Έρευνα libre: Μπορεί να γίνει αφοπλισμός στην Κρήτη; Η “κουλτούρα των όπλων” και η ώρα για “σασμό”

Οι ανακοινώσεις του υπουργού Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη την περασμένη Παρασκευή με αφορμή όσα συνέβησαν στα Βορίζια, είναι χιλιοειπωμένες και ο καθένας μπορεί να έχει επιφυλάξεις εάν και πως θα εφαρμοστούν. Εάν θα δούμε δηλαδή και πάλι «νταήδες και τοπικές μαφίες», όπως είπε ο κ. Χρυσοχοΐδης, να αμαυρώνουν την Κρήτη.

Το πρόβλημα δεν είναι ή έλλειψη νόμων, είναι η κουλτούρα που τρέφει τις γενιές των ανθρώπων, που έχουν μάθει να λύνουν τις διαφορές τους με τα όπλα, που αισθάνονται άνετα να κυκλοφορούν ζωσμένοι με μαχαίρια και να τα χρησιμοποιούν για ψύλλου πήδημα. Το libre ζήτησε τις απόψεις Κρητικών, αλλά και ειδικών, για το πώς μπορεί να αλλάξει αυτή η “κουλτούρα”. Μιλούν οι Στ. Αρναουτάκης, Βασίλης Σκουλάς, Γ. Πετράκης, Μ. Αλβανού, Γ. Παπακωνσταντής, σχετικά με τα μέτρα Χρυσοχοϊδη, την πρωτοβουλία για αφοπλισμό, και την κακώς νοούμενη παράδοση της οπλοκατοχής.

Μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο έγιναν 48 συλλήψεις, στα  Χανιά και το Ρέθυμνο ενώ κατασχέθηκαν ναρκωτικά, όπλα και χρήματα. Στο πλαίσιο της έρευνας, φέρεται να εμπλέκονται γνωστοί επιχειρηματίες της περιοχής, ένστολοι και άτομα ήδη έγκλειστα σε φυλακές. Αυτό είναι το ένα κομμάτι της ιστορίας της Κρήτης που συνδέεται με την παράνομη οπλοφορία. Το άλλο που αφορά πόλεις, χωριά και οικογένειες έχει σχέση με την κουλτούρα της χρήσης των όπλων για να λύνουν τις διαφορές τους, όποιες και αν είναι αυτές.

Στο όνομα της της τιμής και της υπεράσπισής της οικογένειας και των δεσμών της στην Κρήτη έχουν γίνει αποτρόπαια εγκλήματα, που εξελίσσονται σε βεντέτες.

Η ιστορία

Στη Βόριζια το 1955, την ημέρα που γιορτάζει ο προστάτης του χωριού, Άγιος Φανούριος. Το χωριό γλεντούσε, ώσπου ήχος της λύρας κόπηκε απότομα όταν ο 31χρονος καφετζής και χασάπης Εμμανουήλ Βεϊσάκης μαχαίρωσε τον δασοφύλακα Γιάννη Φραγκιαδάκη, ο οποίος καθόταν έξω από το καφενείο της περιοχής, μπροστά στα μάτια συγχωριανών του.

Ο δράστης εξαφανίστηκε, κι έτσι ξεκίνησε μια αλυσίδα αίματος που δεν είχε γυρισμό. Ο φόνος έγινε για ασήμαντη διαφορά μεταξύ των δύο.

Από τη στιγμή που ο Φραγκιαδάκης ξεψυχά, τα γεγονότα ξεδιπλώνονται αλυσιδωτά και με τρόπο τραγικό: Ο 18χρονος Μ. Βεϊσάκης, πρώτος ξάδελφος και συνονόματος του δολοφόνου Μ. Βεϊσάκη, πέφτει νεκρός με μια σφαίρα στην κοιλιά, στον εξώστη του σπιτιού του, όπου είχε βγει για να δει τι συμβαίνει, αφού άκουσε τις φωνές που ακολούθησαν το πρώτο φονικό.

“Η ένοπλη βία στην Κρήτη, είτε αφορά υποθέσεις βεντέτας και εγκλήματα τιμής, είτε σχετίζεται με δραστηριότητες οργανωμένου εγκλήματος και άλλες παράνομες ενέργειες δεν μπορεί να αναλυθεί επαρκώς και σε όλα τα επίπεδα της χωρίς αναφορά στην παράνομη κατοχή όπλων ως πρόβλημα ασφάλειας”

Λίγα λεπτά αργότερα ακολουθεί η αντεκδίκηση και τα πράγματα δεν μένουν εκεί. Τους τρεις νεκρούς ακολουθούν και άλλες δολοφονίες τα επόμενα χρόνια. Οι δύο οικογένειες αλληλοξεκληρίζονται δίνοντας συνέχεια σ’ ένα δράμα που ξεκίνησε για ασήμαντο λόγο.

Σε μια άλλη περίπτωση, τον Μάιο του 1987 ένα 15χρονο αγόρι βρέθηκε νεκρό σε μια λίμνη αίματος στα Λιβάδια Μυλοποτάμου. Στο χέρι του κρατούσε ένα πιστόλι.

Κάποιοι αμέσως υποστήριξαν ότι ο νεαρός αυτοπυροβολήθηκε κατά λάθος, ενώ έπαιζε με το όπλο του πατέρα του. Όμως, η επικρατούσα θεωρία ήταν ότι το παιδί αυτοκτόνησε. Ο πατέρας του Χ.Σ. δεν το πίστεψε ποτέ. “Γιατί να αυτοκτονήσει ένα παιδί πρόσχαρο στα 15 του χρόνια”, έλεγε. Ο πατέρας του κατηγόρησε τον πρώτο ξάδερφό του Γ.Σ. και τον 15χρονο ανιψιό του. Αμέσως μετά την κηδεία τους πλησίασε και είπε: “Ξάδελφε, πέστε την αλήθεια και εγώ θα σας συγχωρέσω. Θέλω να αποκατασταθεί η μνήμη του παιδιού μου”. Ο ξάδερφος και ο ανιψιός του δεν το παραδέχτηκαν και εκείνος δεν τους πίστεψε. άρχισε ένας κύκλος αίματος που έκλεισε μετά από περίπου μια δεκαετία.

Η βεντέτα των Σαρτζετάκηδων εναντίον των Πενταράκηδων, θεωρείται μια από τις πιο αιματηρές περιπτώσεις βεντέτας στην Κρήτη, καθώς υπολογίζεται ότι από το 1941 έως το 1956 σκοτώθηκαν κοντά στους 140 άνδρες. Μεταξύ των θυμάτων ήταν και ανήλικοι νεαροί. Κάθε δολοφονία αποδιδόταν στην αντεκδίκηση των δύο οικογενειών.

Το καλοκαίρι του 1983 στο Ρέθυμνο της Κρήτης, ο 27χρονος Μανώλης Παπαδόσηφος έπεσε νεκρός από τα πυρά του Γιάννη Βενιαράκη. Ο δράστης συνελήφθη και, καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη. Ο πατέρας του θύματος, Γιάννης Παπαδόσηφος, δεν έμεινε ικανοποιημένος. Τον Δεκέμβριο του 1988, η υπόθεση επρόκειτο να εκδικαστεί σε δεύτερο βαθμό στο Εφετείο Πειραιά. Ο Παπαδόσηφος, ντυμένος στα μαύρα, μπήκε στο δικαστήριο και με ένα πιστόλι Luger, πυροβόλησε και σκότωσε τον δολοφόνο του παιδιού του.

«Οπλοκατοχή και ζητήματα ασφάλειας: Η πρόκληση στην Κρήτη»

Για την εγκληματολόγο, ειδική σε θέματα Ασφάλειας, μέλος ερευνητικής ομάδας ΙΤSTIME Δρ. Μαρία Χρ. Αλβανού «η ένοπλη βία στην Κρήτη, είτε αφορά υποθέσεις βεντέτας και εγκλήματα τιμής, είτε σχετίζεται με δραστηριότητες οργανωμένου εγκλήματος και άλλες παράνομες ενέργειες δεν μπορεί να αναλυθεί επαρκώς και σε όλα τα επίπεδα της χωρίς αναφορά στην παράνομη κατοχή όπλων ως πρόβλημα ασφάλειας. Αυτό το οποίο προβληματίζει δεν είναι μόνο το αριθμητικό μέγεθος των υποθέσεων (έστω και χωρίς διαφοροποίηση στο είδος όπλου) που δίνουν οι αρχές, είναι η ιδεολογικοποίηση από κάποιους του όπλου μέσα από μια υποκουλτούρα που το συνδέει με την τιμή και τον ανδρισμό».

Όπως εξηγεί η κα Αλβανού «στο ιδεολογικό αυτό πλαίσιο, το κράτος περιφρονείται ως ο ενοχλητικός “ξένος” και “άσχετος”, που δεν κατανοεί τον τόπο, τα έθιμα, τους άγραφους κώδικες, και με τους νόμους του απειλεί να αλλάξει αυτά που ίσχυαν για αιώνες. Πρόκειται για μια μορφή ριζοσπαστικοποίησης με επικίνδυνα αφηγήματα για τη λειτουργία των θεσμών και την ενότητα της οργανωμένης κοινωνίας. Από γενιά σε γενιά, κάποια αγόρια προετοιμάζονται να πάρουν στο μέλλον όπλο στο χέρι και κάποια κορίτσια γαλουχούνται να στηρίξουν μέσα από τον δικό τους έμφυλο ρόλο στα πλαίσια της οικογένειας και κοινότητας τη συνέχιση αυτής της κοινωνικής μάθησης της βίας».

Σύμφωνα με την κα Αλβανού εδώ τίθεται ένα ερώτημα: «Η πολιτεία έχει την επιλογή να δει το πρόβλημα απλά σαν παραβίαση νομικών διατάξεων και να επενδύσει αποκλειστικά σε ακόμη μεγαλύτερη αυστηροποίηση ποινών (μια επιλογή που η αποτελεσματικότητα της ούτε θεωρητικά υποστηρίζεται από την Εγκληματολογία, ούτε στην πράξη επιβεβαιώνεται) ή να αντιληφθεί ότι χρειάζεται να αντιμετωπίσει ένα πολυσύνθετο φαινόμενο που χρήζει και σύνθετη προσέγγιση;»

Η ίδια υποστηρίζει ότι «η λειτουργική και ενεργή παρουσία της αστυνομίας, με συνεπή και διαρκή εφαρμογή του νομικού πλαισίου έχει μεγαλύτερη εγκληματοπροληπτική δράση από τις πολύ αυστηρές ποινές. Μέτρα χορήγησης κινήτρων (τύπου “buy-back“) και μή άσκησης ποινικής δίωξης σε όσους παραδίδουν οικειοθελώς τα όπλα τους έχουν δείξει αποτελέσματα σε χώρες του εξωτερικού και θα μπορούσε να εξεταστεί η δυνατότητα προσαρμογής στα ελλαδικά δεδομένα και υιοθέτησης τους. Επιπρόσθετα, χρειάζεται συντονισμένη προσπάθεια πολιτείας και κοινωνικών φορέων να αποδομηθούν τα διάφορα αφηγήματα της υποκουλτούρας της βίας. Δεν πρόκειται για εύκολο έργο που θα δώσει αυτόματα καρπούς. Απαιτείται συνεχής δράση με συνέπεια, επιμονή, και υπομονή.

Μια αντίληψη που περιπλέκει το ζήτημα (και φυσικά δεν περιορίζεται στην Κρήτη) είναι η θεώρηση της κατοχής και χρήσης όπλου ως μέτρου αυτοπροστασίας και γενικότερης αντιμετώπισης της εγκληματικότητας. Όμως ακόμη και η χορήγηση αδειών για νόμιμη κατοχή και οπλοφορία προς προστασία της ατομικής ασφάλειας  έχει- όχι τυχαία- πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις, στις οποίες προστίθενται εχέγγυα ασφαλούς φύλαξης και χρήσης των όπλων. Αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα που θέλει την προστασία της ασφάλειας του πολίτη έργο και ευθύνη των αρχών. Μια γενική και αόριστη ανάγκη αυτοπροστασίας που ωθεί στη χρήση όπλου απέναντι σε απειλές και προσβολές κατά υποκειμενική θεώρηση και αξιολόγηση δεν οδηγεί σε ασφάλεια, αλλά την υπονομεύει. Στα παραπάνω προστίθεται ο κίνδυνος ατυχημάτων, ιδιαίτερα όταν λείπουν σωστή εκπαίδευση και υπεύθυνη συμπεριφορά στη φύλαξη (που ενδέχεται να εκθέσει σε κίνδυνο και ανηλίκους). Πρέπει να διατηρηθεί και να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη του πολίτη στους θεσμούς και όχι στο προσωπικό όπλο. Το παράδειγμα των ΗΠΑ για την οπλοκατοχή, εσφαλμένα προβάλλεται, γιατί εκτός του ότι βασίζεται σε πολύ διαφορετική συνταγματική βάση και κουλτούρα (που δεν αντιγράφονται ως έχουν στην ελληνική), αποτελεί σημείο διαρκούς πολιτικής τριβής λόγω των επιθέσεων τύπου “mass shootings”. Η δε Ελβετία που επίσης έχει υψηλό ποσοστό νόμιμης οπλοκατοχής, το έχει συνδέσει με την πολιτοφυλακή ως έκφανση της εθνικής άμυνας, και με αυστηρή εκπαίδευση και καλλιέργεια υπευθυνότητας, αποδεικνύοντας τη σημασία που έχει το όλο πολιτισμικό πλαίσιο.

Είτε πρόκειται για έθιμα που νομιμοποιούν το όπλο και τη βία, είτε για κοινό έγκλημα, είτε για θεώρηση της ασφάλειας και της δικαιοσύνης ως προσωπικής υπόθεσης, κοινός τόπο αποτελεί η αμφισβήτηση των θεσμών του κράτους. Η ασφάλεια της κοινωνίας απαιτεί στρατηγικές που ενδυναμώνουν την παρουσία του κράτους ως εγγυητή των δικαιωμάτων, των ελευθεριών αλλά και της ασφάλειας των πολιτών. Το στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί δεν αφορά σε αντιπαράθεση με την Κρήτη, αλλά στο χτίσιμο εμπιστοσύνης μεταξύ κράτους-πολίτη, με δομικά υλικά ένα κράτος παρόν, που δεν αγνοεί προβλήματα, δεν αφήνει να σφετεριστούν άλλοι αποκλειστικές εξουσίες και λειτουργίες του, εγγυάται τη στην πράξη ισχύ των νόμων και προάγει παιδεία μη βίας και σεβασμού των θεσμών. Ένα κράτος που δεν θεωρείται μακρινό από τους πολίτες σε καμιά περιοχή της χώρας».

«Η αληθινή παράδοση δεν έχει σφαίρες!»

Ο Πρόεδρος Ομίλου Βρακοφόρων Κρήτης, Γιάννης Πετράκης, λέει από την πλευρά του: «Ως άνθρωπος που αφιέρωσα τη ζωή μου στην υπηρεσία της κρητικής παράδοσης και στις αξίες της, νιώθω βαθιά υποχρέωση να μιλήσω για ένα φαινόμενο που δεν τιμά τον τόπο μας. Την κακώς εννοούμενη παράδοση της οπλοκατοχής και της οπλοχρησίας.

Η σχέση του Κρητικού με το όπλο έχει ιστορικές ρίζες, όμως ανήκει στους δύσκολους καιρούς του παρελθόντος, τότε που το όπλο ήταν εργαλείο ελευθερίας, και όχι επίδειξης.

Σήμερα, σε μια Κρήτη ελεύθερη και ειρηνική, η διατήρηση αυτής της νοοτροπίας δεν έχει καμία θέση. Δεν μπορεί η οπλοκατοχή γίνεται σύμβολο δύναμης ή ανδρείας και η παράδοση να παρερμηνεύεται και να μετατρέπεται σε επικίνδυνη συνήθεια.

Μετά το πρόσφατο περιστατικό στα Βορίζια Ηρακλείου, αλλά και άλλα παρόμοια γεγονότα, οφείλουμε να κατανοήσουμε ότι η λεβεντιά δεν χρειάζεται σφαίρες για να αποδειχθεί. Φαίνεται στη στάση ζωής, στην ψυχραιμία και στη συγχώρεση.

Ανάλογη ευθύνη φέρει και το έθιμο των «μπαλωθιών». Όσο κι αν κάποιοι το θεωρούν έκφραση χαράς ή παράδοσης, δεν παύει να είναι επικίνδυνη και ανεύθυνη πράξη. Οι μπαλωθιές δεν είναι πια χαρά, αλλά φόβος…

Η Κρήτη μας έχει πολλά για τα οποία μπορεί να είναι περήφανη. Έχει την παράδοση της, τη φιλοξενία της, τη μουσική της, τα ήθη και τα έθιμά της και η οπλολατρεία δεν έχει καμία θέση ανάμεσά τους.

Η κοινωνία, οι αρχές και οι ίδιοι οι πολίτες οφείλουν να πάρουν θέση, γιατί η πραγματική λεβεντιά δεν μετριέται με τις σφαίρες, αλλά με τον σεβασμό στη ζωή.

Κι επειδή, δεν είναι αυτή η Κρήτη που θέλουμε να αφήσουμε στα παιδιά μας εκπροσωπώντας τον Όμιλο Βρακοφόρων Κρήτης που επί 52 χρόνια υπηρετεί και προβάλλει με σεβασμό την παράδοση του τόπου μας, δηλώνω ξεκάθαρα αντίθετος σε κάθε μορφή παράνομης οπλοκατοχής και οπλοχρησίας. Η παράδοση της Κρήτης δεν βρίσκεται στις κάννες των όπλων, αλλά στις ψυχές των ανθρώπων της».

«Το αίμα βράζει ακόμα — μα ήρθε η ώρα να σπάσει αυτό το απόστημα»

Και ο κρητικός λυράρης Βασίλης Σκουλάς, τονίζει από την πλευρά του: «Έχω δώσει ένα μεγάλο παρόν στην κοινωνία, δεκαετίες τώρα. Έχω κουραστεί να επαναλαμβάνω κάθε φορά τα ίδια και τα ίδια, και με την στάση ζωής που έχω, έχω αντισταθεί σε όλες τις προσκλήσεις, με μεγάλο οικονομικό κόστος, με το να μην συμμετέχω σε κοινωνικές εκδηλώσεις όπου ξέρω ότι θα ‘‘παίξουν’’ πυροβολισμούς, κι αν ‘‘παίξουν’’ μια, θα φύγω.

Όλα αυτά έπρεπε να έχουν τελειώσει προ πολλού. Το απόστημα αυτό έπρεπε να έχει σπάσει.

Η πολιτεία, οι πολιτικοί, η κοινωνία, οι δήμοι,  η εκκλησία — όλοι έπρεπε να έχουν σκύψει επάνω στο πρόβλημα, να προσπαθήσουν να το εξαλείψουν. Να μεταγγίσουν στην κοινωνία το φως, όχι να αφήνουν να δυναμώνει αυτή η σκοτεινή πλευρά του κακού.

-Είναι δύσκολο να υπάρξει «σασμός»;

Ο σασμός είναι πολύ δύσκολος. Όταν έχει χυθεί αίμα, το αίμα βράζει. Εκατό χρόνια φωνάζει. Δεν είναι εύκολο να συμβιώσουν οικογένειες που έχουν χάσει ανθρώπους. Θέλει παιδεία, θέλει αλλαγή νοοτροπίας.

Πρέπει να γίνουν προσπάθειες — από την εκκλησία, από τους φορείς, από την κοινωνία — να μιλάνε στις γυναίκες, να μιλάνε στα παιδιά τους. Να μην μεγαλώνουν τα παιδιά με το μίσος και τη μικροψυχία. Γιατί έτσι μεγαλώνουν άνθρωποι που θα εκδικηθούν — άλλος μικρός, άλλος μεγάλος.

Η βεντέτα είναι ντροπή για τον τόπο μας. Δεν είναι αυτό η Κρήτη. Η Κρήτη είναι φιλότιμο, πολιτισμός, γράμματα, τέχνη, λεβεντιά. Αυτή είναι η αληθινή Κρήτη — όχι η κακή της πλευρά. Κι όμως, με όσα γίνονται τώρα, όλοι έχουν ταραχτεί. Ακούω δηλώσεις, βλέπω αντιδράσεις, και λέω: τι υποκρισία είναι αυτή; Όλοι λένε «δεν γνωρίζαμε». Κι όμως, γνωρίζαμε.

«Χρειάζεται ψυχραιμία»

Ο εγκληματολόγος και πρώην υποδιευθυντής της Αστυνομικής Διεύθυνσης Ρεθύμνου, Γιώργος Παπακωνσταντής, έχει τη δική του μεγάλη εμπειρία.

Όπως λέει «ο διπλός φόνος στα Βορίζια, επανέφερε επί τάπητος το διαχρονικό ζήτημα της ιδιαίτερης παραβατικότητας ορισμένων τοπικών κοινωνιών της Κρήτης. Για την οπλοκατοχή, τις Βεντέτες, τη βία και όχι μόνο. Είναι ένα θέμα που αναζωπυρώνεται κάθε φορά που θα συμβεί ένα παρόμοιο περιστατικό, εξαντλείται σε συζητήσεις, αλλά στο τέλος, φεύγει από την επικαιρότητα και εν τέλει ξεχνιέται. Όμως οι κρητικοί εξακολουθούν να ζουν στην καθημερινότητά τους διάφορα σκηνικά που εν τέλει θεωρούνται «φυσιολογικά» για την τοπική κοινωνία κάτω από έναν χρόνιο μιθριδατισμό. Ανήλικοι να οδηγούν, να πίνουν, να θεωρούν την  άσκηση βίας λεβεντιά και να αναπτύσσουν ένα τεράστιο «εγώ», ιδιαίτερα εύθικτο με το παραμικρό. Ταυτόχρονα αναπτύσσονται δίκτυα με μεγάλη επιρροή που συχνά εμπλέκονται και σε οργανωμένη εγκληματικότητα. Αν σ αυτό το πλαίσιο βάλουμε και την αγάπη στα όπλα, έχουμε ένα ιδιαίτερο μείγμα που κάτω από ορισμένες συγκυρίες μπορεί να προκαλεί το θάνατο. Όλα αυτά, η ευρύτερη κοινωνία της Κρήτης τα στηλιτεύει αλλά δεν αντιδρά ουσιαστικά και η πολιτεία, συνήθως κάτω από πίεση, επιχειρεί παρεμβάσεις από τα πάνω, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.  Στο πλαίσιο αυτό όμως ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τους κρητικούς σήμερα, είναι τα τροχαία δυστυχήματα στα οποία εκτός των συνηθισμένων αιτιών, συμβάλλουν σημαντικά και οι αιτίες που αναφέρουμε παραπάνω και τα οποία επίσης φαίνονται «συνηθισμένα» και δεν απασχολούν όσο θα έπρεπε την επικαιρότητα. Αρκεί να σκεφτούμε ότι ο μέσος όρος των θυμάτων από τροχαία ετησίως είναι γύρω στους 50 νεκρούς, ενώ τα θύματα δολοφονιών κινούνται αρκετά κάτω από τη δεκάδα.

Χρειάζεται ψυχραιμία, μελέτη σε βάθος του προβλήματος, ώστε να εντοπιστούν όλοι οι παράγοντες που συντελούν σε αυτό και η εκπόνηση ενός μακροχρόνιου σχεδιασμού νομικών, επιχειρησιακών αλλά κυρίως κοινωνικών παρεμβάσεων. Προαπαιτούμενο είναι η κοινωνική και πολιτική βούληση και συναίνεση. Η εφαρμογή του, θα επιφέρει ουσιαστικά αποτελέσματα σε βάθος χρόνου, επιταχύνοντας την εξέλιξη της κοινωνίας. Προφανώς είναι δύσκολο, αλλά αξίζει τον κόπο και την προσπάθεια.    

«Κοινή δράση για να μπει τέλος στην οπλοκατοχή και στον κύκλο βίας στην Κρήτη»

Ο Περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, για την εντεινόμενη παραβατικότητα στο νησί και τα τραγικά γεγονότα στα Βορίζια του Δήμου Φαιστού, ζητεί σε μήνυμα του την έμπρακτη  παρέμβαση της Πολιτείας και απευθύνει Παγκρήτιο κάλεσμα, Εκκλησίας, φορέων πολιτών για ενότητα και κοινή δράση προκειμένου να “χτυπηθεί η ρίζα του κακού”. Ο κ. Αρναουτάκης εκφράζει παράλληλα  τα ειλικρινή του συλλυπητήριά προς τις οικογένειες των νεκρών της τραγωδίας, υπογραμμίζοντας πως η Κρήτη προασπίζει τις αξίες της με ψυχραιμία, σεβασμό, ενότητα, και ότι, είναι ώρα για κοινή δράση απέναντι στη βία.

«Όταν μια κοινωνία δοκιμάζεται και βυθίζεται στο πένθος, τον φόβο και τον σπαραγμό, τότε η ώρα για δράση και πρωτοβουλίες είναι αναγκαία. Η αποστροφή μας σε κάθε μορφής βίας είναι δεδομένη και αδιαπραγμάτευτη. Η παρέμβασή μας είναι περισσότερο αναγκαία στη ρίζα του “κακού”: στην πρόληψη, στον εντοπισμό των βαθύτερων αιτιών, στην καταπολέμηση της οπλοκατοχής, στη συστράτευση για την εξάλειψη κάθε παραβατικής συμπεριφοράς.

Το κράτος, η Εκκλησία, οι εκπρόσωποι της Κρήτης στο Κοινοβούλιο, η Περιφέρεια και οι Δήμοι, οι φορείς κάθε περιοχής, ο καθένας και η καθεμιά που μπορεί να συμβάλει στην προσπάθεια για το οριστικό τέλος στον κύκλο αίματος και βίας, οφείλουμε να κινηθούμε γρήγορα και αποφασιστικά. Η ιστορία της Κρήτης είναι ταυτισμένη με την αξιοπρέπεια, την ανθρωπιά, το φιλότιμο και την αλληλεγγύη. Αυτές τις αξίες πρέπει να προασπίσουμε. Με ψυχραιμία, σεβασμό και ενότητα, στεκόμαστε δίπλα σε μια κοινωνία που θρηνεί. Κάθε τοπική κοινωνία που βιώνει μια τραγωδία χρειάζεται τη στήριξη της οργανωμένης πολιτείας. Το οφείλουμε στον τόπο μας. Το χρωστάμε στα παιδιά μας. Είναι ώρα για κοινή δράση».