Νέοι οργανισμοί στα νοσοκομεία: Μεταρρύθμιση ή κίνδυνος υποβάθμισης;

Η επικαιροποίηση των οργανισμών στα δημόσια νοσοκομεία παρουσιάζεται από το υπουργείο Υγείας ως αναγκαίο βήμα για τον εκσυγχρονισμό του ΕΣΥ, με στόχο να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες περίθαλψης και στις αυξημένες απαιτήσεις των ασθενών. Η αναδιάρθρωση αυτή υπόσχεται μεγαλύτερη ευελιξία στη διαχείριση προσωπικού και πόρων, καθώς και βελτιωμένες υπηρεσίες προς τους πολίτες. Ωστόσο, η ΠΟΕΔΗΝ και εκπρόσωποι των εργαζομένων διατηρούν σοβαρές επιφυλάξεις, τονίζοντας ότι πίσω από τις αλλαγές ελλοχεύει ο κίνδυνος υποβάθμισης δομών, περικοπών σε κρίσιμες θέσεις και ενίσχυσης των εργασιακών ανισοτήτων.

Ρούλα Σκουρογιάννη

Η εξαγγελία του υπουργείου Υγείας

Μία ακόμα σημαντική μεταρρύθμιση για το Εθνικό Σύστημα Υγείας ανακοίνωσε την Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου το Υπουργείο Υγείας, προχωρώντας στην κατάρτιση νέων οργανισμών λειτουργίας για όλα τα νοσοκομεία του ΕΣΥ. Η αλλαγή αυτή, που έρχεται έπειτα από δεκαετίες συζητήσεων, στοχεύει –σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου– στη δημιουργία ενός πιο σύγχρονου και αποτελεσματικού συστήματος υγείας.

Οι οργανισμοί των νοσοκομείων αποτελούν τον βασικό «σκελετό» της λειτουργίας τους, καθορίζοντας τη διοικητική δομή, τις οργανικές μονάδες, τις θέσεις προσωπικού και συνολικά τον τρόπο με τον οποίο παρέχεται η υγειονομική περίθαλψη. Οι σημερινοί οργανισμοί χρονολογούνται από το 2012-2013, περίοδο δημοσιονομικών περιορισμών, και δεν ανταποκρίνονται στις νέες ανάγκες: την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, τις νέες ειδικότητες, τη σύσταση Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου και άλλα κρίσιμα βήματα.

Το υπουργείο υπογραμμίζει ότι οι νέοι οργανισμοί θα αποτυπώσουν σε ενιαία, επικαιροποιημένα κείμενα όλες αυτές τις αλλαγές, εξαλείφοντας τις νομικές δυσλειτουργίες που έχουν συσσωρευθεί από τις αποσπασματικές τροποποιήσεις. Οι διοικήσεις των νοσοκομείων έχουν προθεσμία έως τις 30 Νοεμβρίου 2025 για να υποβάλουν τις προτάσεις τους, με πλήρη τεκμηρίωση και εντός του δημοσιονομικού πλαισίου.

Ο αντίλογος της ΠΟΕΔΗΝ – Οι επιφυλάξεις που δεν μπορούν να αγνοηθούν

Απέναντι σε αυτή τη μεταρρύθμιση, οι υγειονομικοί –μέσω της ΠΟΕΔΗΝ– εκφράζουν έντονες αντιρρήσεις, προειδοποιώντας ότι οι νέοι οργανισμοί κινδυνεύουν να οδηγήσουν σε περαιτέρω αποδυνάμωση του ΕΣΥ. «Οι οργανισμοί δεν πρέπει να μετατρέψουν τα διασυνδεόμενα νοσοκομεία σε Κέντρα Υγείας», τονίζει η Ομοσπονδία, επισημαίνοντας ότι τα κενά σε προσωπικό θα πολλαπλασιαστούν και πολλά μικρά και μεσαία νοσοκομεία θα χάσουν τον δευτεροβάθμιο χαρακτήρα τους.

Ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, Μιχάλης Γιαννάκος, φέρνει συγκεκριμένα παραδείγματα: Μεσολόγγι, Κυπαρισσία, Κύμη, Αμαλιάδα και άλλα νοσοκομεία που ήδη λειτουργούν με σοβαρές ελλείψεις προσωπικού, κινδυνεύουν –κατά την ομοσπονδία– να απαξιωθούν πλήρως, στερώντας από τις τοπικές κοινωνίες πρόσβαση σε δευτεροβάθμια περίθαλψη. Το 50% των νοσηλευόμενων στα μεγάλα νοσοκομεία προέρχεται από διακομιδές άλλων νομών, γεγονός που αποτυπώνει, σύμφωνα με τους εργαζόμενους, την αποτυχία του υφιστάμενου συστήματος. Αυτό οδηγεί σε ράντζα, σε υπερφόρτωση των κεντρικών δομών και, τελικά, σε αύξηση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, που παραμένουν από τις υψηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κενά προσωπικού και αδυναμίες του ΕΣΥ

Η Ομοσπονδία υπογραμμίζει ότι οι υφιστάμενοι οργανισμοί παρουσιάζουν ήδη σοβαρές στρεβλώσεις: εμφανίζουν 20.000 κενές οργανικές θέσεις, ενώ στην πράξη τα κενά είναι πολλαπλάσια. Στις ΜΕΘ, για παράδειγμα, οι κλίνες αυξήθηκαν στην πανδημία από 450 σε 1.250, για να περιοριστούν τώρα στις 850 λόγω ελλείψεων προσωπικού. Για να λειτουργήσουν οι επιπλέον κλίνες θα απαιτούνταν 3.000 ακόμη εργαζόμενοι.

Παράλληλα, δεν προβλέπονται οργανικές θέσεις για πολλά επαγγέλματα υγείας που προέκυψαν μετά τη μετατροπή των ΤΕΙ σε ΑΕΙ, με αποτέλεσμα να παρεμποδίζονται οι προσλήψεις και η επαγγελματική εξέλιξη των εργαζομένων. Επιπλέον, η χώρα διαθέτει μόλις 3,5 νοσοκομειακές κλίνες ανά 1.000 κατοίκους, έναντι 5,3 που είναι ο μέσος όρος της Ε.Ε. Στην περιφέρεια, οι ελλείψεις προσωπικού κάνουν την κατάσταση ακόμη πιο οριακή.

Οι διεκδικήσεις των υγειονομικών

Η ΠΟΕΔΗΝ ζητά οι νέοι οργανισμοί να αποτελέσουν αφετηρία ενίσχυσης και ανάπτυξης του ΕΣΥ, όχι εργαλείο συγχωνεύσεων, κατάργησης οργανικών μονάδων ή υποβάθμισης νοσοκομείων. Προειδοποιεί ότι η κατάργηση της οργανικής αυτοτέλειας των διασυνδεόμενων νοσοκομείων θα οδηγήσει σε απώλεια πολύτιμων κλινών και σε περαιτέρω αποδυνάμωση της δημόσιας υγείας. Οι τοπικές κοινωνίες, σημειώνουν, έχουν ήδη ξεσηκωθεί, καθώς φοβούνται ότι πρόκειται για «τελικό χτύπημα» στην αυτόνομη λειτουργία τους.

Η Ομοσπονδία καλεί τον υπουργό Υγείας να αντιληφθεί την «επικινδυνότητα» της εγκυκλίου και να προχωρήσει πρώτα σε αποκατάσταση της νομικής αυτοτέλειας των νοσοκομείων, προτού προχωρήσει η αναμόρφωση των οργανισμών. «Τα μνημόνια τελείωσαν, τα νοσοκομεία όμως παραμένουν απαραίτητα», καταλήγει η ΠΟΕΔΗΝ, ζητώντας ουσιαστική ενίσχυση των περιφερειακών δομών και βελτίωση των συνθηκών εργασίας για τους υγειονομικούς.