Πέντε “x factors” για το έγκλημα στα Βορίζια

Το μακελειό στα Βορίζια θα γεμίσει με εκατομμύρια λέξεις τη σχετική βιβλιογραφία της εγκληματολογίας. Δεν προσεγγίζεται με τους παραδοσιακούς τρόπους ερμηνείας που προτιμούν τα ΜΜΕ που προφανώς ενδιαφέρονται περισσότερο για την εμπορικότητα του θέματος και λιγότερο για την ουσία του. To Libre επιχειρεί να ξεκαθαρίσει την κατάσταση συνομιλώντας με επιστημονικές πηγές που προς το παρόν μιλούν υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας.

Νίκος Γιαννόπουλος

1. Υπάρχει μία τάση, μιντιακή αλλά όχι μόνο το έγκλημα να “βαπτιστεί” βεντέτα. Τα μέχρι στιγμής δεδομένα όμως, και ιδιαίτερα το γεγονός ότι ανταλλάχθηκαν σε πυρά περίπου 2000 σφαίρες, δεν παραπέμπει σε κλασική κρητική βεντέτα καθαρά οικογενειακού τύπου. Είναι σαφές, ακόμα και στον πιο άπειρο παρατηρητή, ότι πρόκειται για οργανωμένο έγκλημα, ή, τέλος πάντων, για πράξεις που έχουν όλα τα χαρακτηριστικά του οργανωμένου εγκλήματος. Τα οικογενειακά χαρακτηριστικά υπάρχουν αλλά φαίνεται ότι δεν είναι τα κυρίαρχα. Εν προκειμένω επιχειρούμε, ασυνείδητα ίσως γιατί αυτό πουλάει, να “ρομαντικοποιήσουμε” το έγκλημα αλλά αυτό, όπως καταλαβαίνει κανείς, θα αποπροσανατολίσει. Το λιγότερο. Όπως αναφέρει η επιστημονική πηγή παράλληλα, το Δίκαιο εξελίσσεται με την κοινωνία, δεν είναι στατικό. Οι πηγές του Δικαίου είναι και το άγραφο δίκαιο, οι άγραφοι κανόνες, που αποτελούν ένα σύστημα αξιών, ηθικής και τιμής. Σημειώνουμε ακόμη ότι η αυτοδικία δεν είναι κρητικό φαινόμενο. Απλά στην Κρήτη λέγεται βεντέτα. Υπάρχει παντού στον κόσμο, σε ευρωπαίκές χώρες, στα Βαλκάνια, σε αραβικές και μουσουλμανικές κοινωνίες,  

2. Ακούγονται πολύ λίγα για τον τόπο του εγκλήματος. Περιοριζόμαστε, και αυτό είναι μέχρι ένα σημείο φυσικό αφού υπάρχουν δύο δολοφονίες, στις εγκληματικές πράξεις αλλά είναι ξεκάθαρο ότι πρέπει να λάβει χώρα μία ενδελεχής έρευνα για την οικονομία του τόπου, τα εισοδήματα των οικογενειών, τις όποιες οικονομικές διαφορές και δοσοληψίες. Δεν αποκλείεται μία τέτοια είδους έρευνα να έδινε πολύτιμες απαντήσεις για τις βαθύτερες αιτίες του μακελειού και να φώτιζε πτυχές που ίσως ακόμα δεν τις έχουμε καν φανταστεί.

3. Ο κόσμος στο χωριό που έγινε το έγκλημα φαίνεται ότι κρατάει (τουλάχιστον μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές) το στόμα του κλειστό. Το φαινόμενο της ομερτά επαναλαμβάνεται. Υπάρχει βέβαια ο φόβος αλλά η ομερτά είναι σχεδόν καθολική. Η μέθοδος της ομερτά, παραβιάζουμε ανοιχτές θύρες βέβαια, παραπέμπει σε καταστάσεις μαφίας. Είναι άλλης τάξης έγκλημα η βεντέτα και άλλης τάξης εγκληματική οργάνωση η μαφία. Όπως λέει η αρμόδια πηγή στο Libre.gr καλό θα είναι μην τα μπερδεύουμε. Όπως επίσης διαφορετική (πρέπει να) είναι και η αντιμετώπιση από την πλευρά των αρχών των δύο καταστάσεων. Προσώρας εδώ αναζητούνται ακόμα τα όπλα του μακελειού και δεν βρίσκονται.

4. Η Κρήτη έχει, εδώ και πολλές δεκαετίες, ισχυρότατη πολιτική εκπροσώπηση στο κοινοβούλιο και πολλές φορές στα ανώτερα κυβερνητικά κλιμάκια. Ο κατά πολλούς καλύτερος Πρωθυπουργός της ελληνικής ιστορίας, ο Ελευθέριος Βενιζέλος είναι γέννημα της Κρήτης και άρχισε την πολιτική του δραστηριότητα σε ταραγμένες εποχές για το νησί, πριν καν την Ένωσή του με την Ελλάδα. Ο πολιτικός παράγοντας διαχρονικά έχει τις δικές του ευθύνες για τα συνεχή φαινόμενα ανομίας στο νησί, πέραν πάσης αμφιβολίας. Είναι λοιπόν και αυτός που πρέπει να πάρει την αποφασιστική πρωτοβουλία για την αποφασιστική αντιμετώπιση των φαινομένων. Ο τωρινός Πρωθυπουργός κατάγεται από την Κρήτη, οπότε έχει μπροστά του μία χρυσή ευκαιρία. Να συνδέσει το όνομά του με μία καταλυτική παρέμβαση που θα έχει ως στόχο το ξετύλιγμα του κουβαριού του οργανωμένου εγκλήματος στο νησί. Κατά αυτό τον τρόπο ίσως “θεραπευτεί”, τουλάχιστον εν μέρει η τεράστια καχυποψία των πολιτών για τους επίσημους κρατικούς θεσμούς και κυρίως για τη δικαιοσύνη. Όπως έχουμε όλοι παρατηρήσει τα σχετικά ευρήματα στις τελευταίες δημοσκοπήσεις είναι σοκαριστικά.

5.Οι αρχές, κυρίως η αστυνομία, οφείλουν να παίξουν το συνταγματικό τους ρόλο. Χωρίς εκπτώσεις. Αποφασιστικά. Και κυρίως προληπτικά. Η ελληνική αστυνομία έχει μία…μανία με την καταστολή σε όλα τα επίπεδα και συνήθως επεμβαίνει κατόπιν εορτής. Αν μιλήσουμε για το εν λόγω έγκλημα και όσα προετοίμασαν, πρέπει να είναι κανείς αφελής για να πιστέψει ότι οι τοπικές αρχές δεν είχαν εικόνα της κατάστασης. Σαφώς και είχαν. Δεν φρόντισαν όμως να δράσουν για να αποτρέψουν τα χειρότερα ούτε καν μετά τις πρώτες κλήσεις για βοήθεια όταν είχε αρχίσει το μακελειό. Οι Αρχές έχουν ευθύνη. Η Πολιτεία πρέπει να δράσει. Στην Κρήτη ιδρύθηκε ειδικό γραφείο για το οργανωμένο έγκλημα μόλις το 2024, θα μπορούσε, φυσικά, να ιδρυθεί πολύ νωρίτερα αλλά αυτή η επιλογή δεν έγινε. Xειρίζεται όμως, όπως προκύπτει, εκατοντάδες ιδιαίτερα σοβαρές υποθέσεις.