Έβρος: Αυτοψία Μενδώνη στο Τέμενος Βαγιαζήτ και στις δομές υφαντικές τέχνης

Αυτοψία σ’ ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της ισλαμικής αρχιτεκτονικής στην Ευρώπη, στο, υπό αποκατάσταση Τέμενος Βαγιαζήτ, στο Διδυμότειχο, πραγματοποίησε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, κατά τη διάρκεια της περιοδείας της στον Έβρο. Το έργο, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 13.000.000 ευρώ, χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης κι αναμένεται να ολοκληρωθεί την άνοιξη του 2026. Ταυτόχρονα πραγματοποίησε κι επίσκεψη στο Σουφλί, που θεωρείται ο τόπος του μεταξιού στην Ελλάδα για το ζήτημα των δομών υφαντικής τέχνης, επισημαίνοντας ότι στόχος είναι ν΄ αναπτυχθεί ξανά η ελληνική χειροτεχνία με σύγχρονους όρους και να συλλειτουργήσει με τον Τουρισμό.

Όπως δήλωσε η Λίνα Μενδώνη μετά την αυτοψία: «η αποκατάσταση του συγκεκριμένου μνημείου δεν είναι ένα έργο συνηθισμένο, από αυτά που δεν κρύβουν απρόβλεπτα. Για την ώρα όλα αντιμετωπίζονται με τη στενή συνεργασία των Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού -τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Έβρου– των τεχνικών μας συμβούλων, που είναι το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, και των αναδόχων. Θεωρώ ότι τα πράγματα, για την ώρα, εξελίσσονται πολύ ικανοποιητικά». Εξήγησε πως είναι πολυσύνθετο έργο σε επιστημονικό και σε τεχνικό επίπεδο και με απρόβλεπτους παράγοντες, όπως οι δυσκολίες του καιρού, το σύνθετο της κατασκευής κ.ά.

Ακολούθως, η υπουργός επισκέφθηκε την Αρμένικη Εκκλησία Σουρπ Κεβόρκ (Αγίου Γεωργίου) στο Κάστρο του Διδυμοτείχου, όπου την υποδέχθηκε ο Μητροπολίτης Ορθοδόξων Αρμενίων Ελλάδος, Επίσκοπος Σαχάκ Γεμιγιάν. Το μνημείο παρουσιάζει διάφορα προβλήματα, που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, με κυριότερο την ανακεράμωση της στέγης και τη συντήρηση της οροφής του ναού. Το έργο, προϋπολογισμού 100.000 ευρώ, έχει αναλάβει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Έβρου, με πόρους από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΥΠΠΟ.

Ο Επίσκοπος Σαχάκ Γεμιγιάν δήλωσε: «Είναι μεγάλη τιμή που η Υπουργός επισκέπτεται την εκκλησία μας, η οποία έχει σημαντική ιστορική αξία και για την αρμενική κοινότητα αλλά και για την πόλη του Διδυμοτείχου. Η παρουσία της ενώνει συμβολικά τις δύο κοινότητες και τον πολιτισμό αυτού του τόπου».

Η υπουργός Λίνα Μενδώνη επισήμανε το ενδιαφέρον του πρωθυπουργού για το έργο στο Διδυμότειχο. «Πριν από λίγους μήνες, είχαμε τη χαρά να παρουσιάσουμε, εδώ, το ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο, το οποίο εκπόνησε το ΥΠΠΟ σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, για το Δίδυμο Κάστρο. Η πρώτη φάση του έργου, της αποκατάστασης και ανάδειξης ,του Κάστρου βρίσκεται ήδη υπό αξιολόγηση στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης-ΕΣΠΑ 2021–2027. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας, το έργο αμέσως δημοπρατείται. Ο Άγιος Γεώργιος των Αρμενίων είναι ένα σημαντικό μνημείο του Κάστρου, το οποίο η Πολιτεία έχει υποχρέωση να προστατεύσει και να αναδείξει» και πρόσθεσε πως «ήδη, η Εφορεία Αρχαιοτήτων έχει επιληφθεί και προχωρεί στις πρώτες ενέργειες για τη συντήρηση της στέγης του ναού».

Ελληνική Χειροτεχνία: Η τέχνη της υφαντικής στην παραμεθόριο. Παράδοση και προοπτικές

Η Λίνα Μενδώνη, επισκέφθηκε, στο Σοφικό και το Σουφλί, τις δομές υφαντικής που ιδρύθηκαν και λειτουργούν στο πλαίσιο του έργου του Υπουργείου Πολιτισμού «Δράσεις προετοιμασίας εφαρμογής Πρότυπης Στρατηγικής Ανασύστασης, Ανάπτυξης και Επαναπροσδιορισμού της Ελληνικής Χειροτεχνίας», το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας – Ελλάδα 2.0 (NextGenerationEU).

Η Υπουργός συνομίλησε με τους εκπαιδευτές και τους εκπαιδευόμενους των δομών και απηύθυνε χαιρετισμό στις εργασίες της ημερίδας με τίτλο: «Η τέχνη της Υφαντικής στην Παραμεθόριο: Παράδοση και Προοπτικές», που πραγματοποιήθηκε στο Σουφλί, επισημαίνοντας τη μοναδικότητά του στον τομέα της χειροτεχνίας και ειδικότερα του μεταξιού. «Από το 2019 στο Υπουργείο Πολιτισμού, θέσαμε στόχο όχι μόνο να διασώσουμε τις παραδοσιακές τέχνες, αλλά να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις, ώστε να αποκτήσουν και πάλι δυναμισμό και προοπτική. Να δημιουργηθεί μια νέα γενιά επαγγελματιών χειροτεχνών, με πιστοποίηση, κατάρτιση, επιχειρηματική υποστήριξη, διεθνή δικτύωση», τόνισε σημειώνοντας πως στόχος είναι η αναβίωση της χειροτεχνίας σ΄ ένα σύγχρονο βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης με στόχο και την αναζωογόνηση της ελληνικής περιφέρειας.

«Με τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, που ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εξασφάλισε για τη χώρα μας, μετά την πανδημία, δημιουργήσαμε ένα βιώσιμο πρότυπο ανάπτυξης και επιχειρηματικής ενίσχυσης του τομέα της χειροτεχνίας, με πιλοτική εφαρμογή στην υφαντική, την ξυλοτεχνία και την αγγειοπλαστική, σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Θεσσαλίας, Δυτικής Αττικής και Δυτικής Μακεδονίας και τα αντίστοιχα Κέντρα Δια Βίου Μάθησης», ανέφερε η κ. Μενδώνη.

Υποστήριξε πως στο πλαίσιο αυτό «ιδρύθηκαν 19 εκπαιδευτικές δομές ,σε όλη την Ελλάδα. Στη Θράκη, στο Αρδάνιο, το Σοφικό και το Σουφλί, δημιουργήσαμε τρεις δομές υφαντικής, καθώς η τοπική παράδοση στην τέχνη του μεταξιού είναι ιδιαίτερα ισχυρή και μπορεί με την κατάλληλη υποστήριξη να συμβάλει καθοριστικά στην αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής.  Ο κλάδος της χειροτεχνίας, άλλοτε πηγή εισοδήματος και απασχόλησης για ολόκληρες περιοχές, είχε εν πολλοίς εγκαταλειφθεί».

«Η αναβίωση της χειροτεχνίας», είπε η υπουργός Πολιτισμού, «είναι άρρηκτα δεμένη με τις τοπικές κοινωνίες που μπορούν  να καλλιεργήσουν το έδαφος για την αναγέννησή τους. Η χειροτεχνία, με υψηλής ποιότητας προϊόντα, μπορεί να συλλειτουργήσει αρμονικά με τον τουρισμό. Να απευθυνθεί σε υψηλού εισοδήματος κοινό, που αναζητά την ανόθευτη αυθεντικότητα. Θέλω να ευχαριστήσω θερμά τους πανεπιστημιακούς δασκάλους, τους εκπαιδευτές και τους εκπαιδευόμενους για το μεράκι και την αφοσίωσή τους, που αποδεικνύουν ότι η ελληνική χειροτεχνία όχι μόνο έχει μέλλον, αλλά μπορεί να γίνει πυλώνας ανάπτυξης και πολιτιστικής αναγέννησης για τη Θράκη και όλη την Ελλάδα».

Στη διάρκεια της ημερίδας, οι πανεπιστημιακοί παρουσίασαν το Πρόγραμμα Χειροτεχνίας, ενώ οι επαγγελματίες του κλάδου κατέθεσαν τις απόψεις τους και περιέγραψαν τις συνθήκες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στην πράξη. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στον ρόλο της υφαντικής και των εφαρμοσμένων τεχνών στην τοπική οικονομία, στην εκπαίδευση και στη διαμόρφωση της τοπικής ταυτότητας, καθώς και στις δυνατότητες σύνδεσης της παράδοσης με τη σύγχρονη τεχνολογία για τη δημιουργία ενός βιώσιμου οικοσυστήματος χειροτεχνίας.