Δαβάκης στο libre: Δεν διαφαίνεται άμεση απειλή ή κίνδυνος γενικευμένης ανάφλεξης Ρωσίας-ΝΑΤΟ

Ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Θανάσης Δαβάκης μιλά στο libre για τον ρόλο του ΝΑΤΟ, την αναδιαμόρφωση του αμυντικού συστήματος της χώρας. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο κ. Δαβάκης «το ΝΑΤΟ διασφαλίζει τη συλλογική άμυνα, και η Ελλάδα συνεισφέρει με σοβαρότητα και συνέπεια σε αυτόν τον κοινό στόχο». Μιλά επίσης, για τα ελληνοτουρκικές σχέσεις που σήμερα βρίσκονται «σε μια φάση σχετικής ύφεσης, η οποία όμως δεν αναιρεί την ανάγκη διαρκούς επαγρύπνησης».

Χρόνης Διαμαντόπουλος

Σ’ ό,τι αφορά τις πολιτικές εξελίξεις, σύμφωνα με τον υφυπουργό κ. Θ. Δαβάκη «οι πολίτες δεν χρειάζονται πρόωρες αναμετρήσεις ούτε πολιτική αβεβαιότητα. Χρειάζονται σταθερότητα, συνέχεια και αποτελεσματική διακυβέρνηση».

Συνέντευξη

Χρόνης Διαμαντόπουλος

–Κύριε υφυπουργέ, πριν από περίπου τρεις εβδομάδες λάβατε μέρος στη Σύνοδο των υπουργών Άμυνας των χωρών μελών του ΝΑΤΟ. Τι αποκομίσατε από αυτή τη συνάντηση;

Η πρόσφατη Σύνοδος των Υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ είχε ως κεντρικό σκοπό την εφαρμογή των αποφάσεων και των στόχων που είχαν τεθεί στη Συνδιάσκεψη της Χάγης. Η Ελλάδα συμμετείχε ενεργά, με βασικούς άξονες την ενίσχυση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων, τη συμβολή στη συλλογική αποτροπή, την εμβάθυνση της διαλειτουργικότητας και τη συμμετοχή σε νέα προγράμματα ασφάλειας και καινοτομίας.

Η γενική εικόνα που αποκόμισα είναι ότι η Συμμαχία κινείται με ενότητα και αποφασιστικότητα απέναντι στις νέες προκλήσεις ασφαλείας. Οι χώρες – μέλη αυξάνουν τις αμυντικές τους δαπάνες, όχι ως αυτοσκοπό, αλλά για να ενισχύσουν την ικανότητα αποτροπής και ανταπόκρισης σε ένα ολοένα πιο σύνθετο περιβάλλον απειλών.

Η Ελλάδα, με υψηλό επίπεδο επιχειρησιακής ετοιμότητας και ένα μακρύ ιστορικό επενδύσεων στην άμυνα, κατατάσσεται μεταξύ των πρώτων χωρών της Συμμαχίας. Ο σταθερός εκσυγχρονισμός των Ενόπλων Δυνάμεων, τον οποίο υπηρετούμε με μεθοδικότητα μέσω του δωδεκαετούς προγράμματος εξοπλισμών ύψους 25 δισ. €, ενισχύει όχι μόνο την εθνική μας άμυνα αλλά και τη συλλογική ασφάλεια του ΝΑΤΟ.

Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται σήμερα σε μια φάση σχετικής ύφεσης, η οποία όμως δεν αναιρεί την ανάγκη διαρκούς επαγρύπνησης

Αλλά δεν είναι μόνο οι εξοπλισμοί, καθώς στο πλαίσιο της «Ατζέντας 2030», του μεγάλου μεταρρυθμιστικού προγράμματος για που εφαρμόζει η κυβέρνηση υπό την καθοδήγηση του Υπουργού Νίκου Δένδια, αναδιαμορφώνουμε συνολικά το αμυντικό σύστημα της χώρας. Εξοικονομούμε πόρους τους οποίους διοχετεύουμε στη μέριμνα των στελεχών της μεγάλης οικογένειας των Ενόπλων Δυνάμεων, μέσω του φιλόδοξου στεγαστικού μας προγράμματος και άλλων παρεμβάσεων.

Ταυτόχρονα επενδύουμε στην καινοτομία και τον τεχνολογικό μετασχηματισμό, με τη σύσταση 6ου Κλάδου Μετεξέλιξης, Καινοτομίας και Αμυντικής Τεχνολογίας στο ΓΕΕΘΑ και την ίδρυση του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ). Τέλος, δίνουμε αναπτυξιακό χαρακτήρα στις αμυντικές επενδύσεις, με πρωτοβουλίες όπως η θεσμοθέτηση της συμμετοχής ελληνικών εταιρειών σε ποσοστό 25% στα προγράμματα προμήθειας εξοπλισμών. Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες αναγνωρίζονται από τους συμμάχους μας, οι οποίοι αντιλαμβάνονται ότι ενίσχυση των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων σημαίνει αυτόματα και ενίσχυση της Συμμαχίας.

Επιπλέον, η χώρα μας παίζει κομβικό ρόλο στο νότιο μέτωπο της Συμμαχίας, εκεί όπου διασταυρώνονται οι προκλήσεις της Ανατολικής Μεσογείου, των Βαλκανίων και της Βόρειας Αφρικής. Η γεωγραφική θέση, σε συνδυασμό με τη συνέπεια των θεσμών και την επιχειρησιακή ικανότητα, καθιστά την Ελλάδα πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή. Συμμετέχουμε ενεργά σε όλες τις μεγάλες ασκήσεις υψηλής ετοιμότητας, προωθούμε τη διαλειτουργικότητα των δυνάμεών μας και επενδύουμε σε νέες μορφές συνεργασίας, από την κυβερνοάμυνα και τα logistics έως την ενεργειακή ασφάλεια και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κοινωνιών μας.

–Χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, όπως η Γερμανία, η Δανία και η Φινλανδία καλούν τους πολίτες να είναι προετοιμασμένοι, συγκεντρώνοντας τρόφιμα για το ενδεχόμενο πόλεμο. Είναι τόσο σοβαρή η κατάσταση με την Ρωσία; Υπάρχει πιθανότητα γενίκευσης του Ρωσοουκρανικού πολέμου;

Οι εκκλήσεις ορισμένων χωρών για αυξημένη ετοιμότητα έχουν, κατά τη γνώμη μου, περισσότερο προληπτικό και οργανωτικό χαρακτήρα, όχι κινδυνολογικό. Η Ευρώπη αντιλαμβάνεται ότι η ρωσική επιθετικότητα που οδήγησε στον πόλεμο με την Ουκρανία δεν είναι ένα παροδικό γεγονός, αλλά μια παρατεταμένη σύγκρουση με αποσταθεροποιητικές συνέπειες για την ευρύτερη περιοχή. Δεν διαφαίνεται όμως κάποια άμεση απειλή ή κίνδυνος γενικευμένης ανάφλεξης, ιδίως όσο το ΝΑΤΟ διατηρεί ενιαία στάση και λειτουργεί αποτρεπτικά.

Η στρατηγική του Πρωθυπουργού λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στη Δύση και τον Αραβικό κόσμο

Θα έλεγα μάλιστα ότι οι σύμμαχοί μας τώρα βιώνουν, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, το αίσθημα της εγγύτητας με την απειλή. Για την Ελλάδα αυτό δεν είναι κάτι νέο. Εμείς ζούμε επί δεκαετίες σε ένα περιβάλλον αστάθειας, με χιλιάδες παραβιάσεις εναερίου χώρου κάθε χρόνο. Ξέρουμε τι σημαίνει να συντηρείς ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις και να λειτουργείς μέσα σε συνθήκες πίεσης, χωρίς να τις δραματοποιείς.

Σε τέτοιες περιόδους, χρειάζονται λιγότερα λόγια και περισσότερες πράξεις. Το ΝΑΤΟ διασφαλίζει τη συλλογική άμυνα, και η Ελλάδα συνεισφέρει με σοβαρότητα και συνέπεια σε αυτόν τον κοινό στόχο.

–Κύριε Δαβάκη, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις σε πιο στάδιο βρίσκονται σήμερα; Τι θα γίνει με τη Σύνοδο των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, τη γνωστή 5Χ5, που έχει προτείνει ο πρωθυπουργός; Θα οριστεί σύντομα;

Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται σήμερα σε μια φάση σχετικής ύφεσης, η οποία όμως δεν αναιρεί την ανάγκη διαρκούς επαγρύπνησης. Η Ελλάδα επιδιώκει τον διάλογο με ειλικρίνεια, αλλά χωρίς καμία έκπτωση στα κυριαρχικά μας δικαιώματα και στις πάγιες εθνικές μας θέσεις. Ο διάλογος δεν είναι αυτοσκοπός, είναι εργαλείο σταθερότητας, εφόσον στηρίζεται στο διεθνές δίκαιο και τον αμοιβαίο σεβασμό.

Η πρόταση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για τη Σύνοδο των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, τη γνωστή 5×5, αποτελεί απόδειξη του ηγετικού ρόλου που διαδραματίζει η Ελλάδα στην περιοχή. Μια τέτοια Σύνοδος μπορεί να λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστής συνεργασίας σε κρίσιμους τομείς, από την άμυνα και την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, μέχρι την ενέργεια, την πολιτική προστασία και την ανθεκτικότητα των κρατικών θεσμών.

Η μόνη διαφορά που αναγνωρίζει η Ελλάδα με την Τουρκία είναι η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, στη βάση του Δικαίου της Θάλασσας

Η στρατηγική του Πρωθυπουργού λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στη Δύση και τον Αραβικό κόσμο. Για παράδειγμα, η πρόοδος που έχει σημειωθεί στο πλαίσιο του Ανώτατου Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας Ελλάδας – Σαουδικής Αραβίας είναι σημαντική. Η πρόσφατη συνεδρίαση της Ομάδας Εργασίας της Επιτροπής Άμυνας και Ασφάλειας του Συμβουλίου, την οποία είχα την τιμή να υποδεχτώ στην Αθήνα, ανέδειξε σύγκλιση συμφερόντων, στρατηγικών και οικονομικών. Μοιραζόμαστε κοινές αντιλήψεις για την ασφάλεια και την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή μας, ενώ σημειώθηκε ιδιαίτερη πρόοδος σε κομβικούς τομείς όπως η καινοτομία και η αμυντική βιομηχανία.

Η Ελλάδα δεν περιορίζεται σε ρόλο θεατή των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Με υπευθυνότητα και αυτοπεποίθηση, συμβάλλει ενεργά στη διαμόρφωση του πλαισίου συνεργασίας που χρειάζεται η περιοχή για να παραμείνει ασφαλής και σταθερή.

–Όσο περνάει ο καιρός οι απαιτήσεις της Άγκυρας αυξάνονται, τόσο στο Αιγαίο όσο και στο Κυπριακό ζήτημα όπου η κατοχή συνεχίζεται μετά από 51 χρόνια. Τι δεν γίνεται σωστά από την ελληνική πλευρά όλα αυτά τα χρόνια;

Η Τουρκία είναι αυτή που έχει επιλέξει μια διαχρονικά αναθεωρητική πολιτική. Η Ελλάδα παραμένει σταθερή, με συνέπεια, στο δρόμο του διεθνούς δικαίου και των αρχών του ΟΗΕ, όχι στη λογική των τετελεσμένων. Αυτή η στάση αποτελεί τη βάση της διεθνούς νομιμότητας και της αξιοπιστίας μας.

Η μόνη διαφορά που αναγνωρίζει η Ελλάδα με την Τουρκία είναι η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, στη βάση του Δικαίου της Θάλασσας. Όλα τα υπόλοιπα ζητήματα που θέτει η Άγκυρα είναι ανυπόστατα και εκτός διεθνούς νομιμότητας. Το πρόβλημα δεν είναι η συνέπεια της Ελλάδας, αλλά οι παράνομες και παράλογες θέσεις της γειτονικής μας χώρας.

Ο Άγνωστος Στρατιώτης δεν «ανήκει» σε κανένα υπουργείο ή φορέα, ανήκει στο Έθνος. Η τροπολογία που ψηφίστηκε ξεκαθαρίζει ρόλους και ευθύνες, και αυτό είναι ουσιώδες

Όσο για το Κυπριακό, πρόκειται για ανοιχτή πληγή του διεθνούς δικαίου και παγκόσμιο ζήτημα εισβολής και κατοχής, όχι διμερές θέμα. Η Ελλάδα στέκεται σταθερά στο πλευρό της Κυπριακής Δημοκρατίας και στηρίζει τη λύση του προβλήματος στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ και της ΕΕ, όχι σε διχοτομικές λογικές.

Η στρατηγική μας είναι σαφής: συνδυασμός αποτροπής και διπλωματίας. Η αναβάθμιση της αμυντικής μας ισχύος, μέσα από τα εξοπλιστικά προγράμματα, τις διεθνείς συνεργασίες και την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας, αποτελεί επένδυση στην ειρήνη και στην ασφάλεια.

–Ας έρθουμε και στα εσωτερικά. Το θέμα με τον Άγνωστο Στρατιώτη και όσα ακολούθησαν μπορούσαν να αποφευχθούν; Εννοώ για το ποιος έχει την ευθύνη του μνημείου, της συντήρησής του ακόμη και του καθαρισμού του. Υποτίθεται ότι η τροπολογία ψηφίστηκε λύνει τις αρμοδιότητες, αλλά και πάλι δύο υπουργεία και ο Δήμος θα συνεχίσουν να εμπλέκονται…

Το ζήτημα του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη δεν είναι αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης, αλλά θέμα θεσμικού συντονισμού και σεβασμού προς ένα εθνικό σύμβολο. Ο Άγνωστος Στρατιώτης δεν «ανήκει» σε κανένα υπουργείο ή φορέα, ανήκει στο Έθνος. Εκφράζει την ανώνυμη θυσία εκείνων που έπεσαν για την πατρίδα και απαιτεί ενιαία και υπεύθυνη αντιμετώπιση. Η φροντίδα του Αγνώστου Στρατιώτη δεν είναι απλή υποχρέωση, είναι χρέος τιμής.

Η τροπολογία που ψηφίστηκε ξεκαθαρίζει ρόλους και ευθύνες, και αυτό είναι ουσιώδες. Όλοι οφείλουμε να τη σεβαστούμε και να συνεργαστούμε στη βάση της. Οι αρμοδιότητες είναι ξεκάθαρες και ο στόχος κοινός: η διαρκής φροντίδα, η ευπρέπεια και ο σεβασμός του Μνημείου.

Σε αυτό το πλαίσιο ο Υπουργός Νίκος Δένδιας ανακοίνωσε την περασμένη Τετάρτη τον σχεδιασμό για την ανάδειξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη και του ρόλου του ως σημείου Εθνικής Ενότητας και κοινής Ιστορικής Αναφοράς, έτσι ώστε το Μνημείο να συνεχίσει να εκπέμπει το ήθος και τη συγκίνηση που αξίζει στη θυσία των Ελλήνων στρατιωτών.

–Η κυβερνητική πλειοψηφία είναι ισχυρή κ. υφυπουργέ; Οι εκλογές θα γίνουν το 2027, έχει πει πολλές φορές στο παρελθόν ο κ. Μητσοτάκης;

Η κυβέρνηση διαθέτει μια σταθερή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αλλά και το αναγκαίο πολιτικό κεφάλαιο για να προχωρήσει με αποφασιστικότητα στο έργο της. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ένας Πρωθυπουργός που έχει αποδείξει ότι αξιοποιεί αυτό το κεφάλαιο για να κάνει ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, να διορθώσει χρόνιες παθογένειες και να δώσει προοπτική στη χώρα.

Έχει δηλώσει καθαρά ότι οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας. Και αυτό είναι θεσμικά σωστό και πολιτικά υπεύθυνο.

Το Κυπριακό, είναι ανοιχτή πληγή του διεθνούς δικαίου και παγκόσμιο ζήτημα εισβολής και κατοχής, όχι διμερές θέμα

Οι πολίτες δεν χρειάζονται πρόωρες αναμετρήσεις ούτε πολιτική αβεβαιότητα. Χρειάζονται σταθερότητα, συνέχεια και αποτελεσματική διακυβέρνηση.

Η κυβέρνηση προχωρά με συγκεκριμένες προτεραιότητες: τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, την ενίσχυση της άμυνας και της ασφάλειας, τη βελτίωση των υπηρεσιών προς τον πολίτη, και την επιτάχυνση της ανάπτυξης με κοινωνικό πρόσημο. Και από τη δική μου πλευρά, με την εμπειρία τριών δεκαετιών στην Κοινοβουλευτική ζωή, πιστεύω ακράδαντα ότι η σταθερότητα είναι προϋπόθεση για τη Δημοκρατία. Γιατί μόνο μια σταθερή κυβέρνηση μπορεί να προχωρήσει μπροστά τη χώρα με σχέδιο, νηφαλιότητα και αποτελεσματικότητα.