Ανάλυση: Η στρεβλή εικόνα ότι οι ΗΠΑ έχουν απομονώσει την Τουρκία από τις ενεργειακές τους business

Τις τελευταίες μέρες, αρκετά ελληνικά μέσα ενημέρωσης παρουσιάζουν τις ενεργειακές συμφωνίες Ελλάδας–ΗΠΑ ως τεράστια γεωπολιτική αναβάθμιση για τη χώρα μας, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αποκλείουν την Τουρκία από τις ενεργειακές τους συνεργασίες, στέλνοντάς της ένα δήθεν «τιμωρητικό μήνυμα» επειδή δεν αποκόπτεται πλήρως από το ρωσικό φυσικό αέριο. 

Του Μιχάλη Χριστοδουλίδη*

Ωστόσο, μια προσεκτικότερη ματιά στα πραγματικά δεδομένα δείχνει πως η αλήθεια είναι μάλλον διαφορετική. Μέσα στο 2025, η Άγκυρα όχι μόνο δεν απομονώθηκε ενεργειακά, αλλά υπέγραψε σειρά συμφωνιών που ενισχύουν στρατηγικά τη θέση της στον ενεργειακό χάρτη της περιοχής. 

Τον Σεπτέμβριο του 2025, Τουρκία και Ηνωμένες Πολιτείες υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, με στόχο την ανάπτυξη ειρηνικών πυρηνικών τεχνολογιών και την εγκατάσταση νέων σταθμών παραγωγής ενέργειας στη χώρα. Η συμφωνία αυτή χαρακτηρίστηκε «στρατηγική» από τον Τούρκο υπουργό Ενέργειας και ήρθε να επιβεβαιώσει τη διεύρυνση της διμερούς συνεργασίας σε έναν τομέα κρίσιμο για την ενεργειακή ανεξαρτησία της Άγκυρας. 

Λίγους μήνες νωρίτερα, τον Μάρτιο του 2025, η τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίων TPAO υπέγραψε συμφωνία joint venture με την αμερικανική Continental Resources για την ανάπτυξη σχιστολιθικών πεδίων στην περιοχή του Ντιγιάρμπακιρ. Η συνεργασία αυτή θεωρείται βήμα-ορόσημο για την εκμετάλλευση των εγχώριων ενεργειακών πόρων της Τουρκίας, με την τεχνογνωσία των ΗΠΑ να παίζει καθοριστικό ρόλο. 

Παράλληλα, η BOTAS, η κρατική εταιρεία φυσικού αερίου της Τουρκίας, υπέγραψε 20ετή συμφωνία με την ελβετική Mercuria για τη μεταφορά αμερικανικού LNG, ενώ η αμερικανική Argent υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με την τουρκική EPIAS, φορέα του ενεργειακού χρηματιστηρίου της χώρας, για τη διοχέτευση αμερικανικού LNG προς την Ευρώπη και τη Συρία μέσω του τουρκικού εδάφους.

Όλα αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες όχι μόνο δεν απομακρύνουν την Τουρκία από τον ενεργειακό τους σχεδιασμό, αλλά αντίθετα την εντάσσουν πιο βαθιά σε αυτόν. Η Ουάσιγκτον επιδιώκει να κρατήσει την Άγκυρα «εντός του δυτικού πλαισίου» και να περιορίσει την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Μόσχα, μέσω συνεργασιών που ενισχύουν τη γεωστρατηγική σημασία της Τουρκίας ως κόμβου μεταφοράς ενέργειας. Συνεπώς, η εικόνα που προβάλλεται από ορισμένα εγχώρια ΜΜΕ — ότι η Ελλάδα κερδίζει και η Τουρκία «τιμωρείται» — δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται στα πραγματικά δεδομένα.

 Η Ελλάδα πράγματι ενισχύει τη γεωπολιτική της θέση μέσα από τις συνεργασίες της με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, όμως η Τουρκία δεν μένει εκτός.

Αντίθετα, συμμετέχει ενεργά στο αμερικανικό ενεργειακό παιχνίδι της Ανατολικής Μεσογείου, αποδεικνύοντας ότι η Ουάσιγκτον δεν επιλέγει την απομόνωση της Άγκυρας, αλλά την ενσωμάτωσή της σε έναν νέο, πιο σύνθετο ενεργειακό σχεδιασμό στην ευρύτερη περιοχή.

* Διπλ Μηχανολόγος Μηχανικός ΑΠΘ Ενεργειακός Αναλυτής