοί στρατιώτες άνοιξαν επανειλημμένα πυρ εναντίον των κατοίκων της Γάζας που τη διέσχιζαν, το Ισραήλ άρχισε να δίνει στη γραμμή μια φυσική διάσταση με κίτρινους τσιμεντόλιθους.

Ένα νέο σχέδιο που στηρίζουν οι ΗΠΑ, με σκοπό να στεγάσει χιλιάδες Παλαιστίνιους στην ισραηλινή πλευρά της γραμμής θα μπορούσε να κάνει τον διαχωρισμό πιο εμφανή και, όπως φοβούνται ορισμένοι, πιο μόνιμο. Αμερικανοί αξιωματούχοι αποκαλούν τις νέες εξελίξεις Εναλλακτικές Ασφαλείς Κοινότητες.

Η πρωτοβουλία σχεδιάστηκε έτσι ώστε να δημιουργήσει κοινότητες ελεγμένων κατοίκων της Γάζας, που όμως θα τους διαχωρίσει από εκείνους στην πλευρά της κίτρινης γραμμής που ελέγχεται από τη Χαμάς, όπου ζει η μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων στη Γάζα, αναφέρει το Atlantic.

Ωστόσο, αυτά τα πρώτα σχέδια των ΗΠΑ για την ανοικοδόμηση με τη μορφή περιφραγμένων καταυλισμών για μικρές ομάδες Παλαιστινίων (ASC), εγκαταλείφθηκαν αυτή την εβδομάδα, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο που επικαλείται ο Guardian.

Η πράσινη, η κόκκινη και η κίτρινη ζώνη

Οι ΗΠΑ σχεδιάζουν τη μακροπρόθεσμη διαίρεση της Γάζας σε μια «πράσινη ζώνη» υπό ισραηλινό και διεθνή στρατιωτικό έλεγχο, όπου θα ξεκινήσει η ανοικοδόμηση, και σε μια «κόκκινη ζώνη» που θα μείνει ως έχει, δηλαδή σε ερείπια. Αρχικά, θα αναπτυχθούν ξένες δυνάμεις παράλληλα με Ισραηλινούς στρατιώτες στα ανατολικά της Γάζας, αφήνοντας την κατεστραμμένη λωρίδα να χωρίζεται με την τρέχουσα «κίτρινη γραμμή» που ελέγχεται από το Ισραήλ, σύμφωνα με έγγραφα στρατιωτικού σχεδιασμού των ΗΠΑ και πηγές που επικαλείται ο Guardian.

Όμως τα στρατιωτικά σχέδια των ΗΠΑ εγείρουν σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη δέσμευση της Ουάσινγκτον να μετατρέψει την εκεχειρία που ανακοινώθηκε τον περασμένο μήνα σε μια διαρκή πολιτική διευθέτηση με παλαιστινιακή κυριαρχία σε όλη τη Γάζα, την οποία υποσχέθηκε ο Ντόναλντ Τραμπ.

Τα σχέδια για το μέλλον της Γάζας μεταβάλλονται με ιλιγγιώδη ρυθμό, αντανακλώντας μια χαοτική, αυτοσχέδια προσέγγιση για την επίλυση μιας από τις πιο περίπλοκες και δυσεπίλυτες συγκρούσεις στον κόσμο αλλά και την παροχή βοήθειας, κυρίως σε τροφή και στέγη για 2 εκατομμύρια Παλαιστίνιους.

Τα πρώτα σχέδια των ΗΠΑ για τις «εναλλακτικές ασφαλείς κοινότητες» (ASC) εγκαταλείφθηκαν αυτή την εβδομάδα, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο που επικαλείται ο Guardian.

«Αυτή είναι η ιδέα που παρουσιάστηκε σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή», δήλωσε «Έχουν ήδη προχωρήσει πέρα από αυτό». Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις που έχουν επανειλημμένα εκφράσει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με το μοντέλο ASC δήλωσαν την Παρασκευή ότι δεν έχουν ακόμη ενημερωθεί για την αλλαγή των σχεδίων. Χωρίς ένα εφαρμόσιμο σχέδιο όμως, για μια διεθνή ειρηνευτική δύναμη, την αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων και την ανοικοδόμηση που επιδιώκουν ΗΠΑ και Ισραήλ, η Γάζα κινδυνεύει να βυθιστεί σε αδιέξοδο μετά από δύο χρόνια καταστροφικού πολέμου. Οι μεσολαβητές έχουν προειδοποιήσει για μια κατάσταση που «δεν είναι πόλεμος αλλά ούτε και ειρήνη» σε μια διαιρεμένη Γάζα, με τακτικές ισραηλινές επιθέσεις, μια εδραιωμένη κατοχή, καμία παλαιστινιακή αυτοδιοίκηση και περιορισμένη ανοικοδόμηση των παλαιστινιακών κατοικιών και κοινοτήτων.

Η δημιουργία μιας διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης (ISF) στηρίζει το «ειρηνευτικό σχέδιο» 20 σημείων του Τραμπ. Οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι στις αρχές της επόμενης εβδομάδας το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, θα εγκρίνει ένα σχέδιο, που θα δίνει στη διεθνή αυτή δύναμη, επίσημη εντολή. Μετά από αυτό, εκκρεμούν οι σαφείς λεπτομέρειες σχετικά με τις δεσμεύσεις των στρατευμάτων.

«Το πρώτο βήμα είναι να λάβουμε την έγκριση για το ψήφισμα», δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος. «Οι χώρες δεν πρόκειται να αναλάβουν σαφείς δεσμεύσεις μέχρι να δουν πραγματικά τη διατύπωση που έχει εγκριθεί».

Ο Τραμπ έχει αποκλείσει την αποστολή Αμερικανών στρατιωτών στην περιοχή προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για την απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων ή για τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης. «Οι ΗΠΑ ήταν πολύ σαφείς ότι θέλουν να θέσουν το όραμα και όχι να πληρώσουν γι’ αυτό», δήλωσε διπλωματική πηγή στον Guardian.

Τα στρατεύματα των ξένων δυνάμεων

Πριν από λίγες ημέρες, η περιφερειακή στρατιωτική διοίκηση Centcom των ΗΠΑ κατάρτισε σχέδια για να θέσει τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, ανάμεσά τους εκατοντάδες Βρετανοί, Γάλλοι και Γερμανοί στρατιώτες – στον πυρήνα της ISF, όπως αποκαλύπτουν έγγραφα που επικαλείται ο Guardian. Περιλαμβάνουν έως και 1.500 στρατιώτες πεζικού από τη Βρετανία, με εμπειρία σε εξουδετέρωση βομβών και στρατιωτικό ιατρικό προσωπικό, και έως και 1.000 Γάλλους στρατιώτες για την κάλυψη του οδικού καθαρισμού και της ασφάλειας. Οι ΗΠΑ ήθελαν επίσης στρατεύματα από τη Γερμανία, την Ολλανδία και τις σκανδιναβικές χώρες για να χειρίζονται τα νοσοκομεία, τον εφοδιασμό και τις πληροφορίες.

Μια πηγή χαρακτήρισε αυτά τα σχέδια ως «παραληρηματικά». Μετά από πολυετείς αποστολές στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, πολύ λίγοι Ευρωπαίοι ηγέτες θα ήταν πρόθυμοι να διακινδυνεύσουν τη ζωή των στρατιωτών τους στη Γάζα, αν και έχουν δεσμευτεί για υποστήριξη, αλλά άλλου είδους. Μόνο η Ιταλία έχει προσφέρει μια πιθανή συνεισφορά στρατευμάτων.

Τα έγγραφα χαρακτηρίστηκαν ως μη απόρρητα, υποδηλώνοντας ότι οι ΗΠΑ δεν θεωρούσαν τα στρατιωτικά σχέδια εξαιρετικά ευαίσθητα. Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι τα στοιχεία που παρουσιάζονται στα έγγραφα περιείχαν «πολλές ανακρίβειες» και η Ουάσινγκτον δεν περίμενε ότι τα ευρωπαϊκά στρατεύματα θα αποτελούσαν τον πυρήνα των ISF. Πρόσθεσε ωστόσο ότι ο σχεδιασμός για τη Γάζα προχωρά γρήγορα. «Είναι πολύ δυναμικός. Είναι πολύ ρευστός», παραδέχτηκε και τόνισε ότι «υπάρχουν μόνο λίγοι άνθρωποι που πραγματικά καταλαβαίνουν και έχουν το τιμόνι αυτού του πράγματος».

Η Ιορδανία αναφέρθηκε ως μία χώρα που ενδεχομένως να συνεισφέρει εκατοντάδων στρατεύματα πεζικού και έως 3.000 αστυνομικούς, παρόλο που ο βασιλιάς Αμπντουλάχ έχει αποκλείσει ρητά την αποστολή στρατευμάτων επειδή η χώρα του είναι «πολύ κοντά πολιτικά» στη Γάζα. Πάνω από τους μισούς Ιορδανούς είναι παλαιστινιακής καταγωγής και η συμφωνία για την αστυνόμευση της περιοχής σε συντονισμό με τις ισραηλινές δυνάμεις θα αποτελούσε μια εκρηκτικά αντιδημοφιλή απειλή για την εθνική ασφάλεια της χώρας. Από την Πέμπτη, ο αμερικανικός στρατός ανέμενε βασικές συνεισφορές από μια γενναιόδωρα ευρεία ομάδα που περιγράφεται ως «ΝΑΤΟ και εταίροι», η οποία περιλαμβάνει χώρες σε όλη την Ευρώπη, την Ασία και τη Μέση Ανατολή.

Οι εναλλακτικές

Μία εναλλακτική για τις ISF ορίζει ότι τα στρατεύματα θα υπηρετούν «μόνο στην πράσινη ζώνη». Οι ΗΠΑ προβλέπουν την ανάπτυξη «ξεκινώντας από μία μικρή κλίμακα» σε μια περιορισμένη περιοχή με μερικές εκατοντάδες στρατιώτες. Στη συνέχεια το σχέδιο ορίζει ότι θα υπάρξει σταδιακή επέκταση με μια πλήρη δύναμη 20.000 σε όλη την περιοχή. Η δύναμη αυτή δεν θα επιχειρεί στη δυτική πλευρά της «κίτρινης γραμμής», όπου η Χαμάς ανακτά τον έλεγχο.

Ένα άλλο έγγραφο ορίζει σχέδια για ξένους στρατιώτες που θα εποπτεύουν τα περάσματα κατά μήκος της γραμμής ελέγχου μετά την «ενσωμάτωση» τους με ισραηλινές δυνάμεις, μια αποστολή που είναι πιθανό να ανησυχήσει τα κράτη που θα παραχωρήσουν στρατεύματα. Το πλάνο αυτό προκαλεί ανησυχίες μήπως τα στρατεύματα των ISF βρεθούν σε διασταυρούμενα πυρά μεταξύ της Χαμάς και των ισραηλινών στρατιωτών καθώς τα σύνορα είναι συνήθως πιθανά σημεία ανάφλεξης. Φοβούνται επίσης ότι θα ανοίξει ο δρόμος για κατηγορίες ότι οι δυνάμεις υποστηρίζουν μια συνεχιζόμενη ισραηλινή κατοχή της Γάζας. Η επανένωση της Γάζας αποτελεί μέρος μιας διαδικασίας «προς τη σταθεροποίηση και τη διαρκή ειρήνη και τη μετάβαση στην πολιτική διακυβέρνηση», αναφέρει Αμερικανός αξιωματούχος. Ωστόσο είναι αδύνατο να οριστεί μία ημερομηνία για κάτι τέτοιο.

Το σχέδιο 20 σημείων του Τραμπ περιγράφει μια νέα παλαιστινιακή αστυνομική δύναμη ως «τη μακροπρόθεσμη λύση εσωτερικής ασφάλειας» για τη Γάζα, αλλά οι Αμερικανοί «σχεδιαστές» έχουν αναθέσει μόνο έναν περιορισμένο ρόλο. Το προσχέδιο προβλέπει αρχικά 200 νεοσύλλεκτους, οι οποίοι θα αυξηθούν σε διάστημα ενός έτους σε μια δύναμη 3.000 έως 4.000 αξιωματικών, που ισοδυναμεί με μόλις έναν στους πέντε της προγραμματισμένης ανάπτυξης ασφαλείας.

Η αναδόμηση

Οι ιθύνοντες του στρατού που σχεδιάζουν το μέλλον της περιοχής, βλέπουν επίσης την ανασυγκρότηση εντός της «πράσινης ζώνης» ως μέρος μιας ασαφούς πορείας για την επανένωση της Γάζας, πείθοντας τους Παλαιστίνιους πολίτες να μετακινηθούν πέρα ​​από τη γραμμή του ισραηλινού ελέγχου.

«Καθώς τα πράγματα θα προχωρούν και θα δημιουργούνται συνθήκες για να υπάρξει σημαντική πρόοδος σε επίπεδο ανασυγκρότηση, οι πολίτες της Γάζας θα μετακινούνται θα εκεί. Οι άνθρωποι θα λένε “αυτό θέλουμε”. Κανείς δεν μιλάει για στρατιωτική επιχείρηση» επιμένει ο Αμερικανός αξιωματούχος.

Ωστόσο, ακόμη και η οριοθέτηση μιας «πράσινης ζώνης» στη Γάζα κινδυνεύει να συγκριθεί με το Ιράκ και το Αφγανιστάν, όπου η φράση έγινε συνώνυμη με τις στρατιωτικές αποτυχίες των ΗΠΑ. Στη Βαγδάτη και την Καμπούλ, οι πράσινες ζώνες ήταν θύλακες που περικλείονταν από τσιμεντένια φράγματα, όπου οι δυτικές δυνάμεις και οι τοπικοί σύμμαχοί τους υποχωρούσαν για να ξεφύγουν από τη βία που είχε εξαπολύσει η αποστολή τους στις γύρω κοινότητες.

Το σχέδιο για να δελεάσουν τον πληθυσμός της Γάζας σε μια περιοχή υπό ισραηλινό έλεγχο, μετά από δύο χρόνια πολέμου που κρίθηκε γενοκτονία από μια επιτροπή του ΟΗΕ, έχει απόηχο άλλων καταστροφικών πολιτικών των ΗΠΑ από ανάλογες συγκρούσεις.