“Ιθάκη”: Τι γράφει το 12ο και… τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου του Αλέξη Τσίπρα

Με τίτλο εμπνευσμένο από τον διαχρονικό συμβολισμό του νόστου και του στοχασμού, η Ιθάκη του Αλέξη Τσίπρα δεν περιορίζεται σε μια απλή αφήγηση του παρελθόντος. Η επιστροφή σε αυτό γίνεται- σύμφωνα με τον συγγραφέα,  χωρίς εξιδανίκευση, με διάθεση ειλικρινούς αναμέτρησης, και κυρίως με στόχο να μετατραπεί το παρελθόν σε υλικό σκέψης για το μέλλον. 

Το βιβλίο του πρώην πρωθυπουργού, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Gutenberg το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου, χαρακτηρίζεται ως  για μια πολυεπίπεδη εξιστόρηση: βιωματική, πολιτική, αυτοκριτική. 

Το 12ο κεφάλαιο

Για τον ίδιο το βιβλίο αυτό είναι “ένα χρέος απέναντι στην Ιστορία”, αλλά  και μια προσωπική ανάγκη να μιλήσει για όλα όσα έγιναν σε μια δύσκολη πολιτική διαδρομή, που όπως είπε στην πρόσφατη συνέντευξή του: “έχουν μιλήσει σχεδόν όλοι εκτός από εμένα που ήμουν πρωταγωνιστής”.  

Οι σελίδες του βιβλίου, σε αντίθεση με τις συνηθισμένες απομνημονεύσεις πολιτικών προσώπων, διανθίζονται -σύμφωνα με τον εκδοτικό οίκο-με εξομολογητικούς και αυτοκριτικούς τόνους. Ο ίδιος ο συγγραφέας εμφανίζεται αποφασισμένος να αναμετρηθεί όχι μόνο με τα γεγονότα, αλλά και με τον ίδιο του τον εαυτό.  

Όπως είχε μεταδώσει το libre προ ημερών, η “ Ιθάκη” εμπλουτίστηκε τελευταία με ένα νέο, 12ο κεφάλαιο, το οποίο παραδόθηκε από τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα μόλις πριν λίγες ημέρες. Πρόκειται για το κεφάλαιο που καλύπτει και την παραίτησή του από τη βουλευτική του έδρα – ωστόσο, δεν αναμένεται να περιοριστεί στην ψυχρή καταγραφή ενός τέλους.  

Αντίθετα, οι ενδείξεις συνηγορούν ότι λειτουργεί ως συμβολική πράξη πολιτικής επανεκκίνησης – ή τουλάχιστον ως δήλωση πολιτικής διαθεσιμότητας για το μέλλον. Σε αυτό το κεφάλαιο, ο Αλέξης Τσίπρας ενδεχομένως να προσπαθεί να απαντήσει στο κρίσιμο ερώτημα: ποιος είναι ο ρόλος του σήμερα και τι μπορεί να σηματοδοτήσει η αποχώρησή του – ή η επιστροφή του; 

Χωρίς “φίλτρα”

Η “Ιθάκη” πάντως, όπως όλα δείχνουν, θα δυσαρεστήσει. Όχι μόνο αντιπάλους, αλλά και παλιούς συνοδοιπόρους. Η μαρτυρία του Αλέξη Τσίπρα δεν έχει πρόθεση , σύμφωνα με όσα περιγράφονται, να ωραιοποιήσει καμία κατάσταση ακόμα και εκείνες που αφορούν στον ίδιο.   

Το βιβλίο θα περιλαμβάνει 11+1 κεφάλαια – που περιγράφουν την ολοκλήρωση μιας δύσκολης πορείας, αλλά ίσως σηματοδοτούν και την υπόρρητη δυνατότητα μιας νέας αρχής. Η αφηγηματική δομή του, όπως προκύπτει από την ανακοίνωση του εκδοτικού οίκου και τις δημόσιες τοποθετήσεις του ίδιου του Αλέξη Τσίπρα, ισορροπεί ανάμεσα στην προσωπική εξομολόγηση και την πολιτική ανάλυση.  

Καταγράφει τη θυελλώδη πολιτική περίοδο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, από την εκλογική του άνοδο έως τη συμφωνία του τρίτου μνημονίου, το δημοψήφισμα, την έξοδο από τα μνημόνια, αλλά και την τελική πολιτική και εσωκομματική φθορά μετά το 2019. 

Σύμφωνα με το εκδοτικό οίκο η αφήγηση παίρνει μορφή ιστορικού ντοκουμέντου, καθώς παραθέτει με τεκμηρίωση γεγονότα, πρακτικά συνεδριάσεων και δραματικούς διαλόγους με όλους τους ηγέτες της εποχής δίνοντας στον αναγνώστη την δυνατότητα να “κατανοήσει τις σκέψεις και τους προβληματισμούς του Αλέξη Τσίπρα τότε, αλλά και την κριτική ματιά του σήμερα, για την περίοδο εκείνη”.  

Το όραμα

 Η «Ιθάκη» για τον συγγραφέα της φαίνεται πως παίρνει τη μορφή ενός  πολιτικού κειμένου με βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Ο Αλέξης Τσίπρας,  στοχάζεται πάνω στο “τι να κάνουμε”, και όχι απλώς στο “τι κάναμε” —  

Όπως προκύπτει, η  ματιά στο μέλλον διατρέχει ολόκληρο το βιβλίο, με ιδιαίτερη έμφαση την ανάγκη για ένα νέο κοινωνικό και πολιτικό ρεύμα “από τα κάτω”, ικανό να επαναφέρει στο προσκήνιο και “να δώσει υλική υπόσταση σε μια προοπτική δικαιοσύνης και προόδου”. 

Το ζητούμενο για τον συγγραφέα φαίνεται να είναι μια επανίδρυση του συλλογικού οράματος, μέσα από την κινητοποίηση της κοινωνίας και όχι μόνο των κομματικών μηχανισμών.  Φιλοδοξεί να ανοίξει έναν ειλικρινή και, όπως όλα δείχνουν, συγκρουσιακό διάλογο με το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον.  

«Ένας λαός που σταματά να ονειρεύεται το καλύτερο, είναι έτοιμος να αποδεχτεί το χειρότερο», γράφει χαρακτηριστικά στο τελευταίο κεφάλαιο ο Αλέξης Τσίπρας , συνοψίζοντας ένα όραμα όχι μόνο για την Αριστερά, αλλά και για τη χώρα. 

Εν τέλει, το ερώτημα που μένει ανοικτό είναι αν η Ιθάκη είναι η απαρχή ενός νέου, πιο στοχαστικού ταξιδιού με λιγότερο ρομαντισμό, περισσότερη αυτογνωσία και ανανεωμένη πολιτική ενέργεια