Τώρα που ξεθύμανε ο εσμός… ας εξετάσουμε την επιστημονική άποψη της Ασπασίας Σκουφίδη
Μπορεί η διατύπωση μίας άποψης που στηρίζεται σε επιστημονικά δεδομένα και σε επαγγελματική εμπειρία να γίνει αιτία για ένα ιδιότυπο κυνήγι μαγισσών εναντίον του ανθρώπου που διατύπωσε την εν λόγω άποψη; Στην Ελλάδα σαφώς γίνεται.
Η Ασπασία Σκουφίδη είναι επαγγελματίας νηπιαγωγός και “τρέχει” το δικό της παιδικό σταθμό. Σ’ ένα από τα video που συνηθίζει να ανεβάζει στα social media (video που άπτονται της δουλειάς της) η κα Σκουφίδη υποστήριξε ότι πολύ μικρά παιδιά, δύο και τριών ετών, δεν μπορούν να κατανοήσουν έννοιες όπως ο ηρωισμός, η πατρίδα και ο θάνατος και ότι θα πρέπει να πούμε όχι στις εθνικές επετείους στο παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο.
Η αναλυτική τοποθέτηση ήταν αυτή: “Ηρθε η ώρα του ΟΧΙ. Ήρθε η ώρα να πούμε όχι στις εθνικές επετείους στον παιδικό σταθμό και στο νηπιαγωγείο. Στην Ελλάδα γιορτάζουμε την έναρξη του πολέμου αντί για τη λήξη του”.
Και επίσης: “Βάζουμε παιδιά πολύ μικρής ηλικίας να απαγγέλουνε ποιήματα, να κάνουν αναπαράσταση του πολέμου. Παιδιά που δεν έχουν ακόμα κατακτήσει αφηρημένες έννοιες όπως είναι η πατρίδα, ο ηρωισμός, ο θάνατος, ο πόλεμος και η ειρήνη.
Μπορούμε αντί γι’ αυτό να μιλάμε για τα θετικά ιδανικά τη φιλία, τη συνεργασία, την αλληλεγγύη. Και να τα δείχνουμε μέσα από το παράδειγμά μας. Μπορούμε να κάνουμε μια μικρή γιορτή, γιατί γιορτάζουμε, γιορτάζουμε την πατρίδα μας. Να κάνουν τα μεγαλύτερα παιδιά μια μικρή παρέλαση κρατώντας τις σημαίες στην αυλή του σχολείου. Και να μιλήσουμε για το τι μπορεί να κάνει ο καθένας από εμάς για να πετύχουμε την ειρήνη”.
Ξέσπασε σάλος, διαδικτυακός και όχι μόνο. Τα σχόλια στο video ήταν, στην πλειοψηφία τους, αρνητικά και μερικά εμετικά (με απειλές πάσης φύσεως).
Η εκπαιδευτικός αναγκάστηκε να ανεβάσει νέo video για να εξηγήσει τι ακριβώς ήθελε να πει στο προηγούμενο, μήπως κάποιοι κατανοήσουν. Είπε λοιπόν: “Αρκετοί παρερμήνευσαν ένα προηγούμενο video. Eίπαν ότι πρότεινα να καταργήσουν τις εθνικές εορτές. Στην πραγματικότητα είπα κάτι πολύ απλό. Οτι παιδιά από 2 έως 3 ετών δεν είναι έτοιμα να κατανοήσουν έννοιες όπως ο ηρωισμός και η πατρίδα.
Μπορούμε να τους δώσουμε σημαίες για να δουν την παρέλαση των μικρότερων παιδιών και να ακούσουμε μαζί τραγούδια. Αργότερα, στο Δημοτικό, προφανώς θα πρέπει να τους μιλήσουμε για την ιστορία μας. Ο τρόπος που επικοινωνούμε τα πράγματα στα μικρά παιδιά δεν έχει να κάνει μόνο με τις εθνικές εορτές. Εχει να κάνει με τις ειδήσεις στις οποίες εκθέτουμε τα παιδιά. Το τι βλέπουν επίσης στις οθόνες”.
Το θέμα απέκτησε ακόμα και πολιτικές διαστάσεις όταν η ευρωβουλεύτρια Αφροδίτη Λατινοπούλου, μιλώντας στο Action 24, αξίωσε την απόλυση τέτοιων εκπαιδευτικών χαρακτηρίζοντάς τους σκουπίδια: Δεν είναι δυνατόν να βάλλουν εναντίον της πατρίδας μας, εναντίον των εθνικών εορτών. Πληρωνονται από τους φόρους μας. Θα έπρεπε να απολυθούν. Εχουν το θράσος να το κάνουν και στις αίθουσες και στα social media. Και δεν είναι μόνο ένας. Είναι πολλοί. Επρεπε να απολυθούν. Σκούπα στα σκουπίδια που δεν σέβονται τη σημαία μας”.
Σημαντικό κομμάτι της σχετικής επιστημονικής βιβλιογραφίας (Αγγλία και Αυστραλία σε ότι αφορά τις πηγές) αναφέρει τα εξής:
Παιδιά 2 έως 3 ετών έχουν αρκετά περιορισμένες γνωστικές δυνατότητες για να κατανοήσουν αφηρημένες και πολύπλοκες έννοιες όπως ο ηρωισμός και η πατρίδα, που απαιτούν υψηλότερο επίπεδο αφηρημένης σκέψης και κατανόησης κοινωνικο-ηθικών και πολιτισμικών εννοιών.
Σε αυτή την ηλικία, τα παιδιά αρχίζουν να αναπτύσσουν συναισθηματική επίγνωση και να κατανοούν βασικά συναισθήματα, καθώς και να αναπτύσσουν τα πρώτα τους λόγια και απλές γλωσσικές δομές. Μπορούν να κατανοήσουν πολύ συγκεκριμένες και άμεσα αντιληπτές έννοιες, να ακολουθούν απλές οδηγίες και να εκφράζουν βασικά συναισθήματα, όμως δυσκολεύονται με αφηρημένες έννοιες που δεν συνδέονται άμεσα με αισθητηριακές εμπειρίες ή καθημερινές καταστάσεις.
Η κατανόηση εννοιών όπως ο ηρωισμός απαιτεί την ικανότητα να αντιλαμβάνονται ιδιότητες όπως το θάρρος, η αυτοθυσία και η ηθική αρετή, ενώ η πατρίδα προϋποθέτει την κατανόηση της έννοιας του «τόπου», της «κοινότητας» και της πολιτισμικής ταυτότητας, κάτι που συνήθως αναπτύσσεται στα επόμενα παιδικά στάδια, κυρίως από τα 6 έτη και άνω, όταν αρχίζει η ανάπτυξη αφηρημένης και συμβολικής σκέψης.
Και επίσης, οι απλές ηθικές έννοιες διδάσκονται σε νήπια (2-3 ετών) μέσω πρακτικών και καθημερινών εμπειριών που συνδέονται με τα βασικά κοινωνικά πλαίσια στα οποία ζουν. Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία μαθαίνουν το σωστό και το λάθος αρχικά μέσω της αλληλεπίδρασης με τους γονείς και τους φροντιστές τους, που με σταθερότητα ορίζουν όρια και κανόνες με απλές, κατανοητές για αυτά λέξεις και πράξεις.
Ότι περίπου τόνισε και η Ελληνίδα εκπαιδευτικός στο video που ανέβασε. Τόσο απλό να το κατανοήσει κανείς, αν δει ελάχιστα εκατοστά πέρα από το φανατισμό και την ιδεοληψία του.