Politico: Ούτε καν οι “απειλές” εμπόδισαν τη ΣΚ της ΕΕ να μετατραπεί σε φόρουμ συζητήσεων

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρέθηκε για ακόμη μια φορά αντιμέτωπη με το διαχρονικό της πρόβλημα: προτιμά να συζητά τις κρίσεις αντί να τις επιλύει. Όπως αναφέρει σε άρθρο του το Politico, παρά τις αυξανόμενες παραβιάσεις με drones, πολεμικά αεροσκάφη και υβριδικές απειλές, η πρόσφατη σύνοδος κορυφής κατέληξε σε γνώριμο αδιέξοδο.

Οι ηγέτες μίλησαν πολύ: οι προγραμματισμένες δύο ώρες συζήτησης για την «άμυνα» διήρκεσαν τελικά υπερδιπλάσιο χρόνο. Αυτό, ωστόσο, δεν σήμαινε πρόοδο. Προς έκπληξη των Δανών οικοδεσποτών, όλοι οι παρόντες πρόεδροι και πρωθυπουργοί θέλησαν να τοποθετηθούν, συχνά ξεφεύγοντας από τα προετοιμασμένα τους κείμενα, σύμφωνα με τρεις αξιωματούχους που γνωρίζουν τι ειπώθηκε κεκλεισμένων των θυρών.

Η πραγματικότητα στην αίθουσα της συνόδου, στο ήρεμο περιβάλλον του Κάστρου Κρίστιανσμποργκ στην Κοπεγχάγη, ερχόταν σε έντονη αντίθεση με τον ολοένα πιο ανήσυχο τόνο των ευρωπαίων ηγετών.

«Βρισκόμαστε σε αντιπαράθεση με τη Ρωσία», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. Για τον πρωθυπουργό της Φινλανδίας Πέτερι Όρπο, πρόκειται σχεδόν για «υβριδικό πόλεμο». Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Kaja Kallas σημείωσε: «Βλέπουμε ξεκάθαρη κλιμάκωση από τη Ρωσία». «Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι μια ρωσική προσπάθεια εκφοβισμού όλων μας», ανέφερε η πρωθυπουργός της Δανίας Mette Frederiksen.

Αδιέξοδο στις αποφάσεις για άμυνα και Ουκρανία

Αν και η σύνοδος είχε στόχο να υπάρξει γρήγορη συμφωνία για την ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της ΕΕ και την επιπλέον στήριξη προς την Ουκρανία, ελάχιστα απτά αποτελέσματα προέκυψαν. Ήταν η πρώτη συνάντηση των 27 ηγετών από τον Ιούνιο, αλλά παρά την παράταση της διάρκειας, τα βασικά ερωτήματα παρέμειναν αναπάντητα.

Τα ευρύτερα ζητήματα για το πώς θα επέλθει ειρήνη στην Ουκρανία απαιτούν τη στήριξη δυνάμεων εκτός ΕΕ, ωστόσο οι ηγέτες δηλώνουν αποφασισμένοι να ενισχύσουν την άμυνα της Ένωσης στο μεταξύ.

Μεταξύ των προτάσεων που συζητήθηκαν ήταν η δημιουργία ενός «τείχους drones» για ανίχνευση και κατάρριψη εχθρικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε πολωνικό και ρουμανικό εναέριο χώρο, η αξιοποίηση των 140 δισ. ευρώ ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν παγώσει στην Ευρώπη από το 2022 για αποστολή βοήθειας στο Κίεβο, καθώς και η αλλαγή των κανόνων ένταξης ώστε να προχωρήσει η αίτηση της Ουκρανίας παρά τις αντιρρήσεις της Ουγγαρίας.

Στην πράξη, σύμφωνα με τους ενημερωμένους αξιωματούχους, δεν σημειώθηκε ουσιαστική πρόοδος σε κανένα από αυτά τα θέματα.

Αβεβαιότητα και εσωτερικές διαφωνίες

Επιπλέον, δεν είναι σαφές αν θα υπάρξει τελική συμφωνία όταν οι 27 ηγέτες συναντηθούν ξανά στις Βρυξέλλες στα τέλη Οκτωβρίου. Κάθε πολιτική εξακολουθεί να αντιμετωπίζει αμφιβολίες και δεν υπήρξε επαρκής χρόνος για εις βάθος διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με τρεις διπλωμάτες και αξιωματούχους.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, που προήδρευσε στη συνεδρίαση, τόνισε πως ήταν επιτακτική ανάγκη «να προετοιμαστούν αποφάσεις για την ασφάλεια της ηπείρου μας» και ότι οι ηγέτες πρέπει να είναι έτοιμοι να συμφωνήσουν εντός τριών εβδομάδων.

Αξιωματούχοι έσπευσαν πάντως να μειώσουν τις προσδοκίες για άμεσα αποτελέσματα. «Δεν υπήρχε ποτέ προσδοκία ότι θα ληφθούν αποφάσεις μέσα σε ένα βράδυ — πρόκειται για περίπλοκα θέματα που αφορούν την εθνική κυριαρχία», σημείωσε τέταρτος αξιωματούχος με γνώση των συνομιλιών.

Ωστόσο, αυτή η αδράνεια έρχεται σε έντονη αντίθεση με το μέγεθος της απειλής. Ενώ οι ηγέτες συζητούσαν, η Γερμανία —της οποίας ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς επέκρινε το «τείχος drones»— αναγκάστηκε να επιβεβαιώσει αναφορές περί drone πάνω από κρίσιμες υποδομές της χώρας.

Η διαδικασία ένταξης της Ουκρανίας και οι αντιδράσεις Ορμπάν

Το δεύτερο μέρος της ατζέντας με θέμα τη στήριξη προς την Ουκρανία καθυστέρησε και περιορίστηκε μόλις στην τελευταία ώρα.

Ο Κόστα επρόκειτο να παρουσιάσει σχέδιο για απλοποίηση των κανόνων ένταξης ώστε να επισπευσθεί η διαδικασία προσχώρησης του Κιέβου παρακάμπτοντας το βέτο του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν. Σύμφωνα με δύο αξιωματούχους, το θέμα μόλις που αναφέρθηκε — αν και ο Όρμπαν βρήκε χρόνο να το επικρίνει έντονα.

«Συναντιόμαστε σε μια περίοδο όπου η Ρωσία εντείνει τις επιθέσεις στην Ουκρανία», δήλωσε μετά τη σύνοδο η Frederiksen. «Μας απειλούν, μας δοκιμάζουν και δεν θα σταματήσουν.»

Ωστόσο, το διακύβευμα παραμένει το ίδιο όπως και πριν: «Τώρα είναι στο χέρι μας να αποδώσουμε αποτελέσματα», κατέληξε.