Το φαινόμενο Μαμντάνι: Τα βλέμματα στις δημαρχιακές εκλογές της Νέας Υόρκης-Οι συνέπειες ενδεχόμενης εκλογής του

Η Νέα Υόρκη — η μεγαλύτερη μητρόπολη των ΗΠΑ και οικονομικό της κέντρο — ετοιμάζεται για εκλογές δημάρχου που ίσως αλλάξουν ριζικά την πολιτική της ταυτότητα. Την Τρίτη 4 Νοεμβρίου, οι ψηφοφόροι θα αποφασίσουν αν θα δώσουν για πρώτη φορά την εξουσία σε έναν δημοκρατικό σοσιαλιστή.

Στο επίκεντρο αυτής της ιστορικής αναμέτρησης βρίσκεται ο Ζοχράν Μαμντάνι, 34 ετών, γεννημένος στην Ουγκάντα και μέλος της Πολιτειακής Συνέλευσης, που διεκδικεί τη δημαρχία ως υποψήφιος των Δημοκρατικών. Ο Μαμντάνι έχει κερδίσει το ενδιαφέρον του κοινού με ένα μήνυμα που δίνει έμφαση στην προσιτή διαβίωση, τη δικαιοσύνη και αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «μια νέα πολιτική».

Η άνοδός του σηματοδοτεί μια γενεαλογική και ιδεολογική αλλαγή που έχει κινητοποιήσει νεότερους και εργαζόμενους ψηφοφόρους, αλλά έχει ανησυχήσει τους επιχειρηματικούς και χρηματοοικονομικούς κύκλους. Ο Ζοχράν Μαμντάνι, ο οποίος προηγείται σταθερά στις δημοσκοπήσεις από τον Ιούνιο, αντιμετωπίζει δύο αντιπάλους — τον πρώην κυβερνήτη Άντριου Κουόμο, που κατεβαίνει ως ανεξάρτητος μετά την ήττα του στις προκριματικές των Δημοκρατικών, και τον Ρεπουμπλικανό Κέρτις Σλίγουα, ιδρυτή της ομάδας Guardian Angels.

Εθνικό ενδιαφέρον και παρέμβαση Ομπάμα

Η τριπλή αυτή αναμέτρηση έχει προσελκύσει εθνική προσοχή, κυρίως από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τον πρώην πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, με εντελώς διαφορετικές προσεγγίσεις. Σύμφωνα με αμερικανικά μέσα, ο Μαμντάνι δέχθηκε προσωπικό τηλεφώνημα στήριξης από τον Ομπάμα το περασμένο Σάββατο.

Ο Ομπάμα, που εκείνη την ημέρα έκανε επίσης εκστρατεία για Δημοκρατικούς υποψήφιους κυβερνήτες σε Νιού Τζέρσεϊ και Βιρτζίνια, προσφέρθηκε να λειτουργήσει ως σύμβουλος αν ο Μαντάνι εκλεγεί. «Ο Ζοχράν Μαμντάνι εκτίμησε τα λόγια στήριξης του Προέδρου Ομπάμα και τη συζήτησή τους για τη σημασία μιας νέας πολιτικής για την πόλη μας», δήλωσε η εκπρόσωπος του Μαντάνι, Ντόρα Πέκετς.

Η στήριξη αυτή προστίθεται στο κύμα υποστήριξης που συγκέντρωσε ο Μαμντάνι μετά τη νίκη-έκπληξη στις προκριματικές των Δημοκρατικών στις 24 Ιουνίου, όπου επικράτησε του Κουόμο. Ακολούθησαν εγκρίσεις από σημαντικές προσωπικότητες των Δημοκρατικών όπως η κυβερνήτης Νέας Υόρκης Κάθι Χόκουλ, η πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Καμάλα Χάρις, ο γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς και ο επικεφαλής της μειοψηφίας στη Βουλή Χακίμ Τζέφρις.

Η εκστρατεία του βασίζεται σε μικροδωρεές πολιτών αντί εταιρικών χορηγιών, με εθελοντές να χτυπούν πόρτες σε όλη την πόλη για να προσεγγίσουν νέους και πρωτοεκλογείς ψηφοφόρους.

Δημοσκοπήσεις: Σταθερό προβάδισμα αλλά αυξανόμενος ανταγωνισμός

Το ενδιαφέρον των πολιτών έχει εκτοξευθεί, με πάνω από 700.000 Νεοϋορκέζους να έχουν ήδη ψηφίσει πρόωρα μέχρι το τελευταίο Σαββατοκύριακο πριν τις εκλογές — αριθμός σημαντικά υψηλότερος από τις προηγούμενες δημαρχιακές εκλογές.

Σειρά δημοσκοπήσεων στα τέλη Οκτωβρίου δείχνει ότι ο Μαμντάνι διατηρεί σαφές αλλά μειούμενο προβάδισμα έναντι του Κουόμο, ενώ ο Σλίγουα παραμένει τρίτος.

Ενδεικτικά:

AtlasIntel (25-30/10): Μαμντάνι 41%, Κουόμο 34%, Σλίγουα 24%
Beacon Research/Shaw & Company (24-28/10): Μαμντάνι 47%, Κουόμο 31%, Σλίγουα 15%
Marist University (24-28/10): Μαμντάνι 48%, Κουόμο 32%, Σλίγουα 16%
Quinnipiac University (23-27/10): Μαμντάνι 43%, Κουόμο 33%, Σλίγουα 14%
Emerson College (25-27/10): Μαμντάνι 51%, Κουόμο 26%, Σλίγουα 21%
Suffolk University (23-26/10): Μαμντάνι 44%, Κουόμο 34%, Σλίγουα 11%

Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν ότι ενώ η βάση στήριξης του Μαμντάνι παραμένει ισχυρή, ο Κουόμο έχει μειώσει κάπως τη διαφορά, κυρίως μεταξύ μεγαλύτερων ηλικιών και μετριοπαθών ψηφοφόρων.

Οι βασικές θέσεις του Ζόραν Μαμντάνι

Γεννημένος στην Καμπάλα της Ουγκάντα από Ινδούς γονείς και μεγαλωμένος στη Νέα Υόρκη, ο Μαμντάνι εκπροσωπεί μια συνύπαρξη παγκόσμιων και τοπικών ταυτοτήτων.

Ξεκίνησε ως ακτιβιστής για την κατοικία και εξελέγη στη συνέλευση χάρη στον προοδευτικό λόγο του για την αστυνομία, τη στέγαση και τις διεθνείς σχέσεις.

Αν εκλεγεί θα γίνει ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος στη Νέα Υόρκη — και ένας από τους νεότερους στην ιστορία της.

Οι βασικές πολιτικές του δεσμεύσεις περιλαμβάνουν:

• Αύξηση φόρων στους πλουσιότερους κατοίκους και τις μεγάλες επιχειρήσεις της πόλης.
• Πάγωμα ενοικίων προστατευόμενων κατοικιών και ενίσχυση επιδοτούμενης στέγασης.
• Δωρεάν δημόσια λεωφορεία και παιδική φροντίδα.
• Δημιουργία δημοτικών καταστημάτων τροφίμων κατά της επισιτιστικής ανασφάλειας.
• Αύξηση κατώτατου μισθού στα $30 ανά ώρα.

Οι προτάσεις αυτές έχουν ανησυχήσει τον χρηματοπιστωτικό τομέα της πόλης και τους μεγάλους εργοδότες.

Κριτικοί φοβούνται ότι η αύξηση φόρων θα οδηγήσει επιχειρήσεις εκτός Νέας Υόρκης, ωστόσο η ομάδα του Μαμντάνι υποστηρίζει πως τα μέτρα είναι βιώσιμα οικονομικά — προβλέποντας έσοδα $9 δισ. ετησίως από νέους φόρους σε εταιρείες και εκατομμυριούχους.

Ανεξάρτητοι αναλυτές, όπως το Cato Institute, αμφισβητούν τη βιωσιμότητα των σχεδίων αυτών.

Κόντρα με έμπειρους αντιπάλους – Το στρατόπεδο Κουόμο & Σλίγουα

Ο Άντριου Κουόμο, 67 ετών, διεκδικεί πολιτική επαναφορά μετά την παραίτηση από τη θέση του κυβερνήτη το 2021 υπό το βάρος κατηγοριών σεξουαλικής παρενόχλησης (τις οποίες αρνείται).

Ως ανεξάρτητος υποψήφιος εστιάζει στην ασφάλεια – υπόσχεται περισσότερους αστυνομικούς και «επιστροφή στην τάξη» στη διοίκηση της πόλης.

Τον στηρίζουν κεντρώοι Δημοκρατικοί και επιχειρηματικοί κύκλοι που θεωρούν τις θέσεις Μαμντάνι υπερβολικά ριζοσπαστικές. Επίσης έλαβε τη στήριξη του απερχόμενου δημάρχου Έρικ Άνταμς, που αποσύρθηκε μετά από κριτική επιχειρηματιών και πτώση στις δημοσκοπήσεις.

Ο Άνταμς είχε βρεθεί στο στόχαστρο έρευνας για διαφθορά (οι κατηγορίες αποσύρθηκαν), ενώ τελικά χαρακτήρισε τον Κουόμο ως «τον πιο έμπειρο» για να ηγηθεί της πόλης.

Ο Κουόμο απευθύνεται επίσης σε συντηρητικούς ψηφοφόρους περιοχών όπως το Brighton Beach, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως μοναδική εναλλακτική απέναντι στον Μαμντάνι.

Τον περασμένο μήνα ο πρώην δήμαρχος Michael Bloomberg διέθεσε $3,5 εκατ. σε super PAC κατά του Μαντάνι και $1,5 εκατ. υπέρ του Κουόμο.

Ο τρίτος υποψήφιος είναι ο Κέρτις Σλίγουα, 71 ετών. Έγινε γνωστός τη δεκαετία του ’80 ως ιδρυτής των Guardian Angels — μιας ομάδας που περιπολούσε τα μετρό κατά της εγκληματικότητας. Φορά πάντα κόκκινο μπερέ — σήμα κατατεθέν του — ενώ επικεντρώνεται σε ζητήματα ασφάλειας, άστεγων κι αντίθεση στις φιλελεύθερες πολιτικές περί εγκλήματος.

Παρά τα περιορισμένα οικονομικά μέσα, η επιμονή του μπορεί να επηρεάσει το τελικό αποτέλεσμα καθώς οι αναλυτές θεωρούν πως οι ψήφοι του πιθανόν να πάνε στον Κουόμο αν αποχωρήσει.

Οι παρεμβάσεις Τραμπ

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ με καταγωγή από τον χώρο του real estate στη Νέα Υόρκη, παρεμβαίνει διαρκώς στην κούρσα δημάρχου. Παρουσιάζει την άνοδο Μαντάνι ως απειλή για την εθνική σταθερότητα:

“Θυμηθείτε πως χρειάζεται τα δικά μου χρήματα για να υλοποιήσει όλες τις ΨΕΥΤΙΚΕΣ κομμουνιστικές υποσχέσεις του. Δεν θα πάρει ούτε δεκάρα – ποιος λοιπόν ο λόγος να τον ψηφίσετε;” έγραψε στα social media o Τραμπ.

Σε ιδιωτικές συζητήσεις πάντως φέρεται να παραδέχεται ότι «ο Μαμντάνι δεν μπορεί να ηττηθεί», αναγνωρίζοντας τη δυναμική που καταγράφει στις δημοσκοπήσεις. Δημόσια όμως απείλησε ότι θα στερήσει ομοσπονδιακή χρηματοδότηση αν υλοποιηθούν οι πολιτικές του Δημοκρατικού υποψήφιου.

Αλλαγή εποχής ή προσωρινή ανατροπή; Οι συνέπειες μιας νίκης Μαντάνι

Με σχεδόν 900.000 μουσουλμάνους κατοίκους στη Νέα Υόρκη, μια πιθανή νίκη του Μαμντάνι θα σηματοδοτήσει ιστορική αλλαγή εκπροσώπησης. Για τους υποστηρικτές σημαίνει ένταξη φωνών που απουσίαζαν χρόνια από την κορυφή της πόλης.

Οι επικριτές όμως χαρακτηρίζουν τον Μαμντάνι «ακραίο», επικαλούμενοι τη στήριξή του στο κίνημα περικοπής κονδυλίων αστυνομίας («defund the police»), νομιμοποίησης πορνείας αλλά και στο BDS κατά του Ισραήλ.

Η πρότασή του για αφαίρεση φορολογικής απαλλαγής φιλανθρωπικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται σε ισραηλινούς εποικισμούς έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις.

Παρά τις αντιπαραθέσεις όμως η καμπάνια του αξιοποιεί τη δυσαρέσκεια για τα προβλήματα στέγασης κι ανισότητας στη Νέα Υόρκη – θέτοντας στο τραπέζι δομικές μεταρρυθμίσεις που βρίσκουν απήχηση στην κοινωνία.

Αναλυτές βλέπουν τις εκλογές ως δοκιμή αν μια σοσιαλιστική πλατφόρμα μπορεί να επικρατήσει στο χρηματοπιστωτικό κέντρο των ΗΠΑ – κι αν μια τέτοια νίκη θα εμπνεύσει ανάλογες κινήσεις αλλού στη χώρα.

Η δημαρχία της Νέας Υόρκης εξελίσσεται σε μια περίοδο βαθύτερων διαιρέσεων στην αμερικανική κοινωνία – τόσο πολιτικά όσο κι οικονομικά ή πολιτισμικά. Αν επικρατήσει ο Μαμντάνι θα θεωρηθεί τόσο απόρριψη της μετριοπάθειας όσο κι έγκριση μιας φιλόδοξης προοδευτικής ατζέντας σε μια από τις πιο επιδραστικές πόλεις παγκοσμίως.

Για τους Δημοκρατικούς οι συνέπειες είναι σύνθετες – μια νίκη μπορεί να ενισχύσει τους νέους και αριστερούς ψηφοφόρους αλλά συγχρόνως να προκαλέσει έντονη αντίδραση Ρεπουμπλικάνων λόγω θέσεων εξωτερικής πολιτικής κι ειδικά λόγω κριτικής προς το Ισραήλ.

Για τους Ρεπουμπλικάνους μια δημαρχία Μαμντάνι μπορεί να αποτελέσει σημείο αιχμής στην προεκλογική αντιπαράθεση περί εγκληματικότητας κι αστικής διακυβέρνησης – ενώ για τους προοδευτικούς ίσως αποδεικτικό στοιχείο ότι αριστερές θέσεις βρίσκουν απήχηση ακόμη κι εκεί όπου κυριαρχεί το κεφάλαιο κι οι επιχειρήσεις.

Όποιος κι αν επικρατήσει πάντως, η εκλογική μάχη ήδη άλλαξε τη δημόσια συζήτηση στη Νέα Υόρκη – αναγκάζοντας πολίτες κι ηγεσία να επανακαθορίσουν τι είδους πόλη θέλουν να χτίσουν στο μέλλον.

Αξίζει να σημειωθεί πως στις γενικές εκλογές δεν εφαρμόζεται σύστημα πολλαπλών επιλογών ψήφου (ranked-choice voting) – επομένως όποιος συγκεντρώσει τις περισσότερες ψήφους στις 4 Νοεμβρίου, θα γίνει ο επόμενος δήμαρχος της πόλης.