Η πρόληψη ως νέα εθνική στρατηγική: Πώς η Ελλάδα κερδίζει διεθνή αναγνώριση στη δημόσια υγεία

Η συμμετοχή της αναπληρώτριας υπουργού Υγείας, Ειρήνης Αγαπηδάκη, στο 24ο HealthWorld Conference του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, την Τρίτη 30 Σεπτεμβρίου 2025, δεν ήταν απλώς μια ακόμη παρέμβαση στο πλαίσιο ενός συνεδρίου. Ήταν μια στιγμή απολογισμού αλλά και διεκδίκησης για τον ρόλο που φιλοδοξεί να παίξει η Ελλάδα στον χώρο της δημόσιας υγείας, τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων.

Η πρόληψη ως μοχλός αλλαγής

Το πρόγραμμα «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ» αποτέλεσε το εφαλτήριο για μια βαθιά μετατόπιση στη νοοτροπία γύρω από την πρόληψη. Με πάνω από 4 εκατομμύρια πολίτες να έχουν υποβληθεί σε δωρεάν εξετάσεις και περισσότερες από 72.000 έγκαιρες διαγνώσεις, η χώρα αποδεικνύει ότι η πρόληψη μπορεί να είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια θεωρητική σύσταση. Η Αγαπηδάκη σημείωσε χαρακτηριστικά: «Με το “ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ” δείξαμε ότι η πρόληψη μπορεί να μπει πραγματικά στη ζωή μας και να σώσει ζωές».

Το πρόγραμμα δεν είναι απλώς μια στατιστική επιτυχία. Είναι πολιτική πράξη, που αγγίζει άμεσα την καθημερινότητα των πολιτών και συμβάλλει στη μείωση του κόστους για το σύστημα υγείας, καθώς τα νοσήματα εντοπίζονται έγκαιρα και αντιμετωπίζονται πιο αποτελεσματικά.

Διεθνής αναγνώριση και στρατηγική θέση

Η έμφαση στην παιδική παχυσαρκία και στα χρόνια νοσήματα φέρνει ήδη αποτελέσματα, με μετρήσιμη μείωση του δείκτη μάζας σώματος στα παιδιά. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ΟΗΕ και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγνώρισαν τις επιδόσεις της Ελλάδας σε αυτούς τους τομείς. Πρόκειται για μια διεθνή επιβεβαίωση που μετατρέπει τη χώρα από «παρατηρητή» σε διαμορφωτή πολιτικών υγείας.

Αυτή η μετατόπιση έχει ιδιαίτερη βαρύτητα: μια χώρα που μέχρι χθες ακολουθούσε τις κατευθύνσεις, σήμερα εισάγει πρακτικές και προτάσεις στο διεθνές τραπέζι. Η κ. Αγαπηδάκη το περιέγραψε ως «συλλογική επιτυχία που μας κάνει όλους περήφανους», δίνοντας έμφαση στη συμμετοχή των φορέων, των επαγγελματιών υγείας αλλά και της κοινωνίας.

Νέες παρεμβάσεις με κοινωνικό αποτύπωμα

Το επόμενο βήμα είναι η εμβάθυνση της πρόληψης με στοχευμένα προγράμματα:

• Πρόληψη της νεφρικής δυσλειτουργίας.
• Αντιμετώπιση της παχυσαρκίας στους ενήλικες, με έμφαση σε άτομα με υψηλό BMI (37 και άνω).

Η διεύρυνση αυτή δείχνει τη φιλοσοφία της κυβέρνησης: η πρόληψη δεν σταματά στα παιδιά ή στους υγιείς, αλλά αγκαλιάζει όλο το φάσμα του πληθυσμού.

Η προσβασιμότητα ως προτεραιότητα

Κομβικό ρόλο παίζουν οι Κινητές Ομάδες Υγείας, που φιλοδοξούν να φτάσουν σε κάθε απομακρυσμένη ή ευάλωτη κοινότητα. Με παρουσία ήδη σε 250 σημεία και στόχο τη μείωση των ανικανοποίητων αναγκών υγείας κατά 50% έως το 2030, η πρωτοβουλία αυτή δείχνει ότι η ισότητα στην πρόσβαση αποτελεί βασικό πυλώνα της στρατηγικής.

Η τεχνολογία στην υπηρεσία της δημόσιας υγείας

Η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης και των ψηφιακών εργαλείων δίνει μια νέα διάσταση στην πρόληψη και τη φροντίδα. Οι εφαρμογές προ-αξιολόγησης μέσω κινητού, οι εξατομικευμένες οδηγίες και το σύστημα High-scribe, που απλοποιεί τις ιατρικές επισκέψεις, συγκροτούν ένα νέο «οικοσύστημα δεδομένων υγείας». Όπως υπογράμμισε η Αγαπηδάκη, αυτό το οικοσύστημα θα στηρίξει τόσο την επιστημονική έρευνα όσο και τη χάραξη πολιτικής.

Ένα νέο αφήγημα για τη χώρα

Η παρέμβαση της Αναπληρώτριας Υπουργού στο HealthWorld δεν ήταν απλώς παρουσίαση πολιτικών δράσεων, αλλά μια απόπειρα να αρθρωθεί ένα νέο αφήγημα: η Ελλάδα της πρόληψης, της ισότιμης πρόσβασης και της ψηφιακής καινοτομίας. Μια Ελλάδα που πλέον δεν απλώς ακολουθεί τις εξελίξεις, αλλά συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωσή τους.

Σε μια περίοδο όπου η δημόσια υγεία αποτελεί κρίσιμο πεδίο τόσο κοινωνικής συνοχής όσο και διεθνούς αναγνώρισης, αυτή η μετάβαση από «παρατηρητής» σε «διαμορφωτή» είναι ίσως το πιο ελπιδοφόρο μήνυμα.