Η “μάχη” του SAFE-Ποιες ευρωπαϊκές χώρες θέλουν να ενταχθεί η Τουρκία-Στην Αθήνα ο Γερμανός ΥΠΕΞ

Στις 30 Νοεμβρίου λήγει η προθεσμία για τις χώρες που επιθυμούν δάνεια μέσω του SAFE, καθώς έως τότε θα πρέπει να έχουν καταθέσει τα αμυντικά τους σχέδια, ώστε να γίνει άμεση αξιολόγησή τους από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ θεωρεί πως στην παρούσα φάση η Ευρώπη χρειάζεται τόσο τις βιομηχανικές δυνατότητες των Τούρκων όσο και την προθυμία τους να εμπλακούν σε μέτωπα εφόσον αυτό απαιτηθεί.

Με βάση αυτή τη γενική εικόνα και την αντίθεση της Αθήνας με τις γνωστές επιφυλάξεις ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Γιόχαν Βάντεφουλ, επισκέπτεται την Ελλάδα τη Δευτέρα, και θα συναντηθεί με τον ομόλογό του Γιώργο Γεραπετρίτη. Βασικό θέμα της συζήτησης θα είναι η απεμπλοκή του ζητήματος με τη συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE κάτι που επιθυμεί το Βερολίνο.

Το θέμα είχε συζητηθεί στις συναντήσεις που είχε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο περιθώριο της συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας (ΕΠΚ) στην Κοπεγχάγη με τον καγκελάριο της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς, αλλά και τον γ.γ. του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε.

Η Αθήνα εμμένει στη θέση της ότι η Τουρκία θα πρέπει να δείξει κάποια σημάδια συμμόρφωσης με βασικές αρχές που πρέπει να ακολουθεί όποια χώρα επιθυμεί να συνεταιριστεί με την Ε.Ε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να έχει ευθέως κάνει αναφορά στο ενεργό casus belli της Τουρκίας, αλλά και στη θεωρία των «γκρίζων ζωνών», επί τη βάσει της οποίας η Αγκυρα αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία σε νησιά και νησίδες του Αιγαίου.

Ο Φρίντριχ Μερτς, έχει κάνει σημαντική στροφή όσον αφορά στη στάση της Γερμανία απέναντι στην Τουρκία. Ήδη οδήγησε στην άρση των γερμανικών επιφυλάξεων για την εξαγωγή των μαχητικών αεροσκαφών τύπου Eurofighter.

Τη συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE στηρίζει ένθερμα το σύνολο των Βαλτικών χωρών. Με τη Γερμανία συντάσσονται επίσης οι υπόλοιπες τρεις από τις τέσσερις μεγάλες χώρες της Ε.Ε. Η Ιταλία, η Ισπανία και η Πολωνία επιθυμούν την ενίσχυση των σχέσεων με την Τουρκία στον αμυντικό τομέα και προς το παρόν η μοναδική που κρατά αντιστάσεις είναι η Γαλλία, η οποία μαζί με την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία μπλοκάρουν την είσοδο της Αγκυρας στο SAFE. Η τουρκική συμμετοχή στηρίζεται και από τη Σουηδία και τη Φινλανδία.

Οι αντιδράσεις της Τουρκίας

Στην Τουρκία οι αντιδράσεις είναι φορτισμένες, φωτογραφίζουν και την Αθήνα και μιλούν για “μαξιμαλιστικές φιλοδοξίες”. Πηγές του υπουργείου Αμυνας της Τουρκίας σε ερωτήσεις σχετικά με τις απόπειρες να αποκλειστεί η χώρα από τον μηχανισμό SAFE (Ευρωπαϊκή Αρχιτεκτονική Αμυνας και Ασφάλειας) δήλωσαν: «Γινόμαστε μάρτυρες προσπαθειών προς την κατεύθυνση αποκλεισμού από την Ευρωπαϊκή Αρχιτεκτονική Αμυνας και Ασφάλειας των συμμάχων που δεν είναι μέλη της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας, ή χρήσης αυτών ως διαπραγματευτικού εργαλείου. Γίνεται αντιληπτό ότι ορισμένα κράτη-μέλη της Ε.Ε. επιδιώκουν να υλοποιήσουν τις μαξιμαλιστικές τους φιλοδοξίες, παρεμποδίζοντας πολύ σημαντικές αποφάσεις για την ασφάλεια της Ε.Ε.».

Η Άγκυρα επιμένει ότι μπορεί να βοηθήσει στον ευρωπαϊκό αμυντικό σχεδιασμό και υπογραμμίζει ότι “θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με τους ανοιχτόμυαλους και οραματιστές Ευρωπαίους συμμάχους μας για την ανάπτυξη της αμυντικής συνεργασίας εντός και εκτός του μηχανισμού SAFE”.

Πληροφορίες από την τουρκική πλευρά αναφέρουν ότι η στάση της ελληνικής κυβέρνησης σχετικά με τους όρους που έχει θέσει για άρση του casus belli, όπως και των «γκρίζων ζωνών» δεν βοηθούν ούτε στη βελτίωση του κλίματος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ούτε στην ευρωπαϊκή ασφάλεια.

Η Τουρκία εμμένει στις θέσεις της και υπογραμμίζει πως οι δημόσιες τοποθετήσεις για ζητήματα ασφάλειας της Ευρώπης και οι όροι που επιχειρούνται να τεθούν δεν έχουν ιδιαίτερο νόημα και δεν συμβάλουν στο ευρωπαϊκό όραμα ασφάλειας.